INNOWACJA PEDAGOGICZNA






„Co, gdzie, kiedy, jak, dlaczego i w jaki sposób? - Krasnal badaczem.”


KLUB SZALONYCH NAUKOWCÓW.















OPRACOWAŁA:
MAGDALENA URBAŃSKA

WSTĘP

1. OPIS INNOWACJI:

Dzieci w wieku przedszkolnym charakteryzuje naturalna ciekawość swiata.Dzieci badają, odkrywają, nieustannie, całymi dniami.Szczególnie w pierwszych latach życia niejedna codzienna sytuacja, która osobie dorosłej może wydawać się czymś oczywistym, oznacza dla dziecka kolejną wyprawę do świata eksperymentów.Najlepszym sposobem zaspokajania tej naturalnej ciekawości są zabawy badawcze, doświadczenia i eksperymenty o charakterze badawczym.Zadaniem i wyzwaniem dla doroslych, rodziców i nauczycieli jest eksplorowanie świata z dzieckiem, zachęcania go do stawiania pytań, rozbudzanie ciekawości poznawczej, zainteresowania otaczającym światem, a także wyzwalania radości i pozytywnych emocji związanych z doświadczaniem nowych rzeczy.
Zabawy te stanowią podstawę zrównoważonego i wielostronnego rozwoju dziecka. Zmysłowa percepcja, polisensoryczne doświadczanie świata stwrza dzieciom w wieku przedszkolnym możliwość dostępu do rzeczy,które je otaczją. Dlatego tak ważne jest, aby wprowadzić dziecko na tę zmysłową drogę. Eksperymentalne podejście do różnych zjawisk jest dobrym sposobem na przybliżenie przedszkolakom nauk przyrodniczych.Wykorzystując zmysły, a więc wąchając, słuchając, smakując, obserwując, dotykając dziecko może poznać zmiany zachodzące w czasie eksperymentu. Rozwijając umiejętność logicznego myślenia, myślenia przyczynowo-skutkowego, porównywania i uogólniania przyczyniamy się do rozszerzania horyzontów myślowych przedszkolaków. To często pierwsze spotkanie z takimi dziedzinami wiedzy jak fizyka czy chemia, które daje dziecku okazję do odkrywania i zgłębiania fasynującego świata przyrody i techniki, a wiedza i umiejętności zdobywane we wczesnym dzieciństwie stają się inspiracją i pomostem do wiedzy zdobywanej na kolejnych szczeblach edukacji. Wiedza ta przede wszystkim pozwala lepiej odnależć się we współczesnym świecie zdominowanym przez nauki przyrodnicze i technikę.



2. CELE EKSPERYMENTÓW I DOŚWIADCZEŃ:

budzenie zainteresowań naukowych
zapoznanie z metodami i formami pracy badawczej
rozwijanie twórczej działalności
nauka samodzielnego myślenia, stawiania pytań i wyciągania wniosków
umiejętność rozwiązywania problemów w sposób twórczy
wyrabianie umiejętności prowadzenia dyskusji, przedstawiania swoich racji popartych własnymi doświadczeniami
stwarzanie okazji do lepszego poznania swoich możliwości
utrwalanie pozytywnych cech charakteru dzieci takich jak:pracowitość,systematyczność, spostrzegawczość, dokładność
nawiązywanie współpracy między uczestnikami zajęć opartej na wspólnym dążeniu do celu







3. CELE SZCZEGÓŁOWE:


Uczestnicy:

rozbudzają ciekawość poznawczą, twórcze działanie i samodzielność
poznają właściwości różnych substancji
podejmują próby formułowania problemów
podejmują próby przewidzenia wyniku doświadczeń oraz wytłumaczenia go
prowadzą wnikliwe obserwacje
podejmują próby formułowania wniosków
dostrzegają zależności pomiędzy przyczynami a skutkami zdarzeń
rozumieją polecenia nauczyciela
posługują się narzędziami badawczymi
dokumentują swoje obserwacje poprzez rysunki
aktywnie uczestniczą w proponowanych działaniach
poprawnie wykonują działania
przestrzegają zasad bezpieczeństwa podczas prowadzenia prac badawczych
podejmują wysiłek sprostania nowym wyzwaniom
przestrzegają norm i zasad obowiązujących w grupie
nawiązują prawidłowe relacje z rówieśnikami i osobami dorosłymi
poznają zasady obowiązujące podczas prowadzenia doświadczeń


Rodzice:

towarzyszą dziecku podczas eksperymentowania, doświadczania
pełnią rolę asystentów nie zakłócając prac badawczych dziecka
pełnią rolę ekspertów pomagając dzieciom zrozumieć istotę zjawisk fizycznych i chemicznych w czasie do tego wyznaczonym
pomagają w przygotowaniu stanowisk pracy i ich porządkowaniu
podejmują wspólne działania z nauczycielem
wykorzystują pomysły i propozycje zajęć do kreatywnego spędzania czasu wolnego z dzieckiem
integrują się z grupą i środowiskiem przedszkolnym



4. TEMATYKA ZAJĘĆ:

Kuchenne rewolucje – co ciekawego słychać w kuchni? - doświadczenia z wykorzystaniem produktów znajdujących się w kuchni.
Powietrzne zawirowania – poznajemy wlaściwości powietrza.
Kolorowo i wesoło – zabawa z kolorami.
Woda – to przygoda – badamy właściwości wody.






