![]() |
![]() |
Katalog Małgorzata Mazur, 2016-04-01 Opole Zajęcia zintegrowane, Projekty edukacyjne Bajkoterapia, czyli bajki - pomagajki. (Innowacja pedagogiczna)INNOWACJA PEDAGOGICZNA „Bajkoterapia, czyli bajki – pomagajki” I. Autor innowacji i osoba odpowiedzialna za realizację: mgr Małgorzata Mazur II. Rodzaj innowacji : programowa, organizacyjna i metodyczna - Innowacja programowa polega na samodzielnym opracowaniu nowego programu zajęć rozwijających zainteresowania uczniów. - Innowacja organizacyjna będzie obejmować struktury działań pedagogicznych, które będą polegać na prowadzeniu przeze mnie dodatkowych zajęć we współpracy z psychologiem szkolnym oraz chętnymi rodzicami uczniów. - Innowacja metodyczna polegać będzie na zastosowaniu nowego rodzaju zajęć opartego na bajkoterapii, który pomoże w rozwiązywaniu problemów emocjonalno – społecznych uczniów, przy zastosowaniu różnorodnych metod, form i środków dydaktycznych. III. Czas trwania innowacji: 15.01.2016r. – 20.05 2016r. IV. Zakres innowacji: Innowacją zostaną objęci uczniowie klasy II Publicznej Szkoły Podstawowej w Nakle. Innowacja będzie wdrażana podczas zajęć rozwijających zainteresowania uczniów na „ Kółku czytelniczym” w ramach Art. 42.K.N. Innowacja jest zgodna z Podstawą Programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych I etap edukacyjny: klasy I-III z dnia 23.12.2008 roku, która wymienia treści, jakie uczeń powinien opanować „ (…)obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć co przekazują, komunikuje w jasny sposób swoje spostrzeżenia, potrzeby, odczucia, w kulturalny sposób zwraca się do rozmówcy, mówi na temat, zadaje pytania i odpowiada na pytania innych osób, uczestniczy w rozmowie na tematy związane z życiem rodzinnym i szkolnym, także inspirowane literaturą, interesuje się książką i czytaniem, słucha w skupieniu czytanych utworów, uczestniczy w zabawie teatralnej; potrafi odróżnić co jest dobre , a co złe w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi, nie krzywdzi słabszych i pomaga potrzebującym, wie, że warto być odważnym , mądrym i wie, że nie należy kłamać lub zatajać prawdy, współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych, przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, wie co wynika z przynależności do rodziny, jakie są relacje między najbliższymi, podejmuje obowiązki domowe i rzetelnie je wypełnia; (…)” V. Finansowanie innowacji: Realizacja innowacji finansowana będzie ze środków własnych placówki w oparciu o posiadane zaplecze dydaktyczne. VI. Wstęp i uzasadnienie innowacji Innowacja „Bajkoterapia czyli bajki - pomagajki ” jest adresowana do wszystkich uczniów w zespole klasowym. Ma ona na celu pomóc dzieciom w rozwiązywaniu ich problemów emocjonalno – społecznych. Czytanie dziecku bajek jest skuteczną metodą wychowania człowieka wrażliwego, samodzielnie myślącego, posiadającego bogatą wyobraźnię i umiejącego radzić sobie w życiu dzięki zdobytym umiejętnościom i wiedzy. Czytanie na głos uczy dziecko języka, myślenia, rozwija pamięć i wyobraźnię, przynosi wiedzę i wzorce społecznie pożądanych zachowań, wzmacnia samoakceptację., pozwala zrozumieć świat i siebie samego. Pomaga w sytuacjach trudnych, uczy odróżniania dobra od zła i zachęca do refleksji nad konsekwencjami własnych słów i czynów. W dobie ogromnego postępu naukowo- technicznego wspólne czytanie zostało zastąpione „ szklanym ekranem”. Dzieci mają coraz większy dostęp do telewizji czy internetu, coraz częściej żyją w wirtualnym świecie gier komputerowych. Na skutek tego gorzej posługują się językiem, mają mniejszy zasób słów, słabiej rozwiniętą wyobraźnię. Niesie to także ze sobą znaczne zagrożenie pod względem wychowawczym. Dzieciom często towarzyszą sytuacje trudne, pojawiają się problemy emocjonalne, lęki, bierność, trudności w koncentracji. W dzisiejszych czasach, wymagania i oczekiwania nie tylko