Według Brytyjskiego Stowarzyszenia Arteterapeutów, arteterapia jest formą psychoterapii, która traktuje media artystyczne jako podstawowy sposób komunikacji. Z kolei Amerykańskie Stowarzyszenie Arteterapii „podkreśla, że arteterapia jest profesją, który wykorzystuje proces tworzenia do podniesienie poziomu fizycznego, umysłowego i emocjonalnego dobrostanu osób w każdym wieku. Arteterapia opiera się na założeniu, że proces twórczy służący autoekspresji pomaga ludziom rozwiązywać problemy i konflikty, rozwijać umiejętności interpersonalne, kierować własnym zachowaniem, redukować stres, podnosić samoocenę i samoświadomość oraz osiągać wgląd”. W zakres arteterapii wchodzą metody, takie jak: muzykoterapia, biblioterapia (terapia za pomocą literatury), teatroterapia, choreoterapia (arteterapią wykorzystującą taniec oraz ruch), estezjoterapia, filmoterapia, kulturoterapia, hortikuloterapia, terapia zajęciowa, plastyczna (np. zdobnictwo i dekoratorstwo, rzeźba, malarstwo, grafika, rysunek). W arteterapii zastosowanie mają takie przykładowe metody:
- rysowanie kredkami świecowymi, ołówkowymi, pastelami, węglem, itd.;
- malowanie farbami plakatowymi, witrażowymi, akwarelą, itd.;
- masy plastyczne, takie jak: modelina, plastelina, wosk, itd.;
- plakat, projekty opakowań, ulotki reklamowe;
- witraż;
- collage;
- fotografia;
- ikebana;
- tworzenie dekoracji;
- zdobienie przedmiotów;
Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym na tle neurologicznym, którego dokładna przyczyna nie jest jeszcze znana. Objawy autyzmu obejmują zachowania powtarzalne lub kompulsywne, upośledzenie społeczne, problemy z komunikacją i przetwarzanie informacji sensorycznych (takich jak nadwrażliwość na dźwięki). Najbardziej popularnym leczeniem jest terapia modyfikacji zachowań, której celem jest kształtowanie zachowań poprzez system nagród i konsekwencji. Jedną z cech charakterystycznych zaburzeń ze spektrum autyzmu jest trudność z komunikacją werbalną i społeczną . W niektórych przypadkach osoby z autyzmem są niewerbalne i nie mogą w ogóle używać mowy. W innych przypadkach osoby z autyzmem mają trudności z przetwarzaniem języka i przekształcaniem go w płynną rozmowę. Osoby z autyzmem mogą również mieć trudności z czytaniem twarzy i mową ciała.
Jednak wiele osób z autyzmem jest wizualnymi myślicielami i myślą „w obrazach". Potrafią wykorzystać tę umiejętność do przetwarzania wspomnień, rejestrowania obrazów i informacji wizualnych oraz do wyrażania pomysłów poprzez rysunek lub inne media artystyczne. Sztuka jest formą ekspresji, która wymaga niewielkiej lub żadnej interakcji słownej, co może otworzyć drzwi do komunikacji.
Osoby z autyzmem borykają się z problemami społecznymi, takimi jak interpretacja tonów głosu i wyrazu twarzy, i mogą czuć się nieswojo w odniesieniu do innych osób. Interakcje takie jak rozmowy, często są wyjątkowo przerażające i stresujące. Dla takich osób współpraca z terapeutą może być znacznie wygodniejsza. Ponieważ obydwie osoby będą się koncentrować na tworzeniu sztuki bez potrzeby bezpośredniej interakcji twarzą w twarz.
Sztuka może być również wspaniałym czynnikiem ułatwiającym kontakty z rówieśnikami. Współpraca, poszanowanie różnic i inne umiejętności społeczne mogą być praktykowane w przyjemnym, naturalnym otoczeniu. Osoby z autyzmem również mogą mieć problemy z poglądami innych osób; patrzenie na dzieło sztuki rówieśniczej stanowi konkretny sposób na "zobaczenie" punktu widzenia innej osoby. Wspólna praca nad projektami grupowymi sprzyja współpracy, pracy zespołowej i poczuciu akceptacji.
Jednym z najczęstszych celów w arteterapii jest zwiększenie tolerancji na nieprzyjemne bodźce, a jednocześnie ukierunkowanie zachowań samostymulujących na bardziej twórczą aktywność. Sztuka jest naturalnie przyjemna dla prawie wszystkich dzieci, z autyzmem lub nie, częściej tolerują tekstury i zapachy, gdy są częścią zabawnego procesu artystycznego. Wielokrotne konfrontowanie się z bodźcami, których wolą unikać, pomaga im znieczulić dzieci, czyniąc je bardziej znośnym, gdy napotykają te odczucia w codziennym życiu.
Fiksacje to kolejna wspólna cecha autyzmu. Dzieci z autyzmem czasem wpatrują się z uwagą w swoje palce, przesuwając je w tę i z powrotem. To powtarzające się angażowanie w takie samostymulujące zachowania może sprawić, że osoby z autyzmem będą się wyróżniać. Uniemożliwi im to interakcję z innymi i odciągnie ich od innych działań, takich jak praca w szkole lub zabawa. Z drugiej strony, te odczucia mogą wywoływać uspokajające, kojące uczucia, gdy dziecko jest przerażone. W terapii sztuką celem jest ukierunkowanie niefunkcjonalnego lub niewłaściwego samo stymulowania się na akceptowalne społecznie, twórcze ujścia emocji.
Terapia sztuką jest wyjątkową formą leczenia autyzmu, ponieważ pomaga łagodzić objawy, a także ukierunkowuje zachowania autystyczne na ekspresyjne, kreatywne ujście emocji. Promuje komunikację, wzrost emocjonalny i integrację sensoryczną, a także sprzyja interakcji społecznej w otoczeniu zabawowym. Osobom z autyzmem mającym problemy z komunikacją arteterapia daje możliwość wyrażania swoich emocji. Stwarza sytuacje w trakcie których mogą wypowiedzieć się za pomocą różnorodnych środków artystycznych. Pozwala na pobudzanie wszechstronnego rozwoju oraz na lepsze poznawanie siebie i podnoszenie poziomu samoakceptacji poprzez doświadczanie swoich możliwości i sprawczości. Areterapia pomaga również rozładowywać negatywne napięcia i agresję. Terapeucie daje możliwość lepszego poznania dziecka jego możliwości, potrzeb, przeżyć, wyrażanych w pracach emocji.

Bibliografia:

https://www.verywell.com/art-therapy-for-autism-260054
https://the-art-of-autism.com/the-value-of-art-therapy-for-those-on-the-autism-spectrum/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Arteterapia

Wyświetleń: 0