5. ZASADY INNOWACJI:

Podczs pierwszego zebrania z rodzicami w roku szkolnym 2017/2018 rodzice zostaną poinformowani o możliwości uczestniczenia w cyklicznych ( co dwa miesiące ) odbywających się zajęciach innowacyjnych.
Grupa badawcza może docelowo obejmować 12-13 dzieci oraz jednego rodzica lub opiekuna dziecka.
W przypadku dużego zainteresowania istnieje możliwość utworzenia dodatkowej grupy.
O terminach zajęć zostaną powiadomieni rodzice z minimalnym tygodniowym wyprzedzeniem.
Rodzice zobowiązani są do zaopatrzenia w odpowiednie materiały i przybory zgodnie z podaną wcześniej listą.
Podczas zajęć innowacyjnych kierować się będziemy następującymi zasadami:
- dobrowolności
- wzajemnej akceptacji
- unikania rywalizacji
- różnorodności zadań stawianych dziecku
- współpracy
Prace badawcze prowadzone będą z wykorzystaniem metod aktywizujących, problemowych i twórczych.

6. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA.

Zainteresowanie zjawiskami dotyczącymi świata przyrody
poznanie niektórych zjawisk fizycznych i chemicznych
rozbudzenie ciekawości poznawczej
wdrożenie do samodzielnego poszukiwania odpowiedzi na nurtujące pytania
formułowanie prostych wniosków
umiejętność stosowania się do procedur i zasad bezpieczeństwa
rozwinięcie komunikacji werbalnej i emocjonalnej
poszerzanie kompetencji interpersonalnych przez dzieci i rodziców


7. EWALUACJA

Każde zajęcia kończyć się będą ewaluacją dokonywaną na dwa sposoby;
- dzieci – oznaczenie emotikonami stopnia zadowolenia:












SUPER ZAJĘCIA!!! FAJNE, ALE TRUDNE!!! NIE PODOBAŁO MI SIĘ!!!

- dla rodziców wg ustalonej skali
Te cząstkowe wyniki, po zakończeniu innowacji w czerwcu 2018 roku zostana wzbogacone o końcową ankietę przzeprowadzoną wśród dzieci i rodziców.

Analiza i weryfikacja zgromadzonych informacji zostaną dokonane przez nauczycieli prowadzących innowację.
Wwyniki ewaluacji zostaną przedstawione na końcowej Radzie Pedagogicznej w czerwcu 2018 roku.


8. PLAN WPROWADZENIA INNOWACJI.

KROK 1.
WRZESIEŃ 2017 – zapoznanie Rodziców z założeniami wprowadzanej innowacji, poinformowanie o możliwości uczestniczenia w cyklicznych spotkaniach (co 2 miesiące) od października 2017 – maja 2018, sporządzenie listy chętnych uczestników.

KROK 2.
WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK 2017 – poinformowanie wszystkich uczestników utworzonej grupy o planowanych terminach spotkań (w formie listu).

KROK 3.
PAŹDZIERNIK 2017 – MAJ 2018 – organizacja zajęć innowacyjnych, zbieranie cząstkowych informacji na temat jakości organizowanych zajęć.

KROK 4.
MAJ 2018 – zakończenie cyklu zajęć, przeprowadzenie końcowego badania osiąganej jakości ( ankieta wśród dzieci i rodziców uczestniczących w innowacji)

KROK 5.
CZERWIEC 2018 – weyfikacji zgromadzonych informacji; przedstawienie osiągniętych rezultatów w formie sprawozdania na ostatnim posiedzeniu Rady Pedagogicznej podsumowującej rok szkolny 2017/2018



















Szaleni Naukowcy ruszają z cyklem doświadczeń, które każde dziecko będzie mogło zrobić z tego, co na ogół jest w domu. Zapraszamy do wspólnej nauki poprzez zabawę!
Formy pracy:
indywidualna
grupowa
zbiorowa

Metody pracy:

poglądowa - pokaz
słowna : rozmowa,wyjaśnienie
poszukująca: samodzielne doświadczenia,zadania otwarte
oparte na działaniu: trening praktyczny,

Środki dydaktyczne:
dobór w zależności od zajęć
emtikony – buźki do oceny zajęć: super zajęcia, fajne, ale trudne, nie podobało mi się.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. POWITANIE – Zabawa integracyjna dowolna np. „Ojciec Wirgiliusz”.

2. KLUB SZALONYCH NAUKOWCÓW :

zaproszenie do wspólnej zabawy z doświadczeniami i eksperymentami dzieci i rodziców
założenie koszulek klubowych – ubrania ochronnego.

