Kościół w średniowieczu. Temat ten też jest opracowany na stronie e podręczniki pod linkiem : https://epodreczniki.pl/a/ludzie-modlitwy---mnisi/D1F6ZXkWb

Zajrzyj na historia class room. Przeczytaj :
a) albo napisany tam przez nauczyciela tekst,
b) albo przeczytaj tekst pod linkiem : https://epodreczniki.pl/a/ludzie-modlitwy---mnisi/D1F6ZXkWb
Masz wybór. Mój tekst to mniej więcej opis tego jakbym wam to na lekcji opowiadał. Link do e -podrecznika jest bardzo fajnie zrobioną lekcją. Masz do wyboru. Ja proponuję tak: zrób e podręcznik, a jeśli cię temat zacieakwi , przeczytaj dodatkowo mój tekst.

Pierwsza sprawa, pamiętaj: TO NIE JEST LEKCJA RELIGII. NIKOGO DO ŻADNEJ RELIGII NIE PRZEKONUJĘ , KAŻDY MA PRAWO WIERZYĆ W CO CHCE. TO JEST LEKCJA HISTORII NA KTÓREJ PO PROSTU MUSZĘ OMÓWIĆ WAŻNĄ WARSTWĘ SPOŁECZNĄ W ŚREDNIOWIECZU JAKĄ BYLI DUCHOWNI.
A teraz po prostu przeczytajcie poniższy tekst. Zajmuje mniej jak 10 minut. To jest wasze dzisiejsze zadanie. Na końcu jest zadanie pisemne dla chętnych.
Kościół w czasach średniowiecza w Europie odgrywał bardzo ważną rolę w życiu. Był najpotężniejszą instytucją.
Dlaczego Kościół był tak potężny w średniowieczu? Już po części odpowiedzieliśmy sobie na to pytanie przy lekcji o upadku starożytnego Rzymu. Pamiętasz, że gdy prymitywni barbarzyńcy zniszczyli starożytny Rzym , niszczyli także jego dorobek kulturalny. Ludzie ci ( Hunowie, Wandalowie ) nie potrafili pisać, nie interesowały ich mądrości Rzymian spisane w bibliotekach, a raczej złoto i bogactwa. Pamiętasz zapewne , że bardzo często wykorzystywali oni zbiory biblioteczne Rzymian ( ze spisaną wiedzą ówczesnego świata) po prostu do rozpałki. Pergamin i papirus w końcu to materiał bardzo łatwo palny.
Ci zdobywcy cesarstwa zachodniorzymskiego nie przykładali uwagi do wiedzy i nauki. Ich zajęciem była wojna i rabunek. Doprowadziło to do sytuacji, w której już w kilka pokoleń po upadku Rzymu mało który mieszkaniec Europy potrafił pisać i czytać, o większej wiedzy nie mówiąc nawet.
Miejscem gdzie część mądrości starożytnych przetrwało były właśnie kościoły. Mnisi to właściwie jedyni ludzie którzy potrafili pisać i czytać . Znali język starożytnych czyli łacinę, odziedziczyli strzępy wiedzy Rzymian I Greków o świecie, małe fragmenty ich nauk: filozofii, medycyny, matematyki itd. Były to strzępy wiedzy starożytnych, ale w średniowieczu te strzępy stanowiły szczyt rozumu.
Dlatego duchowni zajmowali tak wysoką pozycję w średniowiecznym społeczeństwie ( spójrz jeszcze raz na drabinę feudalną na stronie 133 podręcznika). Ich zajęcie nie polegało jedynie na modlitwie. Prowadzili kancelarię królewską ( kontakty z innymi krajami), wychowywali synów króla, zajmowali się spisywaniem dziejów danego państwa. Jako znający podstawy matematyki projektowali miasta, mosty, budowle. Zakładali pierwsze szpitale ( oryginalnie słowo szpital oznacza miejsce gościny).
W średniowieczu powstały zakony , czyli wspólnoty mnichów którzy swoje życie poświęcali dla religii. Nie mogli zakładać rodzin, gdyż w ich rozumieniu swoje życie ofiarowali służbie bogu w 100 % ( gdyby więc mieli rodziny, musieliby zajmować się zapewnieniem chleba rodzinie, wychowaniem dzieci itp. więc nie poświęcaliby 100 % czasu na religię). Dlatego dobrowolnie rezygnowali z prawa zakładania rodzin czyli składali tzw. ślub czystości. Drugim ślubem zakonników było ubóstwo. Skoro wierzyli, że poświęcają 100% życia dla boga, nie powinni tracić czasu na zdobywanie dóbr materialnych. Takie rzeczy jak nowe odzienie, nowy koń , nowe mieszkanie odciągałyby ich od koncentracji na religii, a tego nie chcieli. Stąd ślubowali ubóstwo.
