Dysleksja. To słowo często pojawia się w opiniach poradni psychologiczno - pedagogicznych, do których nasi uczniowie i ich rodzice zwracają się o pomoc. Opinie te z reguły trafiają do naszych koleżanek i kolegów polonistów i nauczycieli języków obcych . Zwykle uznajemy, że to tylko ich problem . Termin dysleksja rozwojowa używany jest dla określenia syndromu zaburzeń (zazwyczaj współwystępujących), do których należą:
- DYSLEKSJA - specyficzne trudności w pisaniu (w węższym ujęciu);
- DYSORTOGRAFIA - specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (występowanie wszelkiego typu odstępstw od prawidłowego zapisu, nie tylko błędów ortograficznych);
- DYSGRAFIA - specyficzne trudności w opanowaniu kaligraficznego pisma (niski poziom graficzny pisma, tzw. brzydkie pismo).

Z całą stanowczością należy podkreślić, że te dysfunkcje nie świadczą o tzw. sprawności intelektualnej czy właściwie o jej obniżeniu. Albert Einstein, czy Niels Bohr też byli dyslektykami! Należy też zwrócić uwagę na fakt, że uczeń, który ma trudności z prawidłowym przeczytaniem tekstu lub sporządzeniem notatki, będzie miał problem niemal z każdego przedmiotu i na każdej lekcji.

Zaproponowane poniżej sposoby postępowania z uczniami z dysleksją rozwojową są efektem poszukiwań jak najlepszego rozwiązania problemu.

UCZEŃ Z DYSLEKSJĄ ROZWOJOWĄ W KLASIE

W tej części chcę skupić się na formach sprawdzania i oceniania wiedzy i umiejętności ucznia-dyslektyka. Wynika to z faktu, że formy pracy w klasie, mogą być zróżnicowane ze względu na:
- Ilość uczniów ze stwierdzoną dysfunkcją w klasie (grupie)
- Stopień nasilenia dysfunkcji.

Terapeuci pracujący z uczniami z dysleksją rozwojową podkreślają konieczność szerszego stosowania ustnych form sprawdzania wiedzy i umiejętności wśród uczniów dotkniętych omawianymi dysfunkcjami. Jednakże szkolna rzeczywistość i specyfika nauczanego przez nas przedmiotu zmusza nas do stosowania pisemnych form kontroli, czyli form sprawiających największe trudności dyslektykom. W czasie przeprowadzania sprawdzianów pisemnych proponuję ścisłe stosowanie następujących zasad:
1. Przygotowanie w formie pisemnej zadań i poleceń (przy rozpowszechnieniu komputerów i kserokopiarek nie powinno to stanowić problemu). Stosowanie tej zasady eliminuje możliwość nieprawidłowego zapisania zadań i poleceń przy ich dyktowaniu.
2. Głośne przeczytanie zadań i poleceń całej klasie (grupie) tuż po ich rozdaniu, oraz w razie potrzeby indywidualnie uczniom z dysleksją. Stosowanie tej zasady ogranicza możliwość nieprawidłowego odczytania zapisanych zadań i poleceń.
3. Sprawdzenie prac uczniów z dysleksją tuż po zakończeniu sprawdzianu i ewentualne "dopytanie" z tych zagadnień, w których stwierdzono błędy lub brak odpowiedzi. Stosowanie tej zasady pozwoli na odróżnienie błędów i braków odpowiedzi wynikających z nie przygotowania się ucznia do tych, które wynikają z dysfunkcji i związanym z nimi wolniejszym tempem pracy.

Stosowanie tych zasad wymaga takiego doboru pytań i zadań, aby czas na napisanie sprawdzianu nie przekraczał 30 minut.

UCZEŃ Z DYSLEKSJĄ W DOMU
Zaproponowane powyżej zasady dotyczą procesu sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów, czyli niejako "produktu końcowego". Równie ważna jest pomoc udzielana uczniowi z dysleksją. Najlepszą jej formą jest oczywiście prawidłowo prowadzona terapia, przez odpowiednio przygotowane osoby. Proponowane formy pomocy, możliwe do realizowania w układzie szkoła - koledzy - rodzina, to:
1. Pomoc koleżeńska. Jej formy to przede wszystkim korygowanie samodzielnie prowadzonych notatek i wspólna nauka z głośnym odczytywaniem notatek i podręcznika. Jako nauczyciele i wychowawcy, z rozmów z uczniami, wiemy, że takie formy pomocy koleżeńskiej funkcjonują. Zapewne lepiej niż te, które pamiętamy ze swoich lat szkolnych, gdy wychowawca przydzielał i zapisywał, kto komu i z jakiego przedmiotu ma pomagać.
2. Pomoc rodziny. Jej formy to, poza współuczestnictwem w fachowo prowadzonej terapii, przede wszystkim pomoc przy pracy z podręcznikiem i innymi źródłami jak encyklopedie słowniki, czasopisma popularno-naukowe. Powinna ona polegać na głośnym przeczytaniu danego tekstu, oraz na kontroli poprawności jego samodzielnego czytania przez ucznia.

Wymienione tu formy pomocy uwzględniają specyfikę nauczanego przez nas przedmiotu. Należy pamiętać, że chemia posługuje się ścisłym i specyficznym językiem. Nawet drobne błędy tzn. "literówki" czy "przekręcenie "wyrazów potrafią zupełnie zmienić sens wypowiedzi.
UWAGI KOŃCOWE

Proponowane uwagi nie są "złotym środkiem", choć konsekwentnie stosowane przynoszą pewne efekty. W kilku przypadkach okazało się, że dysleksja stanowiła wygodną wymówkę, tłumaczącą niepowodzenia szkolne.

Dysleksja jest dużym problemem dotkniętych nią uczniów, ich rodziców, i nas nauczycieli, ale z całą pewnością nie umożliwia prawidłowego funkcjonowania ucznia z dysleksją w rzeczywistości szkolnej.

LITERATURA:
M. Bogdanowicz - "Dekalog dla nauczycieli dzieci dyslektycznych"

Opracowanie: Ewa Lizurej

Wyświetleń: 1677