3. REGULAMIN KLUBU SZALONYCH NAUKOWCÓW:

przypomnienie regulaminu KSN
asystentura – wyznaczenie zakresu prac rodzica jako pomocnika Szalonego Naukowca

4. PRZYGOTOWANIE STANOWISK PRACY.

zajęcie miejsc przy stolikach po 2-3 szalonych naukowców i ich rodziców.
rozłożenie materiałów potrzebnych do kolejnych doświadczeń

5. W ŚWIECIE EKSPERYMENTÓW KLUBU SZALONYCH NAUKOWCÓW” - wybór z proponowanych doświadczeń
4. EWALUACJA ZAJĘĆ.
Zakończenie zajęć poprzez ewaluację w postaci :
dla dzieci – wybór buźki oznaczającej stopień zadowolenia z proponowanych zajęć
dla rodziców – wypełnienie ankiety zbierającej informacje na temat prowadzonych zajęć podczas innowacji.
KUCHENNE REWOLUCJE – CO CIEKAWEGO SŁYCHAĆ W KUCHNI? - DOŚWIADCZENIA Z WYKORZYSTANIEM PRODUKTÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W KUCHNI.
PROPOZYCJE DOŚWIADCZEŃ
DOŚWIADCZENIE 1.
„KAPUŚCIANE CZARY MARY”
Będą nam potrzebne:
kawałek czerwonej kapusty (wystarczą dwa duże liście) lub gotowy wywar z kapusty
soda oczyszczona lub mydło
ocet (lub woda z kwaskiem cytrynowym)
woda z kranu
trzy przezroczyste naczynia (np. szklanki lub słoiki)
pipeta
Do dzieła:
1. Weź kilka liści czerwonej kapusty, porwij je na małe kawałeczki i wrzuć do kubka.
2. Poproś o pomoc rodziców – zalejcie porwaną kapustę wrzątkiem i odstawcie, żeby wystygła.
3. W tym czasie przygotuj trzy przezroczyste naczynia (np.kieliszki, szklanki, słoiki, itp.) i do każdego z nich nalej wodę z kranu.

4. W pierwszym naczyniu rozpuść trochę sody – lub mydła tak, żeby woda stała się biała.
5. Do drugiego naczynia z wodą dolej trochę octu.
6. Do trzeciego niczego nie dolewaj – zostaw samą wodę.
7. Poproś kogoś dorosłego, żeby sprawdził czy sok z kapusty już wystygł. Jeśli tak, weź pipetę i przelej nią trochę soku z kapusty do każdego z trzech naczyń.
Jeśli zabawa Wam się spodobała, możecie poprosić rodziców o jeszcze kilka naczyń i wymieszać w nich różne ilości płynów z każdego naczynia.
Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Czasem naukowcy badają substancje (np. różne płyny), o których nic jeszcze nie wiedzą. Sprawdzają np. czy coś jest kwasem, zasadą, czy też jest obojętne. To się nazywa badaniem właściwości substancji. Brzmi bardzo poważnie, prawda?
Tymczasem naukowcy robią wtedy dokładnie to, co Wy zrobiliście dzisiaj. Sok z czerwonej kapusty jest wskaźnikiem, tj. wskazuje czy dany płyn jest kwasem (barwi się na różowo), zasadą (barwi się na niebiesko) czy substancją obojętną (barwi się na fioletowo). Sprawiliśmy, że sok z czerwonej kapusty stał się domowym „wykrywaczem” pH. Wiedząc już to wszystko możemy sprawdzać kwasowość lub zasadowość innych substancji znajdujących się w domu, np. jedzenia czy środków myjących, a także wody deszczowej czy śniegu.
Miłego eksperymentowania!
DOŚWIADCZENIE 2.
„TAŃCZĄCE RODZYNKI”.
Jeśli ktoś chciał mieć kiedyś rybki, a rodzice nie wyrażali zgody, to jest na to ciekawy naukowy sposób. Przed nami eksperyment, w którym ożywimy rodzynki.
Będą nam potrzebne:
przezroczyste naczynie
wodę gazowaną
rodzynki (mogą być też inne suszone małe owoce)

Do dzieła:
Do naczynia nalewamy wodę gazowaną i wrzucamy kilka rodzynek. Są one cięższe od wody, więc opadają na dno. Po kilku sekundach gazowe bąbelki otaczają poszczególne rodzynki, które zaczynają wypływać na powierzchnię, po czym ponownie opadają na dno. Rodzynki wędrują w górę i w dół jakby nurkowały. Proces powtarza się aż do wyraźnego spadku zawartości gazu.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:

W wodzie gazowanej rozpuszczony jest dwutlenek węgla. Gaz ten przedostaje się do powietrza, co widzimy w postaci bąbelków, które przyjemnie drażnią podniebienie w trakcie spożycia. Gdy do wody wrzucimy rodzynki gaz zaczyna gromadzić się na ich powierzchni. Jest to tak zwany proces adsorpcji. Dzieje się tak dlatego, że rodzynki maja porowatą powierzchnię, na których gromadzą się cząsteczki dwutlenku węgla. Do już usadowionych cząsteczek przyłączają się kolejne wskutek działania siły van der Waalsa. Im bardziej porowata powierzchnia, tym więcej gazu może się skumulować. Dwutlenek węgla działa na rodzynkę jak balonik, przy nagromadzeniu dużej ilości gazu unosi ją do góry. Na powierzchni cieczy następuje uwolnienie cząsteczek gazu, tzw. desorpcja adsorbatu, co powoduje ponowne zanurzenie rodzynki.