wobec dorosłych, ale i wobec dzieci szybko zmieniają się , a rodzina coraz częściej nie daje poczucia bezpieczeństwa. W rezultacie dzieci są osamotnione i bezradne. Nie znają sposobów radzenia sobie w takich sytuacjach ani słów określających ich przeżycia. Nie potrafią zwrócić się do dorosłych o pomoc, tkwią w pułapce własnych negatywnych emocji i dezaprobaty otoczenia. Trafne rozpoznanie i skuteczne rozwiązanie takich problemów jest szczególnie ważne , gdyż nie tylko pomaga w konkretnych przypadkach lecz także buduje zaufanie rodziców do nauczycieli. W zespole klasy drugiej uczniowie borykają się z różnymi problemami. Niepełna rodzina, praca rodziców za granicą, niedojrzałość emocjonalna, nałogi członków rodziny, to tylko niektóre z nich. Jednym ze sposobów radzenia sobie z trudnymi sytuacjami lub przeżyciami dla każdego dziecka jest bajkoterapia, czyli terapia przez bajki. Wszystkie dzieci lubią ich słuchać. Jak wykazały badania psychologów, czytając określone bajki można dziecku pomóc w wielu trudnych dla niego sytuacjach emocjonalnych, takich jak na przykład irracjonalne lęki. To także doskonała metoda relaksacyjna, która pomaga w wyciszeniu czy uspokojeniu. Dzięki swojej prostocie i efektywności pracy z dziećmi w młodszym wieku szkolnym bajkoterapia jest ważnym sposobem wspierania i oddziaływania terapeutycznego we wczesnych okresach rozwoju dziecka. Zajęcia, które zawierają bajki terapeutyczne mają na celu redukcję napięcia i odbudowanie właściwego, pozytywnego obrazu siebie i otaczającego świata. Treści bajek koncentrują się wokół sytuacji emocjonalnie trudnych, które zdarzają się w toku rozwoju każdego dziecka na co dzień. Wszystkie bajki terapeutyczne mają stałe elementy, dotyczące głównego tematu, bohatera, wprowadzanych postaci i tła opowiadania. Cechą wszystkich bajek jest to, że bohater znajduje się w trudnej sytuacji i przeżywa lęk, a wprowadzane postacie umożliwiają znalezienie sposobu na jego przezwyciężenie. Nabycie nowych kompetencji prowadzi do zmiany w przeżywaniu i do zmiany w zachowaniu. Głównym bohaterem bajek jest małe zwierzątko lub dziecko czy zabawka, z którym słuchacz miałby się identyfikować. Inne postacie bajkowe dają wsparcie, pomagają zracjonalizować problem, znaleźć rozwiązanie, przećwiczyć je, wzmocnić po odniesieniu sukcesu, nauczyć się myśleć pozytywnie i uwolnić bohatera od lęku. Mały czytelnik poznaje nowe wzory myślenia, odczuwania, potrafi je zwerbalizować, uświadamia je sobie i wiąże ich powstanie z racjonalną przyczyną, nabywa nowe kompetencje. To wszystko sprzyja generalizacji na podobne sytuacje życiowe. To, że akcja rozgrywa się w dobrze znanych dziecku miejscach, ma pomóc w naśladownictwie i identyfikacji. Poza tym tło opowiadania buduje pozytywne nastawienie do życia, a dobre zakończenie sprzyja budowaniu optymizmu. Wyróżniamy 3 rodzaje bajek terapeutycznych: • relaksacyjne – których głównym celem jest uspokojenie dziecka, zwłaszcza na podstawie wizualizacji, • psychoedukacyjne – których celem jest wprowadzenie zmian w zachowaniu dziecka, czyli rozszerzenie możliwego repertuaru zachowań. Bohater bajki ma problem podobny do tego, który przeżywa dziecko; zdobywa ono doświadczenie poprzez świat bajkowy, gdzie uczy się, jakie wzory zachowania należy zastosować, rozszerza swoją samoświadomość, co sprzyja uczeniu się zachowania w sytuacji trudnej. Bajki psychoedukacyjne mają też za zadanie uwrażliwiać dzieci na problemy innych. Powinny zawsze zostać opracowane, co nie znaczy wyjaśnione. Po ich przeczytaniu należałoby zachęcić uczniów do narysowania ilustracji, uzewnętrznienia emocji, porozmawiania o tym, co czuli bohaterowie bajek. Nieraz należałoby odnieść się do doświadczeń osobistych. Nie należy narzucać dzieciom interpretacji. One same muszą bajkę zinterpretować i dopiero wówczas nabierze ona dla nich znaczenia osobistego, gdyż będzie ich własnym