Zajmiemy się dziś tematem pierwszy rozbiór Polski.
Zaczniemy od 1764 roku i ostatniej wolnej elekcji w Polsce czyli wyborowi na króla Stanisława Augusta Poniatowskiego ( jak się okazało ostatniego króla Polski).
Bardzo ważne jest to abyś sobie przypomniał , że podczas sejmu elekcyjnego (nazywanego też sejmem konwokacyjnym ) obowiązywały inne zasady niż podczas sejmu walnego (zwoływanego raz na dwa lata)
Na sejmie walnym jego uczestników obowiązywała jednomyślność . Innymi słowy król, senatorowie, oraz posłowie szlacheccy - wszyscy musieli być zgodni. Wystarczyłoby aby jedna osoba powiedziała głośno podczas głosowania liberum veto( co znaczy „ wolny nie pozwalam”) i już wszystkie postanowienia sejmu były nie ważne.
Na sejmie elekcyjnym ( wybierającym króla) w glosowaniu obowiązywała zasada większości ( tylko ten jeden raz liberum veto nie obowiązywało). Część patriotycznie nastawionej szlachty widząc , że Rzeczpospolita pogrąża się w anarchii, prawo jest przestarzałe, wojsk mało postanowiła wykorzystać ten fakt i przegłosować prawo korzystne dla Polski ( które popierał nowy król ).
Na sejmie elekcyjnym z 1764 roku ustanowiono powiększenie polskiej armii, wprowadzenie nowej monety, poprawiono prawo handlowe, nałożono na szlachtę nowe podatki na utrzymanie armii. Powołano tzw. Szkołę Rycerską która miała w przyszłości wykształcić patriotycznie ukształtowane elity Rzeczpospolitej. Próbowano znieść liberum veto, ale to się nie udało.
Reformy które miały umocnić Rzeczpospolita bardzo nie spodobały się Rosji i Prusom , którym na rękę była słaba Polska. Sąsiedzi naszego kraju wykorzystali nasilające się konflikty religijne między Polską szlachtą katolicką a protestancką.( Uczyliśmy się , że Rzeczpospolita w XVI wieku była pierwszym krajem na świecie z potwierdzoną tolerancją religijną p.s. pamiętasz jaki dokument potwierdzał tolerancję religijną w Polsce? Jeśli tak to podaj jego nazwę w komentarzu pod tekstem .
Tolerancja religijna w Polsce przestała jednak istnieć po zakończeniu „Potopu szwedzkiego” w 1660 r. Od tej pory szlachta polska niechętnie patrzyła na wyznania inne niż katolickie ( dlaczego akurat szlachta przestała być tolerancyjna po Potopie?- Dlatego , że niszczący Rzeczpospolitą Szwedzi byli protestantami).
Rosjanie wkroczyli do Polski i na sejmie zmusili szlachtę siłą do podpisania tzw. praw kardynalnych ( czyli niezmiennych) . Prawa te miały potwierdzać niezmienność polskiego ustroju, niezmienność zasady liberum veto, czyli miały zagwarantować Rosji, że Polska dalej będzie pogrążała się w chaosie i anarchii.
Przeciw Rosji wystąpiła część szlachty polskiej. Zawiązała ona w 1768 roku w miejscowości Bar na Ukrainie Konfederację czyli organizację wojskową skierowaną przeciw Rosji ale także przeciw królowi polskiemu Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu.
Przeciwko Rosji, gdyż szlachta miała dość wtrącania się jej w sprawy polskie.
Przeciwko królowi, gdyż konfederaci uważali, że reformy do których dążył król ograniczały złotą wolność szlachecką, której konfederaci chcieli bronić i że król zbyt bardzo jest uległy wobec Rosji,
Czyli konfederaci barscy występowali przeciwko:
1) Mieszaniu się Rosji w sprawy polskie
2) Występowali przeciw królowi polskiemu , bo uważali że jest „zbyt ustępliwy wobec Rosjan” ( mimo poparcia przez niego reform z sejmu elekcyjnego).
ZADANIE: przypomnij wg artykułów henrykowskich szlachta mogła zrobić , jeśli król łamał prawa szlachty
Konfederaci barscy walczyli z Rosją 4 lata, prowadząc walkę partyzancką niestety byli zbyt słabi starciu z potężną Rosją. Po 4 latach powstanie się załamało a Rosja,Austria i Prusy dokonały w 1772 roku pierwszego rozbioru Polski .
Zastraszony sejm musiał uznać ten rozbiór. Obraz Matejki „Rejtan” przedstawia protest jednego z patriotycznie nastawionych posłów, który nie chciał wpuścić posłów i Rosjan na salę obrad na których polska szlachta zatwierdzała rozbiór.

Wyświetleń: 0