DOŚWIADCZENIE 3.
„CIECZ NIENEWTONOWSKA”.
Ciecz nienewtonowska (nieniutonowska), to płyn, który pozornie przeczy prawom fizyki.
Będą nam potrzebne:
mąka ziemniaczana (skrobia)
miseczka
łyżka
szklanka wody

Do dzieła:
Wykonanie tego doświadczenia jest niezwykle proste. Wystarczy wymieszać mąkę ziemniaczaną z wodą w odpowiedniej proporcji. Najlepszym sposobem jest wsypanie szklanki mąki do miseczki i dolewanie wody wraz z mieszaniem całą zawartością. Z początku ciężko idzie, bo powstała mieszanina będzie bardzo twarda i nie chce się zbytnio mieszać.
Ile dodać wody? Należy to robić do czasu, aż mieszanina nabierze odpowiedniej konsystencji. Powinna sama spływać z łyżeczki jak gęsta ciecz, ale samą łyżeczką można ją było „kroić”.
W zasadzie płyn powinien być gotowy po paru minutach. Nie można przesadzić z wodą, gdyż ciecz będzie zbyt płynna. Płyn nienewtonowski musi być gęsty.
CO Z TYM DALEJ ZROBIĆ?
Wytworzenie cieczy nionewtonowskiej (nieniutonowskiej), to tylko początek zabawy. Teraz można z nią zrobić bardzo ciekawe rzeczy.
Jeśli postaramy się powoli przelać ten płyn, to nam się uda. Jeśli natomiast szybko przechylimy talerzyk, to ciecz „pokruszy się”. Po czym jak tylko przestaniemy nią ruszać, to od razu spłynie do normalnego kształtu. Najlepszym sposobem na sprawdzenie tego jest uderzenie czymś w ciecz. Można np. złożoną pięścią lub młotkiem (nic się nie stanie). Czym mocniej uderzymy, tym płyn się robi twardszy. Nasza pięść na pewno będzie czysta Jeślibyśmy uderzyli w wodę, to ona sama rozbryzgła by na boki. Z płynem nieniutonowskim takie rzeczy się nie dzieją!
Kolejną ciekawą rzeczą jest zrobienie z tej cieczy kulki. Wystarczy wlać sobie trochę do ręki i obiema dłońmi turlanie niczym zwykłą kulkę. Póki będziemy to robić, ciecz będzie się zachowywała jak kulka ze stałego materiału, np. z plasteliny. Gdy tylko przestaniemy ją ściskać spłynie nam między palcami.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Płyn nienewtonowski zachowuje się jak ciało stałe, gdy dostarczamy mu energii. Najlepszym sposobem na sprawdzenie tego jest uderzenie czymś w ciecz.W spoczynku, bez działającej na niego żadnej siły zachowuje się jak zwykła ciecz, ale gdy tylko dostarczymy mu jakąś energię, np. poprzez nacisk, ciecz ta zachowuje się jak ciało stałe.

DOŚWIADCZENIE 4.

„CYTRYNOWY WULKAN”.

Czy wiecie jak w prosty sposób zrobić w domu wulkan?

Będą nam potrzebne:
cytryna
soda oczyszczona
barwnik do żywności
kieliszek do jajka
nóż
Do dzieła:

Czy wiecie jak w prosty sposób zrobić w domu wulkan? Tak naprawdę wystarczy jedynie cytryna i soda oczyszczona. Oczywiście dla lepszego efektu użyjemy jeszcze barwnika spożywczego.
Przede wszystkim należy odciąć górę cytryny i wydrążyć w niej dziurę. (tak aby pojawił się tam sok). Kiedy mamy już wciśnięty sok i dodajemy trochę barwnika, możemy też dodać odrobiny płynu do mycia naczyń, aby wzmocnić efekt erupcji. Następnie "dziubiemy" w cytrynowym wulkanie, żeby jeszcze wycisnąć nieco soku. Na koniec wsypujemy łyżkę sody oczyszczonej. Obserwujemy.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Na koniec jeszcze kilka słów wyjaśnienia, dlaczego doszło do takie właśnie reakcji chemicznej.
Otóż przyczyna jest prosta. Sok z cytryna zawiera kwas cytrynowy, który przy zmieszaniu z sodą oczyszczoną poddaje się reakcji z wytworzeniem dwutlenku węgla i cytrynianu sodu, co powoduje, że ciecz nagazowuje się tworząc pęcherzyki.

Jako ciekawostkę dodam, że kwas cytrynowy bardzo często jest dodawany do napojów jako środek konserwujący i aromatyczny.
POWIETRZNE ZAWIROWANIA – POZNAJEMY WLAŚCIWOŚCI POWIETRZA.
PROPOZYCJE DOŚWIADCZEŃ
DOŚWIADCZENIE 1.

