CELE LEKCJI
Uczeń:
- potrafi odczuć i określić nastrój wiesza i wyrazić plastycznie jego treść;
- potrafi przyporządkować środki ekspresji - tworzywo nastroju;
- zna pojecie muzyka ilustracyjna;
- ilustruje dźwiękiem treść wiersza;
- stosuje zdobytą wiedzę o muzyce i plastyce;
- podejmuje niekonwencjonalne działania twórcze
- potrafi pracować zespołowo podczas muzycznych ćwiczeń twórczych;
- stara się obiektywnie oceniać efekty własnej pracy i osiągnięcia kolegów;

METODY:
Słowna
Percepcyjna
Problemowo - twórcza

FORMY:

działania plastyczne

tworzenie muzyki

słuchanie muzyki

ŚRODKI:

wiersz Kazimierza Tetmajera pt. "Lato"

instrumenty perkusyjne i melodyczne

kartki rysunkowe i kredki

reprodukcja obrazu Józefa Pankiewicza pt. "Lato"

allegro z koncertu pt. "Lato" Antonio Vivaldiego

"Lato w parku" utwór z repertuaru duetu Marek i Wacek


PRZEBIEG LEKCJI:

1. Muzyczne powitanie ( śpiewanka Dzień dobry w słoneczny dzień - powtórzona przez uczniów na zasadzie echa).

2. Prezentacja utworu "Lato w parku" , przed którą pada polecenie zastanowienia się jaką porę roku może ilustrować taka muzyka.

Po wysłuchaniu utworu dzieci opisują obrazy, jakie zobaczyły oczyma wyobraźni . Nazywają barwy i charakteryzują nastrój.
Podanie tytułu utworu.

Przeprowadzenie pogadanki i wyjaśnienie wspólnie z uczniami znaczenia pojęcia muzyka ilustracyjna. Muzyka ilustracyjna to muzyka, która za pomocą środków muzycznych przedstawia zjawiska pozamuzyczne. Występuje przede wszystkim w muzyce programowej, towarzyszy utworom scenicznym, obrazom filmowym, czy słuchowiskom radiowym. Jej charakter jest ściśle związany z charakterem i nastrojem przedstawianego zjawiska.

3. Odczytanie wiersz "Lato" Kazimierza Tetmajera.

Wolno i sennie chodzą
po jasnym tle błękitu
złocisto białe chmurki
z połyskiem aksamitu.

Niekiedy się zasrebrzy
pod słońca blask z ukosa -
jaskółka śmigła, czarna,
sunąca przez niebiosa.
Po łące cichej , jasnej,
w srebrne objętej ramy
przez opalowy strumień
złote się kładą plamy.
Szmaragdem słońce błyska
na ciemnej drzew zieleni
lub przez konary rzuca
ognisty pęk promieni.
Po niebie i po lesie,
po łąk zielonych łanie
przejrzyste zwiewne idzie
błękitne zadumanie.


Określenie nastroju wiersza, wybór kolorów, jakimi najlepiej można oddać nastrój utworu.
Nauczyciel objaśnia, iż dzieła plastyczne powstają dzięki różnorodności barw, a dzieła muzyczne dzięki różnorodności brzmieniowej dźwięków. Różne zjawiska przyrody można przedstawić zarówno w sposób plastyczny jak i muzyczny.

4. Powtórna prezentacja treści wiersza i polecenie namalowania nastroju
i treści wiersza. W celu lepszej percepcji wiersza rozdanie uczniom treści wiersza - na każdą ławkę.

5. Praca indywidualna uczniów:
- wybór gamy barwnej;
- zwrócenie uwagi na indywidualny charakter odbierania wiersza przez każdego człowieka i indywidualny sposób przedstawienia plastycznego w zależności od wyobrażeń twórczych.

6. Podział klasy na sześć grup w celu stworzenia obrazów muzycznych
ilustrujących treść wiersza "Lato" Kazimierza Tetmajera:
- uczniowie tworzą obrazy wykorzystując instrumentarium Orffa, flety proste, gestodźwięki oraz instrumenty naturalne ( dźwięk pluskającej i przelewanej wody, szelest papieru, itp.)
- każda grupa wykonuje trwający minutę obraz, który nauczyciel nagrywa na taśmę magnetofonową:

7. Odtworzenie obrazów i wybór najciekawszego:
- omówienie środków muzycznych tworzących nastrój spokoju, beztroskiego
odpoczynku, itp.

8. Ocena pracy poszczególnych grup.

9. Ekspozycja prac plastycznych. ( W klasie rozbrzmiewa muzyka koncertu skrzypcowego pt. "Lato" Antonio Vivaldiego).

10. Dzieci wybierają prace, które ciekawie ilustrują treści zawarte w wierszu:
- nauczyciel ocenia wyróżnione przez dzieci prace, a także omawia i ocenia treści zawarte w pozostałych rysunkach.

11. Prezentacja i omówienie środków wyrazu plastycznego zastosowanych
przez Józefa Pankiewicza w obrazie pt. "Lato".

12. Podsumowanie wiadomości o ilustracyjnej funkcji muzyki oraz o różnicach i podobieństwach środków wyrażenia nastroju w muzyce, plastyce i w poezji.


LITERATURA:

K. Lewandowska, Rozwój zdolności muzycznych dzieci w wieku szkolnym, WSiP, Warszawa 1978.

Ewa Lipska, Maria Przychodzińska, Drogi do muzyki. Metodyka i materiały repertuarowe,WSiP S.A. Warszawa1999.

B Smoleńska - Zielińska, Przeżycie estetyczne muzyki, WSiP,
Warszawa, 1991.

M. Przychodzińska - Kaciczak, Polskie koncepcje wychowania muzycznego, WSiP,Warszwa 1979.

Wiera Badalska Bliskie i najbliższe, WSiP Warszawa 1992.

Jadwiga Andrychowska - Biegacz, Gry i zabawy rozwijające dla dzieci młodszych, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów 2002 .

Stanisław Krzysztof Stopczyk, Plastyka - podręcznik dla klasy pierwszej gimnazjum, WSiP S.A. Warszawa 1999.

Opracowanie: Dorota Katarzyna Artysiewicz

Wyświetleń: 4852