Anna Majchrowska - Kielak

ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
[Opracowanie na podstawie: D. Rosenhan, M. Seligman, Psychopatologia, Zysk i S-ka, 2003]


ZABURZENIE OSOBOWOŚCI jest to zaburzenie w zakresie cech; w skłonności jednostki do spostrzegania otoczenia i reagowania nań w sposób ogólny i nieprzystosowany.


1. Paranoiczne zaburzenie osobowości

-uporczywa i długotrwała nieufność i podejrzliwość wobec innych
-nadmierna wrażliwość na oznaki lekceważenia
-skłonność do przeszukiwania otoczenia i wybiórczego dostrzegania w nim sygnałów potwierdzających myśli i postawy wynikające z uprzedzeń
-kłótliwość
-napięcie
-brak poczucia humoru
-gotowość do ataku
-skłonność do przesady i stwarzania sztucznych problemów, -szukanie w niewinnych zachowaniach ukrytych motywów i znaczeń
-za trudności odpowiedzialni są inni, nie są zdolni do brania winy lub odpowiedzialności na siebie na siebie
-częściej mężczyźni niż kobiety.

2. Histrioniczne zaburzenie osobowości

-ludzie, którzy stale próbują zwracać na siebie uwagę
na błahe zdarzenia reagują nadmiernym pobudzeniem, emocjonalnie i teatralnie
-na pierwszy rzut oka są cierpliwi i towarzyscy
-spostrzegani są jako ludzie nieszczerzy i powierzchowni
-sprawiają wrażenie jakby cały czas grali szukając podziwu
-gdy nawiążą bliski kontakt są niewrażliwi na potrzeby drugiej osoby, wymagający
-egocentryzm i kokieteria
-oziębli lub naiwni w kontaktach seksualnych
-występuje częściej u kobiet, u mężczyzn- „kompleks stuprocentowego mężczyzny”.

3. Narcystyczne zaburzenie osobowości

-wybujałe poczucie własnej ważności
-osoba stale zajęta sobą,
-marzenia o sukcesie i sławie, władzy
- ekshibicjonistyczna potrzeba stałego podziwu
na krytykę lub obojętność przesadnie reagują wściekłością, poczuciem wstydu, upokorzeniem
-zaburzone kontakty z innymi, przez całkowitą koncentrację na sobie
-brak zdolności odczytywania uczuć innych
-uważają, że pewne rzeczy im się należą, i nie ma zobowiązań
-wykorzystują ludzi do zaspokajania własnych pragnień
-w związku- albo nadmiernie idealizują drugą osobę, lub skrajna deprecjacja
-zachowania te pojawiają się u ludzi o niskiej samoocenie, mają charakter kompensacyjny.


4. Unikające zaburzenie osobowości

-unikanie ludzi, nowych i starych doświadczeń
-lęk przed ośmieszeniem
-pragnienie akceptacji i miłości
-zależy im na kontaktach społecznych, ale boją się ryzyka, że będą nie zaakceptowani
-nieśmiałość
-wycofują się gdy poczują dezaprobatę lub groźbę niepowodzenia
-błahe zdarzenia traktują jako przejaw ośmieszenia
-martwi ich to, że z trudem nawiązują przyjazne kontakty z innymi
-nadwrażliwość na krytykę i ośmieszenie
-zaburzenie to prowadzi do ograniczenia kontaktów społecznych, wpływa na funkcjonowanie w pracy

5. Zależne zaburzenia osobowości

-uległość i strachliwość
-pozwalają by ważne decyzje w ich życiu podejmował ktoś inny za nie
-wolą gdy inni przejmują inicjatywę i odpowiedzialność
-własne potrzeby podporządkowują potrzebom osób, od których są zależne, dlatego by nie popsuło to wzajemnych stosunków
-w obawie przed porzuceniem i samotnością znoszą krzywdy fizyczne i psychiczne
-boją się być same, przejawiają wtedy niepokój i bezradność
-potrzebują i szukają towarzystwa
-niska samoocena, uważają że są głupie
-kontakty społeczne są ograniczone
-częściej kobiety