„JAK DOWIEDZIEĆ SIĘ CZY POWIETRZE POTRZEBNE JEST DO ŻYCIA LUDZI I ZWIERZĄT?”

To proste. Nie otwieraj buzi, zatkaj nos. Czy długo możesz tak wytrzymać?

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Wniosek: Do oddychania potrzebne jest powietrze.


DOŚWIADCZENIE 2.

„CZY POWIETRZE JEST WSZĘDZIE?”

Wiesz, że powietrze jest niewidoczne, więc jak sprawdzić gdzie ono jest?

Przygotuj miskę, przezroczysty kubeczek. Wlej do miski wodę, odwróć do góry dnem kubeczek i wkładaj do miski z wodą. Co zaobserwowałeś? Tak, do kubka nie wlała się woda.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Wniosek: Chociaż nie widzieliśmy powietrza w kubku ono tam jest, ponieważ nie pozwoliło napełnić kubeczka wodą.


DOŚWIADCZENIE 3.

„CZY POWIETRZE PORUSZA PRZEDMIOTY?”

Wiesz, że powietrza nie można dotknąć, ale można spowodować aby się poruszało.
Dmuchnij na włosy, piórko lub włącz suszarkę. Co obserwujesz?

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:

Wniosek: Wszelkie ruchy wprawiają powietrze w ruch tworząc wiatr, który porusza niektóre przedmioty.





DOŚWIADCZENIE 4.

„CZY POWIETRZE MOŻNA ŚCISNĄĆ?”

Przygotuj strzykawkę. Wyciągnij do oporu tłok strzykawki, skieruj strzykawkę na rękę. Wciśnij tłok strzykawki zdecydowanym ruchem. Co poczułeś? To było właśnie powietrze. Wyciągnij ponownie tłok strzykawki, zatkaj wylot strzykawki palcem i teraz spróbuj wcisnąć tłok strzykawki. Nie udało się wcisnąć tłoka do końca?

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:

Wniosek: Powietrze zajmuje też miejsce, choć jest niewidoczne.


DOŚWIADCZENIE 5.


„ CO DZIEJE SIĘ Z POWIETRZEM GORĄCYM, A CO Z ZIMNYM?”

Jakie powietrze jest latem a jakie zimą? Wiesz już, że powietrze może być gorące, zimne. Czy tak samo się zachowuje? Przygotuj miskę, plastikową butelkę, balon. Na butelkę nałóż balon, włóż do miski i wlej gorącą wodę do miski. Obserwuj co dzieje się z balonem.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:

Wniosek: Balon wypełnia się powietrzem, ponieważ nagrzane powietrze zwiększa swoją objętość i unosi się do góry. Wyłóż butelkę z balonem z gorącej wody. Włóż ponownie butelkę z balonem ale do zimnej wody. Obserwuj co dzieje się z balonem.



DOŚWIADCZENIE 6.

„CO JEST W POWIETRZU?”

Przygotuj: świeczkę tea light, głęboki talerz z wodą, barwnik spożywczy litrowy słoik, zapałki

1. Do talerza wlej wodę.
2. Wsyp odrobinę barwnika spożywczego i wymieszaj.
3. Zapal świeczkę, umieść ją na talerzyku z wodą.
4. Nakryj słoikiem i obserwuj.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:

Wniosek: Powietrze jest mieszaniną gazów. 1/5 to składniki podtrzymujące palenie – tlen, inne to składniki niepodtrzymujące palenia.(azot, wodór, gazy szlachetne, metan itp.)


DOŚWIADCZENIE 7.

„ANI JEDNEGO BĄBELKA?”


Przygotuj: szklankę, wodę, kartkę

1. Nalej wody do szklanki.
2. Połóż na szklance kartkę.
3. Odwróć szklankę do góry dnem i obserwuj.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:

Wniosek: Powietrze ma ciśnienie, ciśnie na szklankę od dołu i podtrzymuje wodę, i ćiśnie trochę słabiej na wodę powietrze zawarte w szklance. Różnica cisnień powietrza i napięcie powierzchniowe wody utrzymuje kartkę na szklance i woda nie wylewa się.


DOŚWIADCZENIE 8.

„BALON PARZY HERBATKĘ?”

Przygotuj: balon, herbatka ekspresowa, nitka, szklanka suszarka

1. Nadmuchaj balonik, zawiąż nitką i przyczep do niej herbatkę.
2. Włącz suszarkę i kieruj balonik z herbatką do szklanki.
3. Zalej herbatkę gorącą wodą przy pomocy dorosłego.
4. Herbatkę wypij.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:

Wniosek: Strumień powietrza wciąga wszystko do środka (Prawo Bermuliego), tak działa tornado ( zrywa dachy , zasysa różne przedmioty).


DOŚWIADCZENIE 9.

„WIRUJĄCE BALONY.”

Przygotuj: 6 balonów, suszarka, taśma samoprzylepna lub klejąca

1. Nadmuchaj balony.
2. Połącz je w okrąg za pomocą taśmy klejącej.
3. Włącz suszarkę i wprowadź balony w ruch.
4. Miłej zabawy.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Wniosek:

Strumień powietrza działa na środek masy wówczas balony ytrzumują się w powietrzu, gdy się przesuwa balony wirują.



