Katalog

Jolanta Borowczyk, 2015-04-28
Leszno

Zajęcia przedszkolne, Referaty

Nadpobudliwość ruchowa jako wynik napięcia psychoruchowego u dzieci.

- n +

Nadpobudliwość ruchowa jako wynik napięcia psychoruchowego u dzieci
Przedstawiając problem wychowania dzieci nadpobudliwych, należy poznać czym jest nadpobudliwość psychoruchowa, wyjaśnić przyczyny leżące u podłoża tego zjawiska oraz poznać objawy i sposoby przeciwdziałania niepożądanym skutkom tych zaburzeń.
„Nadpobudliwość psychoruchowa, to zespół cech zachowania, który dotyczy czynności psychicznych i motorycznych. Występuje w postaci wzmożonego pobudzenia ruchowego, nadmiernej reaktywacji emocjonalnej oraz specyficznych zaburzeń funkcji poznawczych.”
Przedstawiając problem nadpobudliwości należy wyjaśnić jej przyczyny. Jedna z koncepcji wyjaśniających przyczyny nadpobudliwości psychoruchowej, traktuje to zaburzenie jako „zespół cech składający się na określony rodzaj temperamentu, związany z typem układu nerwowego”. Zatem, wzmożoną pobudliwością cechują się dzieci o silnym typie układu nerwowego u których reakcje pobudzeniowe są silniejsze niż reakcje hamulcowe. Dzieci te cechuje przyspieszona mowa, duża ruchliwość, pobudliwość uczuciowa i ogólna duża aktywność.
Wzmożoną pobudliwością cechują się też dzieci o słabym typie układu nerwowego, u których siła pobudzania jest słabsza niż u ich rówieśników, ale u których procesy pobudzania dominują nad procesami hamowania. Dzieci te cechuje słaba wydajność pracy, znaczna męczliwość i brak wytrwałości w dążeniu do celu.
Inna koncepcja zakłada, że przyczyną zespołu nadpobudliwości psychoruchowej są mikrouszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, powstające w okresie płodowym (zatrucia ciążowe, nadużywanie leków, alkoholizm matki, zakażenia wirusowe) lub powstające w okresie okołoporodowym (urazy mechaniczne).
Według innych teorii nadpobudliwość może powstać wskutek przewlekłego zatrucia ołowiem lub obecności w spożywanych przez dzieci pokarmach kolorowych barwników, konserwantów czy salicylanów.
Przez wiele lat uważano, że podłożem nadpobudliwości jest nieprawidłowa sytuacja domowa i błędy wychowawcze. Jednak najnowsze badania donoszą, że mogą one jedynie nasilać objawy nadpobudliwości lecz jej nie wywołują.Według najnowszej teorii nadpobudliwość jest zaburzeniem przekazywanym z pokolenia na pokolenie, czyli uwarunkowanym genetycznie.
Niezależnie od tego, jakie są przyczyny nadpobudliwości psychoruchowej u dzieci, najważniejsze jest wczesne rozpoznanie jej w celu podjęcia właściwego postępowania wychowawczego.
Najbardziej widocznym i uciążliwym dla otoczenia objawem nadpobudliwości jest nadmierna ruchliwość dziecka. Wyraża się ona nieustannym kręceniem, ciągłymi zmianami pozycji ciała, skubaniem odzieży czy ogryzaniem paznokci. Objawy te nasilają się, gdy dziecko jest zmuszane do spokojnego siedzenia. Dlatego dzieci te nie lubią uczestniczyć w zajęciach wymagających długiego siedzenia, a preferują zabawy i zajęcia ruchowe, dzięki którym zaspokajają swoją potrzebę ruchu i rozładowują napięcie emocjonalne.
Drugim widocznym objawem nadpobudliwości jest tzw. nadmierna pobudliwość emocjonalna. Wyraża się ona w nadmiernej wrażliwości, drażliwości, lękliwości, płaczliwości oraz agresywności. Dzieci takie są mało wytrwałe w pracy i szybko się zniechęcają w sytuacjach trudnych.
Nadpobudliwość uwidacznia się również w sferze poznawczej. Dziecko takie ma problem z koncentracją uwagi, jest niewytrwałe w działaniu. Konsekwencją tych zaburzeń jest chaotyczność, zapominanie i słaba organizacja działania.
Dorośli często nie rozumiejąc przyczyn zmienności zachowania dziecka, sądzą, że „Jeżeli chce- to potrafi” lub dopatrują się w jego zachowaniu złośliwości. W wielu przypadkach dochodzi wiec, wskutek błędów wychowawczych do wtórnego pobudzenia i pogłębienia dezorganizacji zachowania.
Nadpobudliwość wzmaga się gdy:
- stosuje się kary cielesne,
- rodzice są zbyt rygorystyczni lub nie są konsekwentni,
- w rodzinie występuje duża amplituda wahań atmosfery rodzinnej.
Błędy wychowawcze i trudności w nauce prowadzą do nieprawidłowego rozwoju osobowości dziecka. Jak podaje H. Nartowska „właściwe pokierowanie dzieckiem może sprawić, że jego nadmierna aktywność nie tylko nie będzie przeszkodą w życiu, lecz może stanowić pozytywną i społecznie pożądaną cechę jego zachowania”.
Jak zatem postępować z dzieckiem nadpobudliwym?
Przedstawię teraz podstawowe zasady postępowania z dzieckiem nadpobudliwym:
1. Nie hamujemy jego nadmiernej aktywności. Zapewniamy mu dużo ruchu na powietrzu, dbamy by uczęszczało na zajęcia typu: pływanie, biegi, gimnastyka, jazda na rowerze itp.
2. Stawiamy mu cele na miarę jego możliwości.
3. Dyskretnie pomagamy w organizowaniu działań.
4. W wieku przedszkolnym kontrolujemy działania dziecka i pomagamy przez współdziałanie.
5. Wykazujemy dużo cierpliwości i spokoju.
6. Używamy prostych zdań, patrząc mu oczy.
7. Zapewniamy dziecku właściwą, pełną spokoju atmosferę rodzinną.
8. Ograniczamy dziecku bodźce, które go rozpraszają.
9. Zapewniamy stały rytm dnia – podstawowe czynności powinny powtarzać się o tej samej porze.
Bardzo dobre efekty terapeutyczne osiąga się także poprzez stosowanie odpowiednich technik relaksacyjnych, które obniżają poziom napięcia emocjonalnego u dziecka nadpobudliwego. W tym celu wykorzystujemy muzykę relaksacyjną lub relaksację wg A. Pollender, która jest polecana zwłaszcza dla małych dzieci.
LITERATURA:
Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa 1985
Nartowska H., Wychowanie dziecka nadpobudliwego, Warszawa 1976
Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M., Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci, Lublin 1999
OPRACOWANIE:
Jolanta Borowczyk
Nauczyciel Przedszkola nr 3 w Lesznie
Wyświetleń: 265


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.