6. Obsesyjno- kompulsywne zaburzenie osobowości

-ciągłe dążenie do perfekcji
-żądanie perfekcji od siebie i innych
-nic ich nie cieszy choćby było doskonałe
-uważają, że nie będą perfekcyjni, dlatego odwlekają wykonywanie czynności ważnych, źle gospodarują własnym czasem, sprawy najważniejsze zostawiają na sam koniec
-praca jest ważniejsza niż kontakty z innymi
-dużo uwagi zwracają na regulaminy, sprawy do załatwienia
-odraczają podejmowanie decyzji w tych sprawach które są dla nich przyjemne
-kłopoty z ekspresją emocji
-spostrzegane są jako sztywne, nadmiernie ambitne, formalne, moralizujące
-nieco częściej występuje u mężczyzn

7. Bierno- agresywne zaburzenie osobowości

-opór wobec wymagań społecznych i zawodowych, który objawia się w sposób bierny w postaci zwlekania, uporu, partaczenia, zapominalstwa
-zachowania sprawiają wrażenie jakby były popełniane celowo
-ukryta wrogość
-chroniczny brak skuteczności w życiu społecznym i zawodowym

8.Schizoidalne zaburzenie osobowości

-defekt w zakresie umiejętności nawiązywania kontaktów społecznych
-obojętność wobec pochwał i krytyki
-brak wrażliwości na cudze uczucia, brak umiejętności społecznych
-ludzie tacy nie mają przyjaciół, lub mają ich niewielu
-skrajna introwersja; zamknięcie w sobie i dystans w kontaktach z innymi
-sprawiają wrażenie roztargnionych
-pod względem uczuciowym są wyciszeni i zahamowani
-chłód emocjonalny, brak wylewności
-sprawiają wrażenie zimnych, wyniosłych, zdystansowanych

9. Schizotypowe zaburzenie osobowości

-długotrwała dziwaczność w myśleniu, spostrzeganiu, porozumiewaniu się i zachowaniu
-skrajna wiara w zabobony,
-poczucie, że jest się przedmiotem szczególnej uwagi innych- „poczucie odnoszenia”- może powodować paranoję i podejrzliwość
-depersonalizacja: poczucie wyobcowania z otoczenia i od samego siebie
-mówienie nie na temat, gubienie się podczas rozmowy, mówią niejasno lub w sposób zbyt rozbudowany
-odczucia są ograniczone lub nieadekwatne

10. Zaburzenie osobowości typu borderline

-niestałość w wielu obszarach funkcjonowania osobowości, relacjach z innymi, zachowania, nastroju i obrazu własnej osoby
-impulsywność i nieprzewidywalność zachowania w dwóch obszarach: seks, hazard, alkohol, narkotyki, kradzieże, przejadanie się, samouszkadzanie ciała.
-powtarzające się niestabilne intensywne relacje interpersonalne: zmienność postaw, idealizacja, deprecjacja, manipulowanie innymi dla własnych celów
niekontrolowany gniew
-problemy tożsamościowe: obraz własnej osoby, tożsamość płciowa, długodystansowe cele lub wybór zawodu, wzorce przyjaźni, wartości i moralności
-brak stabilności emocjonalnej: normalność- depresja, drażliwość- lęk
-rozpaczliwe próby uniknięcia porzucenia, realnego lub wyimaginowanego
-fizyczne samouszkadzanie ciała, samobójstwo
-chroniczne wrażenie pustki lub nudy

11. Antyspołeczność:

-zachowanie antyspołeczne bez wystarczającej motywacji
ubóstwo emocjonalne
-brak sumienia i wstydu
-niezdolność do wyciągania wniosków z własnych doświadczeń
-niski poziom lęku
-agresja skłonność do zachowań przestępczych
-brak poczucia odpowiedzialności za popełnione czyny
-brak wewnętrznej kontroli

Wyświetleń: 0