PODSUMOWANIE DOŚWIADCZEŃ:

1. Powietrze to mieszanina jednorodna gazów:azotu, tlenu, dwutlenku węgla i pary wodnej, które tworzą powłokę wokół Ziemi, czyli atmosferę ziemską.

2. Powietrze jest niezbędne do życia człowiekowi oraz większości organizmów na Ziemii. Tlen to najważniejszy składnik powietrza, podtrzymuje spalaniea sam się nie pali.

3. Właściwości powietrza:
- jest niewidoczne, czyli bezbarwne;
- może się sprężać i rozprężać, dostosowując się do kształtu przedmiotu (wykorzystujemy to, pompując piłkę);
- można zmieniać jego temperaturę, czyli ogrzewać lub oziębiać, podczas ogrzewania powietrze rozszerza się, a podczas oziębiania kurczy się;
- powietrze można skroplić, oziębiając je i sprężając w małym naczyniu;
- rozpuszcza się w wodzie, w zimnej wodzie (np. górski potok) rozpuszczalność powietrza jest większa niż w wodzie stojącej, nagrzanej (np. staw).
Powietrze jest mieszaniną gazów: azotu, tlenu, dwutlenku węgla i pary wodnej, które tworzą powłokę wokół Ziemi, czyli atmosferę ziemską.




KOLOROWO I WESOŁO – ZABAWA Z KOLORAMI.
PROPOZYCJE DOŚWIADCZEŃ
DOŚWIADCZENIE 1.

„TĘCZA NA TALERZU”

Potrzebne:
cukierki „Skittels”
talerz płaski
woda

Przebieg:
Wokół rantu talerza układamy cukierki w kształcie okręgu,
następnie wlewamy powoli na środek talerza wodę i obserwujemy co się dzieje. Ważne aby po wlaniu wody nie przestawiać i nie przesuwać talerza, bo barwniki się rozpłyną nierówno. Najlepiej jak talerz stoi w miejscu.
Cukierki zaczynają puszczać barwnik w bardzo efektowny sposób już po kilku sekundach barwiąc wodę niczym powstająca tęcza.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:
omówienie zalet zdrowej żywności i minusów sztucznej żywności przepełnionej cukrem i barwnikami, które rozpuszczają się po zjedzeniu w naszym organizmie.


DOŚWIADCZENIE 2.

„KOLOROWE WIRY”.

Potrzebne:

głęboki talerz
płyn do mycia naczyń
barwniki spożywcze w różnych kolorach
pełnotłuste mleko

Przebieg:

Napełniamy talerz mlekirm do 2,5 cm.
Ostrożnie wkraplamy kroplomierzem parę kropel barwników w różnych kolorach. Nie mieszamy ich z mlekiem.
Maczmy patyczek do uszu w płynie do naczyń i lekko dotykamy do kropli barwników umieszczonych na mleku.
Obserwujemy co się będzie działo.


Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Mleko składa się z wody, białka i tłuszczu.
Krople barnika utrzymują się na mleku, zawieszone między cząsteczkami tłuszczu.
Gdy dodamy detergentu, płyn rozbija cząsteczki tłuszczu, teraz barwnik swobodnie rozprzestrzenia się w mleku, kolory zaczynają wirować.


DOŚWIADCZENIE 3.

„WSPINAJĄCE SIĘ KOLORY ”.

Potrzebne:

flamastry w różnych kolorach ( nie permanentne)
papierowy ręcznik – pasek
szklanka
woda
Przebieg:

Z ręcznika papierowego wycinamy pasek o szerokości 2,5 cm i długości zbliżonej do wysokości szklanki
Flamastrem robimy kropkę w odległości około 2,5 cm od jednego końca paska.
Na dno szklanki wlewamy odrobinę wody i wkładamy do niej pasek na głębokośc 1 cm tak, żeby kropka była nad wodą. Opieramy go o ściankę naczynia.
Papier powinien chłonąć wodę, a powyżej kropki- ciągnąć jej kolor do góry.
Obserwujemy co się dzieje z barwami? Czy się zmieniają?

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Wiele kolorowych tuszów to mieszaniny różnych barw.
Kiedy papier chłonie wodę, kolor kropi wraz z wodą przemieszczają się do góry – w tym momencie barwy rozdzielają się, ponieważ jedne wnikają w papier szybciej, a inne wolniej.
W ten sposób możemy przekonać się ,z jakich kolorów składają się tusze w flamastrze.

DOŚWIADCZENIE 4.

„ATRAMENT DUCHÓW”

Potrzebne:

sok z cytryny
patyczek kosmetyczny z bawełnianym wacikiem
kartka, żelazko
pomoc asystenta – rodzica

Przebieg:

zamaczamy patyczek w soku cytrynowym i piszemy swoje imię lub rysujemy coś na kartce
po wyschnięciu napis zupełnie wyschnie i zniknie
Prosimy naszego asystenta o pomoc, żeby wyprasował kartkę.
Obserwujemy co się stało?

