Zaburzenia mowy czy trudności artykulacyjne mogą mieć wspólną przyczynę – obniżony poziom percepcji słuchowej. Słuch i mowa są współzależne i działają na siebie stymulująco. Poziom rozwoju percepcji słuchowej w zasadniczy sposób decyduje o postępach w rozwoju mowy oraz o możliwościach opanowania umiejętności czytania i pisania.

1. Wsłuchiwanie się w odgłosy natury /wyjście na łąkę, do lasu, na spacer, które umożliwiają dziecku usłyszenie dźwięków, również tych dalekich, w pozornie panującej ciszy/.

2. Zabawy z użyciem dźwięków dnia codziennego – odgadywanie, który przedmiot wydaje ten dźwięk /warto zacząć od demonstracji tych przedmiotów, ich nazw i odgłosów/.

3. Zabawy w naśladowanie odgłosów zwierząt – mogą mieć przeróżną formę, np.:
a) kalambury - losowanie kartoników ze zdjęciami /obrazkami/ przeróżnych zwierząt i udawanie ich /sposób poruszania się, zwyczaje oraz wydawane odgłosy/
b) zagadki słuchowe – zabawa typu: „Jakie to zwierzę?”

4. Wspólna gra na instrumentach – organki, trąbka, flet, gwizdek, bębenek, cymbałki;

5. Wspólne wyszukiwanie ciekawych dźwięków – uderzanie w butelki wypełnione różną ilością wody, darcie kartki papieru, stukanie w meble wykonane z różnych tworzyw, etc.

6. Zabawy w odtwarzanie rytmów i usłyszanych melodii: rytm można wyklaskać, wytupać, wystukać lub zagrać (za pomocą instrumentu), odtwarzanie zaś powinno działać w dwie strony (raz demonstruje dorosły, raz dziecko). Należy zaczynać od rytmów 2-3-elementowych.

7. Zabawy w rymowanie: do podanego słowa dziecko wyszukuje wyraz, który się z nim rymuje – materiałem mogą być pojedyncze słowa oraz wierszyki. W trakcie zabawy warto stworzyć również takie sytuacje, że to dziecko będzie proponować słowa, a dorosły będzie próbował odnaleźć rym.

8. Uczenie się zabawnych piosenek, wierszyków, począwszy od prostych, krótkich wierszyków dwu-wersowych, które dziecku stosunkowo łatwo będzie zapamiętać do coraz dłuższych i trudniejszych / na zasadzie stopniowania trudności/.

9. Zabawy z głosem w: „cicho-głośno”, „głośniej-ciszej-najciszej”, „szepty i krzyki” – zmienianie natężenia głosu na polecenie. Wesołą odmianą tej zabawy są zmiany głosu podczas śpiewania (głośno-cicho, szybko-wolno, wysoko-nisko).

10. Odgadywanie różnych zagadek – ćwiczenia na kojarzenie.

11. Słuchanie treści opowiadań i bajek;

12. Próby samodzielnego wypowiadania się – opowiadanie różnych zdarzeń, relacjonowanie własnych przeżyć, oglądanych filmów, bajek, przeczytanych książek itp.;

13. Odróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej np. Który wyraz jest poprawnie wypowiedziany pierwszy czy drugi: szafa czy safa?

14. Zabawy słuchowe:
• „Kto Cię woła?” – rozpoznawanie głosu spośród grona osób znanych dziecku;
• „Kto klasną?” – wskazywanie przez dziecko źródła dźwięku;
• „Co słyszysz?” – wsłuchiwanie się w odgłosy z najbliższego otoczenia;
• Zabawa z klockami– rodzic staje za dzieckiem i klaszcze w dłonie, dziecko wrzuca do pudełka tyle klocków ile było klaśnięć;

15. Analiza i synteza wyrazowa:
• Wyróżnianie wyrazów w zdaniu – tyle ile dziecko słyszy wyrazów w zdaniu tyle ustawia klocków lub tyle razy klaszcze w dłonie; w trakcie zabawy warto stworzyć również takie sytuacje, w których to dziecko będzie układało zdania, a dorosły będzie próbował podzielić je na poszczególne wyrazy;
• układanie zdań z rozsypanki wyrazowej;
• zabawa w dokańczanie zdań;

16. Analiza i synteza sylabowa:
• dzielenie wyrazów na sylaby np.: ku – ra, lu – pa, pa – ra – sol, lu – ne – ta…. z jednoczesnym wskazywaniem obrazka o tej nazwie
• odgadywanie – Zgadnij co to za wyraz: ku – ra, lu – pa, pa – ra – sol, lu – ne – ta…

17. Analiza i synteza głoskowa:
• dzielenie wyrazów na głoski, np.: k – r – a – n, l – a – s, b – u – d – a…
• Wyodrębnianie samogłoski na początku wyrazu;
• Rozpoznawanie i nazywanie spółgłosek na początku, w środku i na końcu wyrazu


Opracowała:
mgr Dorota Setla
Surdologopeda
Terapeuta SI

Wyświetleń: 0