Zakonnicy mieszkali w zakonach, czyli specjalnych miejscach gdzie zwykły człowiek nie miał wstępu. Zazwyczaj zakony były budowane za miastem na odludziu by zakonnicy mieli ciszę i spokój na modlitwę. Zakonami rządził przełożony zwany opatem. Zakonników obowiązywała zasada posłuszeństwa i to było trzecie ślubowanie jakie składali wstępując do zakonu. Czyli, jeśli nawet zwykły zakonnik w jakiejś sprawie miał inne zdanie niż jego przełożony to… musiał uznać słowo przełożonego za ważniejsze. Czyli zakonnicy składali 3 śluby: posłuszeństwa, ubóstwa, i czystości. ( Ciekawostka: Jak spotkasz zakonnika to zwróć uwagę ,że na sznurze na jego biodrach są 3 węzły. Każdy z tych węzłów oznacza jedno z tych ślubowań. Gdyby zakonnik miał więcej tych węzłów to znaczy że złożył jakieś dodatkowe śluby ).
W średniowieczu powstawały różne zakony , ale każdy z nich miał regułę czyli zbiór zasad postępowania danego zakonu. I tak zakon benedyktynów oprócz modlitwy zajmował się bardzo pożytecznym zajęciem czyli przepisywaniem ksiąg. Uwaga, wówczas każda książka była własnoręcznie przepisywana przez benedyktynów. Nie znano druku. Było to bardzo czasochłonne zajęcie i do dziś na długą staranną pracę mówi się czasem „benedyktyńska praca.” Mało tego , wówczas nie znano papieru Europie. Książki pisano więc na pergaminie, czyli na skórze osła, kozy , czasem owcy. Aby powstały strony do książki trzeba było takie zwierzę uśmiercić , zdjąć z niego skórę, rozciągnąć ją maksymalnie na słońcu ( coś jak wieszanie wypranej pościeli)pozbawić sierści i wysuszyć. Potem skórę dzielono na strony i wszywano je do książki ( taka wysuszona skóra nosi nazwę pergamin i jest dziś po tylu wiekach bardzo trudna do rozróżnienia od papieru ). Dlatego książki były bardzo drogie bo jedna kosztowała życie kilkudziesięciu zwierząt a do tego przepisywana była czasami przez kilka miesięcy a nawet kilka lat. Okładki były z desek obitych w skórę. ( dlatego dziś się mówi przeczytać książkę od deski do deski). Najcenniejsze książki mocowano łańcuchem do ścian i ich wartość równała się wartości kilkunastu majątków rycerskich . Miałem w ręku takie średniowieczne książki które ważyły więcej jak 15 kg. Benedyktyn przepisujący księgę to tzw. skryba, a pracę tę wykonywał w skryptorium . ( Ciekawostka: warto wiedzieć, że p rawie wszystko czego uczyliśmy się w pierwszym semestrze o czasach Grekach, Rzymianach zawdzięczamy właśnie benedyktynom i temu, że przepisywali resztkę wiedzy o tamtych czasach)
Innym zakonem był zakon cystersów. Reguła cystersów mówiła, że oprócz modlitwy cystersi zajmowali się rolnictwem. A dokładniej mówiąc tworzeniem nowoczesnego rolnictwa. Np. cystersi ( dzięki znajomości łaciny i fragmentów ksiąg z dokonaniami Rzymian ) potrafili osuszać bagna, nawadniać tereny nie nadające się do uprawy, budować młyny…. W ten sposób uczyli miejscowych rolników nowoczesnych na tamte czasy metod rolniczych.
Inny przykład zakonów to dominikanie . Reguła dominikanów była taka , że oprócz modlitwy mieli krążyć wśród ludzi i głosić im kazania ( czyli nauki biblijne). W ten sposób mieli ciągle przypominać ludziom, że życie na ziemi jest po to by przygotować się na życie wieczne. ( w średniowieczu ludzie bardzo wierzyli w ten pogląd).