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:
Pod wpływem wysokiej temperatury sok z cytryny zmienia się w inną substancję brązowego koloru, dlatego napis na papierze staje się widoczny.
Atramentem mogą być inne kwasy, przykład ocet.


DOŚWIADCZENIE 5.

„BŁĘKIT NIEBA”


Potrzebne:

szklanka wody
latarka
mleko

Przebieg:

wlewamy wodę do szklanki
dodajemy do niej kilka kropli mleka, aby woda zmętniała
włączamy latarkę i umieszczamy ją pionowo nad szklanką, a strumień światła kierujemy na powierzchnię wody.
Zwracamy uwagę na zabarwienie wody.
Następnie umieszczamy latarkę za szklanką , a promień światła kierujemy na ściankę szklanki od jej zewnętrznej strony i ponownie zwracamy uwagę na kolor wody.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Gdy promień światła pada na powierzchnięwody pionowo, wtedy woda ma odcień niebieski.
Natomiast, gdy promień światła pada poziomo, przechodząc przez ściankę szklanki, wtedy wydaje się, że woda ma kolor różowy, a sam promień światła w wodzie kolor żółto – pomarańczowy.
Woda zmącona przez mleko różnie załamuje kolory światła. Światło niebieskie jest rozpraszane silniej niż czerwone.
Również niebo zmienia swoje kolory, ponieważ atmosfera, w zależności od położenia różnie rozprasza światło. Poza atmosferą ziemską nie ma niebieskiego nieba.
Tę zależność zauważył fizyk John Tyndall (1820 – 1893) ponad 100 lat temu.


DOŚWIADCZENIE 6.

„SŁODKIE ZWIĄZKI CHEMICZNE – MODEL CZĄSTECZKI WODY.

Potrzebne:

różnokolorowe żelki
wykałaczki
miska

Przebieg:

przypisujemy kolor żelki do określonego atomu: np. wodór – żelka czerwona, tlen – żółta.
Budujemy cząsteczkę wody H2 O za pomocą wykałaczek łącząc dwa atomy wodoru (czerwone żelki) z jednym atomem tlenu ( żółta żelka).
Możemy zbudować kolejne cząsteczki np. CO 2(węgiel – zielona żelka)- dwutlenek węgla,
sół kamienna NaCl czy dwutlenek siarki SO 2.

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:
W trakcie zabawy budujemy model związku chemicznego. Jest to połączenie dwóch lub więcej różnych pierwiastków chemicznych za pomocą dowolnego wiązania.
Żelki to pierwiastki chemiczne a wykałaczki to wiązania.

DOŚWIADCZENIE 7.

„ROSNĄCE MISIE”

Potrzebne:

różnokolorowe żelki
słoiczek zakręcany
woda
Przebieg:

napełnij słoiczek wodą
włóż do słoiczka żelka misia
zakręć słoiczek i zabierz go do domu
obserwuj co się stanie po 12 godzinach

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Żelek rośnie, ponieważ żelki zawierają w sobie substancję, która wchłania wodę i przez to pęcznieją.
WODA – TO PRZYGODA – BADAMY WŁAŚCIWOŚCI WODY.
PROPOZYCJE DOŚWIADCZEŃ
DOŚWIADCZENIE 1.

„ LAMPA LAVA”

Potrzebne:
wysoka szklanka
¾ szklanki oleju
kolorowy barwnik
tabletka musująca
woda

Przebieg:
do wysokiego szklanego naczynia np. szklanki wlewamy ¾ szklanki oleju
do ¼ szklanki wody dodajemy kolorowy barwnik i mieszamy
wlewamy zabarwioną wodę do szklanki z olejem
wrzucamy tabletkę musującą np. wapno, magnez alka selzer itp.
obserwujemy

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Kiedy tabletka dociera do dna szklanki, w wodzie tworzą się pęcherzyki dwutlenku węgla, a ponieważ są one lżejsze od wody i oleju, wznoszą się ku powierzchni, zabierając z sobą porcje zabarwionej cieczy. Olej ma dużą lepkość, dlatego pęcherzyki przemieszczają się w górę powoli, co daje przyjemny efekt wizualny. Po dotarciu do powierzchni pękają, uwalniając zabarwioną wodę, która ponownie opada na dno szklanki. Ciągłe wznoszenie i opadanie kolorowej wody pozwala nam zaobserwować efekt lampy lawy.
Dowiedz się więcej?
Lampa lawa została wynaleziona w latach 60. XX wieku. Składa się ona ze szklanej butelki umieszczonej nad żarówką. Wewnątrz znajduje się woda i zabarwiony wosk oraz metalowa cewka, leżąca na dnie. Po włączeniu lampy, kiedy żarówka nagrzewa dno butelki, kulki wosku zaczynają unosić się do góry. Unosząc się, ochładzają się i opadają na dno.

DOŚWIADCZENIE 2.