odkryciem. • psychoterapeutyczne –których celem jest redukcja lęku powstałego w wyniku negatywnego doświadczenia, czy też na skutek niewłaściwej stymulacji wyobraźni oraz niezaspokojonych potrzeb. Podczas prowadzenia innowacji będę sięgała zarówno po bajki psychoedukacyjne jak również psychoterapeutyczne, zakorzenione głęboko w sytuacji społecznej dzieci, aby pobudzać je do zmian zachowania, kompensować niezaspokojone potrzeby lub podnosić ich samoocenę. Do czytania bajek terapeutycznych będę czasami zapraszała psychologa szkolnego, jak również chętnych rodziców, aby we współpracy ze mną rozbudzali i kształtowali zainteresowania czytelnicze swoich dzieci, a także bardziej uświadamiali sobie problemy swoich pociech oraz znajdywali skuteczne metody na ich rozwiązywanie. VI. Cele innowacji Cele ogólne: - budzenie kreatywności i wyobraźni, - kształtowanie nawyku słuchania i opowiadania, - nauka szacunku do książek, - rozwój osobowości dzieci, - wspomaganie wszechstronnego rozwoju dziecka, - wypracowanie przez dzieci własnych sposobów i umiejętności radzenia sobie z takimi emocjami jak smutek, strach, zazdrość, złość, - budowanie pozytywnego obrazu siebie i świata. Cele szczegółowe: - wskazanie wartościowego sposobu spędzania czasu wolnego polegającego na słuchaniu i czytaniu bajek, - kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi, - rozwijanie postawy koleżeństwa i wzajemnej życzliwości, - wskazanie roli przyjaźni oraz potrzeby wzajemnej pomocy, -wyrażanie swoich uczuć słowami i czynami, - określanie nastroju utworów, - wypowiadanie swoich przeżyć w formie plastycznej, - rozwijanie fantazji, wyobraźni, kreatywności, - rozwijanie myślenia przyczynowo - skutkowego, - kształtowanie pożądanych postaw społecznych i eliminowanie zachowań agresywnych, - eliminowanie lęków i zahamowań, osamotnienia, apatii, - zwiększenie poczucia własnej wartości, - kształtowanie samodzielności i konsekwencji w działaniu, - uczenie skutecznej komunikacji werbalnej i niewerbalnej, - dostarczanie nowej wiedzy o świecie i innych ludziach - motywacja do działań , twórczego myślenia i kreatywnego rozwiązywania osobistych, trudnych problemów, - pomoc w zaakceptowaniu swoich mocnych i słabych stron, - nabywanie umiejętności pokonywania trudności w nauce poprzez odkrywanie swoich mocnych stron, -uczenie przestrzegania zakazów i bycia dobrym, - umacnianie poczucia bezpieczeństwa poprzez bycie w grupie, - wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za wspólną pracę, - wzmacnianie i aktywizowanie uczniów słabszych i nieśmiałych, - budowanie pozytywnych relacji w rodzinie. VII. Metody pracy: • podające, • problemowe, • praktyczne, • poszukujące, • aktywizujące, • eksponujące. VIII. Formy pracy: • indywidualna, grupowa, zbiorowa realizowana poprzez: - czytanie bajek, - ćwiczenia z zastosowaniem aktywnych metod pracy, - gry, zabawy i konkursy o tematyce społeczno – emocjonalnej, - działalność plastyczną, - inscenizacje. IX. Organizacja zajęć Zajęcia będą odbywały się jeden raz w tygodniu , w ramach kółka czytelniczego. Uczestnikami zajęć będą wszyscy uczniowie klasy drugiej. Formy i metody będą dostosowane do indywidualnych możliwości i potrzeb dzieci. Miejscem realizacji innowacji będzie sala lekcyjna. Podczas zajęć odbędzie się czytanie bajek terapeutycznych oraz zabawy z wykorzystaniem gier terapeutycznych, gry i konkursy. Dzieci wykonają prace plastyczno-techniczne wykorzystując swój potencjał twórczy. Na zakończenie spotkań uczniowie przygotują inscenizację do wybranej bajki, na którą zaproszą rodziców. X. Harmonogram: 1. Nikt mnie nie lubi – „Emilka i Trampkowa Księżniczka”, 2. Nie wierzę w siebie – „Admiralskie saboty”, 3. Wszyscy muszą robić tylko to, co ja chcę – „Królewicz”, 4. Wszystkiego się boję… - „ Strach ma wielkie oczy”, 5. Moi rodzice się kłócą – „Małgosiu, nie jesteś winna”, 6 Jestem inny – „Rubinek”, 7. Czy moi