„Ruszyć głową-
ćwiczenia myślenia abstrakcyjnego na podstawie znanych powiedzeń i przysłów” – program zajęć pozalekcyjnych dla uczniów ZSS w Ostrowcu Św.

1. Wstęp.
U osób z niepełnosprawnością intelektualną w zakresie funkcji poznawczych niektóre procesy przebiegają specyficznie i w wolniejszym tempie. Jednym z tych procesów jest myślenie.
Myślenie jest najwyższą czynnością poznawczą, powiązaną z innymi czynnościami. Dzięki myśleniu mamy możliwość poznawania ogólnych cech rzeczy i zjawisk oraz mamy zdolność porozumiewania się za pomocą mowy.
Myślenie abstrakcyjne to poszukiwanie wspólnych cech dwu lub więcej liczby przedmiotów, zjawisk, a odrzucanie cech nieistotnych – abstrahowanie.
Myślenie dziecka upośledzonego umysłowo ma charakter myślenia konkretno - obrazowego czyli dziecko jest zdolne jedynie do operacji konkretnych (na konkretach) tj. szeregowanie, dodawanie, porównywanie przedmiotów (np. pod względem wielkości), klasyfikacja podstawowa (np. pod względem kształtu, koloru itp.).
Typową i charakterystyczną cechą u osób z upośledzeniem umysłowym jest trudność
w tworzeniu pojęć i myśleniu opartym na tych pojęciach. Osoby upośledzone umysłowo nie znają wcale lub znają niewielką ilość pojęć i często posługują się nimi nie rozumiejąc ich znaczenia, tzn. jedynie powtarzają słowa czy zdania. Zasób ich słownictwa jest bardzo ubogi. Mimo iż nauczą się czytać (znają litery) nie rozumieją czytanego tekstu.
Proponowany przeze mnie program pozwoli uczniom ZSS w sposób łatwy i przyjemny poszerzyć zakres posiadanego przez nich zasobu słownictwa, zrozumieć znaczenie niektórych zwrotów i powiedzeń zaczerpniętych z życia codziennego, wyjaśnić pojęcia funkcjonujące w mowie potocznej.
Program „Ruszyć głową - ćwiczenia myślenia abstrakcyjnego na podstawie znanych powiedzeń i przysłów” będzie realizowany w roku szkolnym 2014/2015, w formie zajęć pozalekcyjnych, 2 godziny w tygodniu, dla uczniów ZSS w Ostrowcu Św.
Treści programowe opracowane zostały w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz program wychowawczy ZSS w Ostrowcu Św.
Przeznaczony jest dla uczniów klas starszych, w szczególności dla uczniów Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy.
2. Cele programu:
Cel ogólny:
 Poszerzenie wiedzy ogólnej z zakresu komunikacji interpersonalnej;
 Wprowadzenie nowych pojęć i zwrotów frazeologicznych funkcjonujących
w życiu codziennym;
 Pobudzanie ciekawości świata;
 Doskonalenie umiejętności czytania;
 Ćwiczenie myślenia i myślenia abstrakcyjnego;

Cele szczegółowe:
 Wspomaganie rozwoju społecznego;
 Doskonalenie umiejętności słuchania;
 Kształtowanie umiejętności koncentracji na słowie;
 Ćwiczenie, doskonalenie umiejętności czytania;
 Rozwijanie zdolności umysłowych: myślenia, mowy;
 Kształtowanie umiejętności prowadzenia dialogu z wykorzystaniem poznanych pojęć;
 Nabywanie umiejętności zastępowania długiego opisu sytuacji krótkim powiedzeniem lub przysłowiem;
 Próby ćwiczenia myślenia przyczynowo - skutkowego.

3. Zadania do realizacji:

1. Czytanie krótkich historyjek tematycznych;
2. Słuchanie nagrań z materiałem do zajęć;
3. Wzbogacanie zasobu słownictwa podczas dialogu z nauczycielem;
4. Próby samodzielnego opowiadania usłyszanej lub przeczytanej treści przy jak najmniejszej pomocy nauczyciela – aktywność własna ucznia;
5. Wyjaśnianie znaczenia nowych, niezrozumiałych dla ucznia pojęć i zwrotów na przykładach z jego najbliższego otoczenia;
6. Wspólne z nauczycielem próby rozumienia ponadpodstawowego – doszukiwanie się powiązań między zdarzeniami;
7. Zgadywanki, „testy wiedzy”.

4. Metody i środki dydaktyczne:

 Metody podające:
- opowiadanie - przedstawienie sytuacji, zapoznanie uczniów z wydarzeniem
w formie opisu słownego, jako wstęp do słuchania ze zrozumieniem i zapamiętywania najważniejszych faktów;
- pogadanka – rozmowa nauczyciela z uczniami, podczas której nauczyciel jest osobą kierującą i zmierza do określonego celu poprzez stawianie uczniom pytań, na które oni udzielają odpowiedzi.
 Praca z książką;
 Praca z komputerem (odtwarzanie fragmentów audiobooków, nagrań głosowych);
 Dialog z nauczycielem i rówieśnikami w grupie;
 Karty pracy – „testy wiedzy”;
 Wzmocnienia pozytywne.


5. Przewidywane osiągnięcia uczniów.

Uczeń potrafi zgodnie ze swoimi indywidualnymi możliwościami:

 Czytać krótkie historyjki tematyczne (lub ich fragmenty);
 Wysłuchać nagrań z materiałem do zajęć;
 Wzbogacił zasób słownictwa;
 Podejmuje próby samodzielnego opowiadania usłyszanej lub przeczytanej treści - wykazuje się własną aktywnością na zajęciach;
 Potrafi wyjaśnić znaczenie niektórych nowych, wcześniej niezrozumiałych dla siebie pojęć i zwrotów na przykładach z jego najbliższego otoczenia;
 Podejmuje próby szukania powiązań między zdarzeniami;
 Rozwiązuje zgadywanki i „testy wiedzy”.

6. Ewaluacja.

 Obserwacja zachowania uczniów podczas zajęć;
 Obserwacja zgodności działań podejmowanych przez uczniów z poleceniami wydawanymi przez nauczyciela;
 Analiza „testów wiedzy”.

Literatura:
Kostrzewski J. „Charakterystyka osób upośledzonych umysłowo w: Upośledzenie umysłowe – Pedagogika, red. Kirejczyk K.” PWN , Warszawa 1981;
Kościelak R. „Psychologia kliniczna upośledzonych umysłowo”, 1984;
Spionek H. „Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych” PZWS Warszawa 1970.
Program Wychowawczy ZSS w Ostrowcu Św.

Wyświetleń: 156