„CZARODZIEJSKI DESER” LUB „KOLOROWY DESZCZ”


Potrzebne:
wysoka szklanka
¾ szklanki wody
kolorowe barwniki
pianka do golenia
pipeta

Przebieg:
do wysokiego szklanego naczynia np. szklanki wlewamy ¾ szklanki wody
na powierzchnię wody w szklance wyciskamy ¼ szklanki pianki do golenia
zakraplamy kroplomierzem kolorowe barwniki na wierzch pianki do golenia
obserwujemy

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:
Obserwujemy przenikanie barwnika przez piankę do golenia, co powoduje efekt kolorowego deszczu.

DOŚWIADCZENIE 3.

„BURZA W SZKLANCE WODY”

Potrzebne:
wysoka szklanka
¾ szklanki wody
kolorowy barwnik
mały podstawek lub naczynko
mieszadełko
3 łyżki oleju


Przebieg:
do wysokiego szklanego naczynia np. szklanki wlewamy ¾ szklanki wody
na podstawek lub do małego naczynka wlewamy 3łyżki oleju
dodajemy do niego kolorowy barwnik
wymieszany olej z barwnikiem wlewamy do wody
obserwujemy

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Obserwujemy wspaniałe zjawisko, podczas którego mieszanina oleju i barwników rozdziela się...olej wypływa do góry, a kolory opadają na dno. 







DOŚWIADCZENIE 4

„TAŃCZĄCY OLEJ”

Potrzebne:
wysoka szklanka
¾ szklanki wody
kakao lub kawa
4 łyżki oleju
sól

Przebieg:
do wysokiego szklanego naczynia np. szklanki wlewamy ¾ szklanki wody
dodajemy do wody 4łyżki oleju
na powierzchnię wsypujemy kakao lub kawę
posypujemy solą
obserwujemy

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Woda i olej nie tworzą mieszaniny.
Kawa lub kakao służą jako barwnik, można wwykorzystać tu inne barwniki.
Sól, tak jak cukier ciągnie cząsteczki oleju na dno. Gdy sól się rozpuści olej powraca na powierzchnię.



DOŚWIADCZENIE 5.

„ZNIKAJĄCY ATRAMENT”

Potrzebne:

szklanka zimnej wody
szklanka ciepłej wody
nabój z atramentem do pióra
ocet

Przebieg:
ustawiamy obok siebie dwie szklanki z wodą zimną i wodą ciepła
do każdej ze szklanek dodajemy po 3-4 krople atramentu
obserwujemy
do szklanki z cieplą wodą dodajemy ocet
obserwujemy




Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Obserwujemy zjawisko dyfuzji w cieczach o różnych temperaturach.
Od razu widać, że atrament się szybko rozprasza w wodzie, a po chwili całkowicie znika – ciecz nadal jest bezbarwna. Hmmm, czy atrament się popsuł? Dodaj jeszcze kilka kropelek. Woda nadal jest bezbarwna.
Atrament do piór składa się z kilku składników. Jednym z nich jest barwnik, który nadaje kolor atramentowi. Kiedy dodamy kroplę atramentu do zimnej wody, atrament miesza się z nią za pomocą dyfuzji – rozproszenia cząsteczek składników atramentu w wodzie. W cieplej wodzie dyfuzja zachodzi szybciej, bo cząsteczki mają więcej energii, a przestrzenie między nimi są większe (łatwiej mogą się między sobą przeciskać). Barwnik w atramencie ma jeszcze jedną właściwość, w gorącej wodzie traci swój kolor. Odzyskuje go, gdy roztwór ochłodzimy. Do dlatego dolewając zimnej wody sprawiliśmy, że zabarwiła się ona na granatowo. Proces odzysku koloru można przyspieszyć dodając słabego kwasu, jakim jest dolany przez nas ocet (może to być także sok z cytryny, jeśli nie znosisz zapachu octu).


DOŚWIADCZENIE 6.

„ZMIANA KOLORU”

Potrzebne:

2 szklanki z wodą
barnik żółty i niebieski
miseczka przezroczysta, do której da się wstawić szklankę


Przebieg:
ustawiamy obok siebie dwie szklanki z wodą
do jednej szklanki dodajemy zółty barwnik, a drugiej niebieski
wstawiamy szklankę z niebieskim barwnikiem do miski
do miski wlewamy wodę z żółtym barwnikiem
obserwujemy

Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:

Obserwujemy mieszanie się barw z podstawowych kolorów żółtego i niebieskiego powstaje pochodny: zielony.








DOŚWIADCZENIE 7.

„TĘCZOWA WODA”

Potrzebne:

3 - 4 plastikowe kubeczki z wodą
kolorowe barwniki
cukier
łyżeczka
szklanka

Przebieg:
ustawiamy obok siebie 3-4 kubeczki z wodą
do pierwszego kubka nic nie dodajemy, do drugiego 2 łyżki cukru, do trzeciego 3 łyżki cukru
następnie dodajemy kolejno do każdej szklanki barwnik w innym kolorze
do szklanki wlewamy kolejno lejąc po ściankach naczynia wodę najbardziej zagęszczoną, potem mniej i na końcu bez cukru
obserwujemy


Wyjaśnienie Szalonych Naukowców:
Omówienie:
Gęstsza ciecz pozostaje na dole stąd nie następuje mieszanie samoczynne cieczy.

Wyświetleń: 0