AUTORSKI PROGRAM ZAJĘĆ FAKULTATYWNYCH
PODSTAWY DIETETYKI











Opracowanie: Małgorzata Piegowska – nauczyciel biologii
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr I w Opolu
I. WSTĘP
Błędy żywieniowe są popełniane od najwcześniejszych lat życia człowieka, najpierw przez rodziców, a następnie powielane przez dzieci i młodzież. Skutkuje to powstawaniem wielu chorób, które stały się już zmorą cywilizacji.
Niniejszy program ma na celu rozszerzenie wiedzy z zakresu anatomii i fizjologii układu pokarmowego, a także zdobycie podstawowej wiedzy z dietetyki. Dzięki temu młodzież zdobędzie fundamentalną wiedzę, która ułatwi im start na uczelniach wyższych związanych
z tematyką żywności i zdrowego sposobu odżywiania, a także pozwoli na samodzielną analizę swojego sposobu odżywiania i zweryfikowania popełnianych błędów żywieniowych.
Będzie on realizowany w ramach zajęć fakultatywnych dla uczniów klas drugich liceum ogólnokształcącego.

II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
 przygotowanie uczniów do nauki na uczelniach wyższych związanych z żywieniem i żywnością;
 poszerzenie wiadomości związanych z anatomią i fizjologią układu pokarmowego;
 zdobycie podstawowej wiedzy z dietetyki;
 sprawdzanie wiadomości i umiejętności zdobytych przez uczniów w ramach zajęć;
 kształtowanie świadomości wśród młodzieży, jak ważna jest dla ich zdrowia dbałość o jakość i ilość posiłków;
 zwrócenie uwagi na konsekwencje nieprawidłowego odżywiania się;
 wykształcenie nawyku czytania etykiet i wybierania produktów najzdrowszych i najmniej przetworzonych;
 zdobywanie wiedzy na temat trendów żywieniowych i dietetycznych;
 dokonanie samooceny postępów w nauce;
 przygotowanie uczniów do Olimpiady Wiedzy o Żywieniu i Żywności.

III. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program zajęć fakultatywnych z dietetyki został opracowany dla uczniów klas drugich liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 1 w Opolu.
Jest on opracowany zgodnie z Podstawą Programową Kształcenia Ogólnego czwartego etapu edukacji szkolnej dotyczącej edukacji biologicznej.
Program będzie realizowany w roku szkolnym 2018/2019 i kontynuowany w latach następnych. Przeznaczony on jest dla uczniów klas drugich, którzy wyrażą chęć uczestnictwa w zajęciach, ale przede wszystkim da uczniów klasy biologicznej z elementami dietetyki i psychologii oraz klasy o profilu biologiczno – chemicznym.
Na realizację programu przewiduje się jedną godzinę tygodniowo, co w skali roku szkolnego daje łącznie 30 godzin.
Program składa się z 8 bloków tematycznych:
1. Anatomia i fizjologia układu pokarmowego (3)
2. Substancje odżywcze (5)
3. Substancje chemiczne dodawane do żywności (3)
4. Czytanie etykiet (4)
5. Dietoprofilaktyka i leczenie dietetyczne chorób cywilizacyjnych i żywieniowozależnych (7)
6. Trendy żywieniowe i dietetyczne (3)
7. Zasady planowania diet i układania jadłospisów (3)
8. Suplementy diety (2)


IV. CELE KSZTAŁCENIA
Cele ogólne:
 ukazanie roli układu pokarmowego dla zachowania zdrowia człowieka;
 wykazanie i zrozumienie zależności między zdrowiem, a spożywanymi posiłkami;
 świadomość zagrożeń cywilizacyjnych wynikających z nieprawidłowego odżywiania się;
 umiejętność czytania i rozumienia etykiet produktów spożywczych;
 wzbudzanie odpowiedzialności za zdrowie swoje oraz innych;
 motywacja do przestrzegania ogólnych zasad związanych z higieną;
 doskonalenie technik informacyjnych;
 kształcenie umiejętności interpersonalnych;
 propagowanie prawidłowych nawyków żywieniowych wśród najbliższego otoczenia.
Cele szczegółowe:
Uczeń nabywa wiadomości i umiejętności w zakresie:

V. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW
Do uzyskania jak najlepszych efektów nauczania, w trakcie zajęć wykorzystane zostaną różnorakie metody oraz techniki nauczania:
 wykład
 pogadanka
 dyskusja, burza mózgów
 film
 praca z artykułami naukowymi
 metoda projektów, praca w grupach
Program powinien zachęcać uczniów do zdobywania nowej wiedzy i umiejętności, umożliwić zdobycie podstaw przydatnych w dalszej edukacji, zwrócić uwagę na skutki nieprawidłowego żywienia, a przede wszystkim powinien zachęcić młodzież do pilnej nauki.
VI. TREŚCI NAUCZANIA
Anatomia i fizjologia układu pokarmowego
1. Budowa anatomiczna układu pokarmowego
2. Fizjologia trawienia
3. Hormonalna regulacja trawienia
- omawia budowę i funkcje poszczególnych odcinków układu pokarmowego
- zna enzymy trawienne oraz analizuje poszczególne etapy trawienia cukrów, białek i tłuszczów
- wskazuje wątrobę jako centrum przemian metabolicznych organizmu
- omawia regulację czynności układu pokarmowego
Substancje odżywcze
1. Budulcowa i energetyczna funkcja białek, cukrów i tłuszczów
2. Rola witamin w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu
3. Znaczenie wody, makro, mikro i ultraelementów.
- zna budowę i funkcje białek, cukrów i tłuszczów
- omawia rolę składników odżywczych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu
- wskazuje produkty bogate w cukry, białka i tłuszcze
- wymienia i klasyfikuje witaminy
- podaje produkty bogate w witaminy
- omawia rolę witamin dla prawidłowego funkcjonowania organizmu
- zna skutki nadmiaru oraz niedoboru witamin
- omawia rolę wody i soli mineralnych
- klasyfikuje pierwiastki na makro, mikro i ultraelementy
- charakteryzuje wybrane makro, mikro i ultraelementy pod względem źródła występowania, roli i objawów ich niedoboru
Substancje chemiczne dodawane do żywności
1. Naturalne dodatki do żywności
2. Sztuczne dodatki do żywności
- wymienia naturalne dodatki do żywności
- podaje produkty, w których znajdują się naturalne dodatki
- zna działanie naturalnych dodatków na organizm
- wymienia sztuczne dodatki do żywności
- podaje produkty, w których znajdują się sztuczne dodatki
- zna działanie sztucznych dodatków na organizm Materiał wykracza poza podstawę programową
Czytanie etykiet
1. Czytanie etykiet wybranych produktów
2. Porównywanie produktów spożywczych
- potrafi wskazać produkty spożywcze zawierające neutralne lub pożyteczne składniki pokarmowe i dodatki do żywności
- wskazuje w produktach spożywczych dodatki żywnościowe negatywnie wpływające na zdrowie człowieka
- omawia etykiety wybranych produktów
- porównuje produkty i analizuje ich składu
- wskazuje produkty, które są dobre jakościowo (Materiał wykracza poza podstawę programową)
Dietoprofilaktyka i leczenie dietetyczne chorób cywilizacyjnych i żywieniowozależnych
1. Nadwaga i otyłość
2. Anoreksja i bulimia
3. Choroby tarczycy – niedoczynność tarczycy
4. Cukrzyca. Insulinooporność
5. Niedokrwistość
- zna przyczyny powstawania poszczególnych chorób
- wymienia objawy występujące u osób chorych
- potrafi wskazać produkty spożywcze wspomagające pracę poszczególnych narządów
- omawia produkty, które wpływają na nasilenie objawów choroby (Materiał wykracza poza podstawę programową)
Trendy żywieniowe i dietetyczne
1. Wybrane trendy żywieniowe i dietetyczne
- podaje współczesne trendy żywieniowe i dietetyczne
- charakteryzuje wybrane trendy żywieniowe i dietetyczne
- wskazuje mocne i słabe strony poszczególnych trendów żywieniowych i dietetycznych (Materiał wykracza poza podstawę programową)
Zasady planowania diet i układania jadłospisów
1. Czym jest indeks i ładunek glikemiczny?
2.Układanie jadłospisu dla zdrowej osoby dorosłej i dziecka
- wyjaśnia czym jest indeks i ładunek glikemiczny
- wie czym jest BMI, podstawowa przemiana materii (PMM) i całkowita przemiana materii (CPM)
- zna podstawowe wzory na obliczenie BMI, PMM oraz CPM
- potrafi ułożyć jednodniowe i pięcioposiłkowe menu dla zdrowej osoby dorosłej oraz dziecka
- podaje propozycje zdrowych przekąsek (Materiał wykracza poza podstawę programową)
Suplementy diety
1. Leki, a suplementy diety
- wyjaśnia czym są suplementy diety
- podaje różnice pomiędzy lekami, a suplementami diety
- wskazuje wady i zalety stosowania suplementów diety
- analizuje skład poszczególnych suplementów diety (Materiał wykracza poza podstawę programową)
VII. OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA (UCZEŃ ZNA, UCZEŃ POTRAFI – WYPUNKTOWAĆ)
Uczeń zna:
 budowę i funkcję układu pokarmowego
 podstawowe zagadnienia związane z prawidłowym żywieniem
 składniki odżywcze i ich wpływ na organizm
 substancje dodawane do żywności
 dodatki stosowane w produktach spożywczych
 wpływ dodatków do żywności na zdrowie człowieka
 podstawowe zasady planowania i układania jadłospisów
 Suplementy diety i ich działanie
Uczeń potrafi:
 omówić etapy trawienia pokarmu
 wskazać znaczenie regulacji hormonalnej w odczuwaniu głodu i sytości
 obliczyć BMI, PPM, CPM
 czytać etykiety i wskazywać dobre i złe substancje zawarte w produktach
 układać jadłospisy
 wskazywać produkty bogate w składniki odżywcze
 dbać o własne zdrowie poprzez prawidłowe nawyki żywieniowe

VIII. KRYTERIA OCENY I METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Ocenianie odbywać się będzie zgodnie z zasadami zawartymi w Statucie Szkoły.
Szczegóły dotyczące form pracy i zdobywania przez ucznia ocen cząstkowych, a także wystawiania ocen na semestr i koniec roku zawarte są w przedmiotowym ocenianiu, z którym uczeń zapozna się na pierwszych zajęciach.

Wyświetleń: 0