BAJKOTERAPIA-metoda pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (dzieci w wieku 4-9 lat). Odmiana biblioterapii przeznaczona dla małych dzieci.
• terapia przez opowieści, zwane również bajkami-pomagajkami
Bajkoterapia powstała na gruncie polskim, twórcą terminu jest dr Maria Molicka. Szczególną popularność zyskała w XXI wieku. Wyodrębniła się z biblioterapii pod koniec XX wieku. Jest to nowa forma terapii, występuje tu oddziaływanie bajki terapeutycznej na dziecko.
Odpowiednio dobrana i opowiedziana albo przeczytana historia może doskonale wspierać i oddziaływać terapeutycznie na rozwój dziecka.
* Wzbogaca jego wiedzę o sobie i otaczającym je świecie, przez co redukuje napięcia i odbudowuje pozytywny obraz siebie i świata.
* Może pomóc w efektywnym radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi.
*Najważniejsza rola bajki polega na redukcji lęku i napięć.
Najważniejszym celem bajkoterapii jest uspokojenie emocji, obniżenie lęku, otwarcie dziecka na zmiany, akceptacja własnych emocji. Proces ten nie zawsze dokonuje się od razu. Wszystko zależy od sytuacji, od samego dziecka, jego stanu emocjonalnego i etapu w rozwoju.
Funkcje bajkoterapii: Diagnozuje - poprzez wybór ulubionego bohatera dociera się do nieuświadomionych problemów dziecka. • Dostarcza nową wiedzę o świecie i o innych ludziach – pomaga zrozumieć ich postawy i zachowania. • Pomaga zrozumieć siebie i świat – wprowadza porządek i ład, pokazuje normy i reguły, nim rządzące; poprzez uporządkowany i przewidywalny obraz świata buduje się poczucie bezpieczeństwa. Pomaga w rozwiązywaniu osobistych, trudnych problemów i sytuacji, służy odreagowywaniu napięć. • Leczy niepożądane stany psychiczne, takie jak: lęk, poczucie mniejszej wartości, osamotnienie, nuda, apatia. • Odbudowuje pozytywny obraz siebie i świata. • Pomaga w radzeniu sobie z emocjami powstałymi na skutek niepomyślnych zdarzeń. • Pomoc w zaakceptowaniu swoich mocnych i słabych stron.
Bajkoterapię stosuje się w: - psychoterapii, - terapii pedagogicznej, - arteterapii, - profilaktyce zachowań, - logopedii, - na zajęciach z dziećmi w przedszkolu, - na zajęciach z uczniem w wieku wczesnoszkolnym.
Realizuje się ją poprzez : - czytanie dzieciom bajek, - samodzielną lekturę właściwą dla danego problemu, - pisanie przez dzieci bajek, - pisanie z dziećmi bajek terapeutycznych. Bajkoterapia jest wykorzystywana w pracy z dziećmi wymagającymi wsparcia ze strony osób trzecich.
Maria Molicka przedstawia schemat każdej opowieści, dzięki któremu można budować własne. Składają się na niego: - Główny temat (sytuacja wyzwalająca lęk). - Główny bohater (dziecko lub zwierzątko, z którymi mały pacjent się identyfikuje). - Inne wprowadzone postacie (pomagają nazwać uczucia, uczą reakcje). - Tło opowiadania (miejsce dziecku znane).
Rodzaje bajek terapeutycznych: • Bajki relaksacyjne - służą odprężeniu, relaksacji oraz regeneracji zasobów osobistych. • Bajki psychoedukacyjne – redukują lęki, głównie poprzez ułatwienie zmiany w sposobie myślenia o sytuacji trudnej emocjonalnie. • Bajki psychoterapeutyczne – kompensują niezaspokojone potrzeby bezpieczeństwa, miłości, przynależności, akceptacji i uznania, zastępczo dowartościowują.
Formy pracy z bajką na zajęciach: Głośne czytanie bajek, baśni tekstów terapeutycznych. - Słuchanie tekstów literackich nagranych na płytach CD. - Oglądanie baśni na video. - Zabawa w teatr – przygotowanie inscenizacji baśni. - Udział w przedstawieniach teatralnych – gry i zabawy terapeutyczne, integracyjne. - Wykorzystanie terapeutycznych programów komputerowych. Słuchanie tekstów terapeutycznych i muzyki relaksacyjnej. - Wykonywanie prac plastycznych – mandala, kolorowanie bohaterów baśni, ilustracje do tekstów literackich, inne techniki plastyczne. - Tworzenie symbolicznego katalogu „ruchomych obrazków” (dzieci inscenizują sceny wymieniane przez nauczyciela). - Malowanie i rysowanie ilustracji do wybranych (niedokończonych fragmentów utworu).