Innym zakonem byli franciszkanie. Ponieważ w pewnym momencie w średniowieczu bardzo często najważniejsze osoby w kościele ( biskupi) żyli w ogromnym bogactwie, franciszkanie ( jak dominikanie) byli zakonem żebraczym, czyli żyjącym z datków ludzi . Ich zadaniem było żyć w ubóstwie, aby tym ubóstwem przypominać ludziom, że nie bogactwa są najważniejsze , bo po śmierci ludzie będą osądzeni za swoje uczynki a nie bogactwa.
Już wiesz, że istniał także trzeci rodzaj zakonników czyli tzw. zakony rycerskie ( krzyżacy, templariusze, joannici). Były to niezwykłe zakony w których regułą oprócz modlitwy była obrona świętych miejsc chrześcijaństwa przed muzułmanami ( wyprawy krzyżowe) .
W systemie feudalnym było tak, że każdy był przypisany od urodzenia do swojego stanu. Tzn. dzieci rolnika zostawały rolnikami, dzieci mieszczanina gdy dorosły zajmowały się handlem i rzemiosłem w miastach, dzieci rycerza uczyły się na rycerzy ( kto pamięta , jaki czasami, bardzo rzadko zachodził wyjątek od tej reguły?)
Teraz pytanie: skąd brało się następne pokolenie zakonników, skoro nie mogli mieć rodzin i dzieci? Otóż , z innych stanów. Akurat do stanu zakonnego można było być dołączonym. I tak jeśli syn rycerza nie miał sił, sprawności by być rycerzem trafiał do szkoły zakonnej i uczył się na mnicha. Podobnie bywało z rolnikami: jeśli któreś dziecko wykazywało się bystrością miało szansę trafić do takiej szkoły. Jeśli król miał wielu synów w dobrym guście było to by jeden z nich został zakonnikiem.
Tak właśnie działało średniowiecze: każdy stan zajmował się czym innym , ale razem tworzyły całość. Król rządził. Doradzali mu i organizowali życie państwa wysokiej ranga duchowni. Inni duchowni zajmowali się nie tylko sprawami religijnymi ale szeroko pojętą nauką i kulturą. Rycerze mieli bronić kraju. Mieszkańcy miast zajmowali się handlem i tworzeniem przedmiotów ( rzemiosło) , zaś z pracy rolnika wszyscy żyli. Jeśli rolnik wyprodukował np. 100 worków zboża to część musiał oddać w formie podatków. Część królowi za to że steruje krajem, część rycerzom za to że bronią kraju. Kościołowi zaś oddawał rolnik zawsze 10% tego co wyprodukował czyli tzw. dziesięcinę ( pamiętasz konflikt papieża z cesarzem? Tam padło już te słowo). Z pozostałej części zboża jakie zostało rolnikowi to musiał zakupić narzędzia w mieście , część ziaren zostawić na następny rok do zasiewu i dopiero z pozostałej części zbioru mógł żyć. A zakony? Zakony i kościół żył z darowizn władcy oraz właśnie z dziesięciny.
Ciekawostka: zwróć uwagę na to, że do jakiego miasta byś nie pojechał w Europie, które istniało jeszcze w średniowieczu to zawsze znajdziesz w nim zabytkowy kościół . Nieważne czy to będzie Kraków, Paryż , Praga czy Zielona Góra. Zawsze znajdziemy w ścisłym centrum miasta rynku kościół. To świadczy jak ważna była w to instytucja w średniowieczu.
Zagadka na ocenę: W chrześcijańskiej Europie było to nie pomyślenia, aby ktoś wyznawał inną religię niż chrześcijaństwo . Każdy musiał być chrześcijaninem ( z wyjątkiem wyznawców judaizmu czyli Żydów , którzy często emigrowali do Europy . Ich religia była jedyną jaką tolerowano ( z tego powodu, że także wierzyli w Stary Testament, choć nie wierzyli w Nowy Testament).
Jeśli pamiętasz to napisz jaki stosunek do tolerancji religijnej mieli muzułmańscy Arabowie? ( Arabowie nie Turcy). Czy Arabowie pozwalali wierzyć w swoim kraju w inne religie niż islam? Jeśli tak to, pod jakim warunkiem?-J eśli znasz odpowiedź to wyślij mi ją do końca tygodnia na e-dziennik, historia z Panem Romanem na facebooku , lub najlepiej na class room ( tam można wysyłać do następnej lekcji odpowiedzi). Poprawne ocenię.
Na historia z Panem Romanem zamieszczam obrazek: wytwarzanie pergaminu.
P.S. podsyłam link przedstawiający wytwarzanie pergaminu https://pl.wikipedia.org/wiki/Pergamin#/media/Plik:Permennter-1568.png

Wyświetleń: 0