zapracowani rodzice mnie kochają – „Bajka o Małym Królewiczu i jego dzielnym Tatusiu Królu”, 8. Dlaczego prąd nie nadaje się do zabawy – „Tygrys w ścianie?!”, 9. Dlaczego, kiedy mamy nie ma, w ciemności mieszka tyle potworów – „Strachy spod łóżka”, 10. Kłócę się i rywalizuję z moim rodzeństwem – „Fik i Mik”, 11. Ja na pewno dziś nie sprzątam! – „Porządeczek i Bałaganiak”, 12. Nie potrafię powiedzieć „Nie” – „O zającu, który psom się nie kłaniał”, 13. Moi rodzice są uzależnieni – „Księżycowy domek”, 14. Jestem odrzucany przez grupę – „Bajka o pajączku”, 15. Inscenizacja wybranej bajki terapeutycznej. XI. Środki dydaktyczne: - bajki terapeutyczne, - różnorodne rekwizyty i eksponaty, - rysunki, ilustracje, - różnorodne materiały i narzędzia do działalności plastycznej, - instrumenty perkusyjne, - płyty ze spokojną muzyką, - gry terapeutyczne. XII. Przewidywane efekty: Uczeń: • wyraża swoje myśli, emocje, przeżycia w sposób społecznie akceptowany, • nabywa większej pewności siebie, • stara się być samodzielny w działaniu, • zna sposoby przezwyciężania własnych lęków, • umie współpracować w grupie, • jest wrażliwy na problemy innych, • identyfikuje się ze swoją rodziną, grupą rówieśniczą, • odróżnia dobro od zła , • stara się być sprawiedliwym i prawdomównym, • jest kreatywny i twórczy, • potrafi być asertywny. XIII. Ewaluacja Ewaluacja innowacji pedagogicznej „ Bajkoterapia czyli bajki –pomagajki” dokonywana będzie na bieżąco poprzez obserwację uczestników zajęć, ich reakcji, zaangażowania, aktywności oraz rozmowy z nimi. Prace plastyczno-techniczne dzieci będące wynikiem spontanicznego działania pod wpływem doznań i uczuć będą stanowić dowód, jak wielki potencjał twórczy tkwi w każdym z nich. Zastanie zorganizowana wystawa prac plastycznych. Na zakończenie każdego spotkania uczniowie podsumują swój udział, zaangażowanie i stopień atrakcyjności podejmowanych działań w formie różnorodnych zabaw. Pod koniec innowacji uczniowie przygotują inscenizację do wybranej bajki, którą zaprezentują kolegom z klasy I i III oraz rodzicom. Zadaniem ewaluacji jest modyfikacja zachowań dzieci. Po zakończeniu innowacji rodzice wyrażą swoją opinię za pośrednictwem ankiety. Uzyskane wyniki ewaluacji będą analizowane i przedstawione rodzicom oraz Radzie Pedagogicznej. XIV. Bibliografia: 1. Red. Korobkiewicz M., Piętka K. Bajkoterapia czyli dla małych i dużych o tym, jak bajki mogą pomagać, Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa 2009 2. Małkiewicz E. Bajki relaksacyjno-terapeutyczne i ich wykorzystanie w pracy z dziećmi z problemami emocjonalnymi. Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja, 1, 271-277. Wyd. WSP Bydgoszcz 1997 3. Molicka M. Bajki terapeutyczne, Media Rodzina, Poznań 1999 4. Molicka M. Bajkoterapia .O lękach dzieci i nowej metodzie terapii. Media Rodzina, 2002 XV. Załączniki: ANKIETA DLA RODZICÓW Zwracam się do państwa z prośbą o pomoc w przeprowadzeniu badań dotyczących zapotrzebowania na innowacje szkolne. Badania prowadzone są anonimowo, proszę o nie podpisywanie kwestionariuszy. Proszę, aby Państwo odpowiadali na pytania zakreślając kółkiem wybraną odpowiedź, np. a lub b, lub inną Życzę miłej pracy i dziękuję za zgodę w badaniu. 1.Czy Państwa dziecko wykazuje zainteresowanie zajęciami z bajkoterapii prowadzonych w szkole? a) zdecydowanie tak b) raczej tak c) raczej nie d) zdecydowanie nie 2. Czy według Państwa te zajęcia służą wszechstronnemu rozwojowi dziecka? a) zdecydowanie tak b) raczej tak c) raczej nie d) zdecydowanie nie 3. Czy te zajęcia rozwijają twórczą wyobraźnię dziecka i inspirują je do podejmowania twórczych działań w domu? a) zdecydowanie tak b) raczej tak c) raczej nie d) zdecydowanie nie 4. Jak oceniają Państwo postępy dziecka w toku przeprowadzonych zajęć? a) bardzo dobrze b) dobrze c) średnio d) słabo Wyświetleń: 15
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |