Lęk towarzyszy człowiekowi w mniejszym lub większym stopniu od narodzin aż do śmierci. Choć wiąże się z mało przyjemnym stanem, życie bez niego byłoby niemożliwe. Często niesłusznie lęk mylony jest z pojęciem strachu. Trzeba jednak zaznaczyć, iż nie oznacza ono tego samego. Podstawową różnicę między lękiem a strachem stanowi źródło zagrożenia. O strachu zazwyczaj mówi się w obliczu niebezpieczeństwa bezpośredniego. Lęk natomiast odnosi się do zagrożenia, trudności oraz sytuacji nieobecnych bezpośrednio.
Lęk jest pewną prawidłowością rozwojową, jaka zdarza się wszystkim dzieciom. Dzieci
w różnych okresach życia przeżywają charakterystyczne dla danego wieku rodzaje lęków.
Lęki pojawiające się w okresie niemowlęcym są związane z hałasem, upadkiem, bólem, nieznanymi przedmiotami, także obcymi ludźmi. Pod koniec tego okresu lęk wzbudzają zjawiska atmosferyczne, nagła zmiana miejsca, zwierzęta, przebywanie w samotności lub w ciemności.
Wiek przedszkolny charakteryzuje się lękami związanymi z ciemnymi miejscami, zwierzętami, z którymi dziecko nie miało styczności, samotnym pobytem w domu, lęk przed rozdzieleniem z rodzicem. Dziecko w tym wieku obawia się zagubienia. Rozwój wyobraźni jaki następuje w tym wieku dostarcza dziecku lęków. Boi się ono wyimaginowanych stworów, duchów oraz zjawisk nadnaturalnych. Pojawia się lęk przed ośmieszeniem. I zdarzeniami takimi jak: choroba, wizyta u lekarza, pobyt w szpitalu czy też śmierć.
W wieku szkolnym wciąż dominują lęki wyobrażeniowe. Ciemne miejsca, dzikie zwierzęta i samotne przebywanie w domu, lęk przed oddzieleniem z osobą znaczącą. Występują obawy, że ktoś zagrażający mu może kryć się pod łóżkiem lub w szafie, boi się przestępców oraz takich wydarzeń jak wojna. Opowiadania i obrazy oglądane w telewizji mogą być także przyczyną lęku. Możliwość spóźnienia się do szkoły, brak aprobaty ze strony innych osób, niepowodzenia szkolne, także publiczne wystąpienia wyzwalają negatywne uczucia. W tym wieku występuje lęk związany z przebywaniem na wysokości oraz następuje rozszerzenie lęków dotyczących własnego zdrowia.
Lęki dzieci uzależnione są wieloma czynnikami. Wiek, poziom rozwoju, czynniki konstytucjonalne, osobowość, potrzeby oraz doświadczenia dziecka wpływają na to, czego dziecko się boi, i jak silnie odczuwa lęk. Przyczyną lęku mogą być uwarunkowania genetyczne, brak poczucia bezpieczeństwa i niezaspokojona potrzeba miłości, brak poczucia własnej wartości, niepowodzenia szkolne. Lęku można się też nauczyć obserwując reakcje lękowe innych osób. Dzieci przejmują go
w bardzo łatwy sposób od swoich rodziców. Może być on także spowodowany traumatycznym wydarzeniem.
Każda osoba w inny sposób przeżywa lęk, innych używa sposobów walki z nim, czas jego trwania jest różny w zależności od osoby. Lęk jest dla dzieci bardzo nieprzyjemnym doznaniem. Stanowi dla nich problem znacznie poważniejszy niż dla dorosłych, ponieważ ci drudzy rozumieją swój stan
i mogą znaleźć sposób, by z nim walczyć. Dzieci często nie potrafią wytłumaczyć sobie, dlaczego odczuwają lęk. Emocja ta u dziecka może zaburzać wiele sfer jego funkcjonowania. Ponadto wpływa negatywnie na jego rozwój, jeśli nie potrafi się z nim uporać. Nie leczony lęk u dzieci może być przyczyną wielu poważnych problemów w przyszłości. U nastolatków często prowadzi do uzależnień, gdyż młodzi ludzie usiłują w ten sposób uciec od lęku, jaki towarzyszy im od najmłodszych lat. Nieleczony lęk u dzieci sprawia, że cierpią one jako osoby dorosłe.
Literatura:
A. Kępiński (1995), Lęk, Warszaw, PZWL
M. Molicka (1999), Bajki terapeutyczne, Poznań, Wyd. „Media Rodzina”
M. Molicka (2002), Bajkoterapia, Poznań, Wyd. „Media Rodzina”
I. Obuchowska, M. Krawczyński (1991), Chore dziecko, Warszawa, Wyd. „Nasza Księgarnia”
A. Bilikiewicz, J. Landowski, P. Radziwiłowicz (1999), Psychiatria, Warszawa, PZWL
M. A. Shadow ( 1999), Dziecięce lęki, Poznań, Wyd. Moderski i S-ka
J. Kozielecki (2002), Psychotransgresjonizm, Warszawa, Wyd. Akademickie „Żak”

Wyświetleń: 0