Bajki terapeutyczne Marii Molickiej 1. "Bajka o pajączku" - odrzucenie ucznia przez grupę. 2. "Bajka o mróweczce" - niepowodzenia w nauce szkolnej. 3. "Bajka o dwóch ołówkach" - potrzeba przyjaźni. 4. „Duch krecik” – lęk separacyjny. 5. „Zuzi-Buzi” – lęk przed pozostaniem samemu w domu. 6. „Mrok i jego przyjaciele” – lęk przed ciemności.
Teksty na zajęcia z bajkoterapii: 1. Bruno Ferrero – Bajka o niemym olbrzymie – dobra komunikacja z innymi ludźmi – w szkole, w rodzinie. 2. Agnieszka Łaba – Żółw Czesiek // w: Bajki rymowane w biblioterapii – lęk związany ze środowiskiem rówieśniczym – lęk przed odrzuceniem. 3. Irena Borecka – Bajka o czterech braciach – integracja grupy. 4. Ewa Nowak – Bajka o brzydkim misiu – akceptacja „inności”. 5. Ireneusz Iredyński – Bajki nie tylko o smoku – rozbudzanie chęci czytania.
Przykłady książek do wykorzystania na zajęciach z bajkoterapii: - Pozwól, że Ci opowiem... : bajki, które nauczyły mnie, jak żyć / Jorge Bucay ; tłum. Ilona Ziętek-Segura - Zaczarowane bajki / Anna Kozłowska - Krótkie bajeczki dla chorej córeczki / Joanna Monika Litwin - Przygody Fryderyki czyli bajki terapeutyczne / Joanna Brodowska - Bajki pomagajki / Edyta Grabowska-Gwardiak - Bajki i opowiadania w terapii i psychoedukacji dzieci / Anna Niesłuchowska - Czarodziejskie bajki / Ewa Wilamowska, Joanna Walczak - Opowieści z planety Holo : opowiadania terapeutyczne – teksty powstały w ramach programu BAJKA POMAGAJKA U DOKTORA / Jovanka Tomaszewska i Wojciech Kołyszko

„Bajka o Krzysiu”
W pewnym miasteczku żył sobie chłopiec o imieniu Krzysiu. Mieszkał w małym domku razem ze swoją rodziną: mamą, tatą i starszym bratem. Krzysiu był w rodzinie najmłodszy i wszyscy myśleli, że z niczym nie potrafi sobie poradzić. Mama ubierała go i zawiązywała buciki, tata nie zabierał na wycieczki rowerowe, bo myślał, że Krzysiu nie poradzi sobie, starszy brat sprzątał jego pokój, bo sadził, że Krzysiu się przemęczy. Chłopczyk był we wszystkim wyręczany i dlatego nie mógł uczyć się nowych rzeczy. Krzysiu był spokojny, cichutki, grzeczny i rzadko się odzywał, w związku z czym inni ludzie nie wiedzieli czego potrzebuje. Dużo przebywał sam. Oglądał bajki w telewizji, grał na komputerze i patrzył przez okno jak bawią się koledzy. Miał jednak swoja tajemnicę, o której nikomu nie powiedział- nawet swojemu ulubionemu misiowi. Miał swój specjalny blok rysunkowy w którym rysował ilustracje do przeczytanych w szkole bajek. Malował też zwierzątka, które widział za drzewem na podwórku.
Pewnego dnia w szkole pani ogłosiła wielki konkurs na najładniejszy rysunek ulubionego zwierzątka. Krzysiu postanowił, ze namaluje pieska , o którym zawsze marzył- bo bardzo chciał mieć przyjaciela. Chłopiec pracował w tajemnicy nad swoim obrazkiem przez cały tydzień. Wreszcie obrazek był gotowy. Krzysiu szczęśliwy i zadowolony, jednak nie był pewien, czy obrazek spodoba się innym. bardzo się bał, że ktoś może się wyśmiać. Długo zastanawiał się, czy zanieść obrazek na konkurs, w końcu położył pani na biurku nie podpisawszy.
Wszystkie prace zostały wystawione na szkolnym korytarzu, tak, że wszystkie dzieci mogły oglądać i głosować na najpiękniejszy. W końcu nadszedł czas na rozstrzygnięcie konkursu. Pan dyrektor powiedział: „Uroczyście ogłaszam, że konkurs rysunkowy wygrała praca przedstawiająca psa, ale niestety nie znamy autora tego przepięknego dzieła.” Jakież było zdziwienie Krzysia, gdy zobaczył, że to właśnie jego obrazek pan Dyrektor podniósł wysoko, tak, by wszyscy mogli podziwiać.
Jak myślisz, co stało się dalej? Jak zakończyła się owa historia?

Wyświetleń: 0