Katalog

Elżbieta Dyniec, 2020-10-23
Myślenice

Pedagogika, Artykuły

Kodowanie w przedszkolu

- n +


Kodowanie w przedszkolu
W placówkach edukacyjnych różnego stopnia zagościły na dobre nowe pojęcia: kodowanie, wstęp do programowania, programowanie w edukacji wczesnoszkolnej. Wniosek? Technologia cyfrowa zaliczona została do stałych komponentów edukacji. Czy chcemy, czy nie – wszyscy z niej korzystamy, tak samo jak wszyscy, duzi i mali, żyjemy w świecie pełnym kodów. Na przykład litery to kody językowe, cyfry – kody liczbowe, a nuty pozwalają kodować dźwięki.
Oczywisty przykład kodowania stanowią znaki drogowe. Przed uzyskaniem prawa jazdy każdy kandydat na kierowcę musi się z nimi zapoznać. Na każdym znaku „zakodowana” jest konkretna informacja, np. białe koło z czerwonym obramowaniem informuje o zakazie ruchu w obu kierunkach, natomiast wystarczy, że w środek białego tła takiego koła wpisana zostanie liczba „50”, a kierowca już wie, że nastąpiła zmiana kodu i powinien on tylko ograniczyć prędkość poruszania się do 50 km/h.
W dziecięcym świecie kody spotyka się równie często, co w świecie dorosłych, np. każdy posiada swój unikalny kod, czyli własne imię i nazwisko, każda grupa przedszkolaków funkcjonuje pod własną nazwą („Biedroneczki”, „Misiaczki”, „Jeżyki”), placówka przedszkolna oraz ulica, przy której się znajduje, także mają swoje nazwy.
Jeżeli kody i kodowanie to nasza codzienność, to zabawy przedszkolaków, które zawierają elementy kodowania, także należy uznać za naturalne. Kody odnajdziemy w każdym rodzaju aktywności dziecięcej. Przykłady można mnożyć.
Zdarza się, że podczas spacerów poza teren placówki dzieci mają przemieścić się z jednej strony drogi na drugą. Nauczyciel wskazuje im kody bezpiecznego uczestnictwa pieszych w ruchu: naprzemienne białe i czarne pasy (popularna „zebra”), podniesioną rękę czy sygnalizator świetlny, dzięki któremu dzieci utrwalają dodatkowo kulturowo przyjęte znaczenie kolorów: czerwony (kod) – STOP, żółty (kod) – UWAGA i zielony (kod) – NAPRZÓD.
Nauczyciel może umówić się ze swoją grupą, że jego podniesiona ręka z otwartą dłonią (kod), oznacza prośbę o ciszę, natomiast „zakręcenie młynka” obiema dłońmi (kod) oznacza prośbę o zamianę miejsc dzieci w parach. Zawieszenie czarnego kółeczka na tablicy tygodniowej obecności dziecka (kod) oznacza, że w tym dniu nie było ono obecne podczas zajęć, natomiast kółeczko zielone (kod) oznacza pobyt w przedszkolu.
Kodowanie można wykorzystywać podczas zabaw z ilustracjami, prosząc, by dzieci ułożyły je w logiczny ciąg (tzw. historyjki obrazkowe), w trakcie zabaw matematycznych (Wskaż, proszę, trzecią piłkę od końca; Która z trzech buziek jest uśmiechnięta?; Zamaluj drugie jabłko od początku; Narysuj grzybka POD drzewem; Zaznacz trzeci dzbanek na płocie), czy wyjaśniając dzieciom właściwą kolejność czynności wykonywanych podczas mycia zębów.
Do najprostszych przykładów kodowania w przedszkolnej sali zalicza się m.in. segregowanie, klasyfikowanie czy porządkowanie, gdzie kod stanowi kryterium, zgodnie z którym dzieci wykonują wspomniane czynności (może to być np. kolor, wielkość, kształt).
Kolejnym przykładem wykorzystywania kodów są gry planszowe, w których dzieci odbierają informację zakodowaną w postaci np. konkretnie oznakowanych pól „START” i „META” czy pól-wyzwań, na których postawiony pionek wymaga od małego gracza wykonania określonej czynności.
W przedszkolnym ogrodzie nauczyciel może zaprosić dzieci do zabawy w poszukiwanie „skarbów” (jakich?– to zależy wyłącznie od wyobraźni nauczyciela i dzieci). Do takiej zabawy w terenie warto włączyć strzałki, czyli te elementy kodowania, które później pojawią się na zajęciach z programowania. Zadaniem dzieci jest podążać w kierunku wskazywanym przez strzałki (wykonane np. z gałązek) w celu odnalezienia rzeczonego „skarbu”.
Warto także zachęcać dzieci do zabawy z wykorzystaniem „narzędzi” do kodowania na dywanie. Do najprostszych zaliczają się: plansza „w kratę”, kolorowe plastikowe kubeczki i karteczki ze strzałkami. Dla trzylatków na planszy wystarczy 9 pokratkowanych pól (3 × 3), czterolatkom możemy zaproponować ich już 16 (4 × 4), a pięciolatki i sześciolatki będą chętnie bawić się na 25 kratkach (5 × 5)1.
Zabawy wykorzystujące kolorowe plastikowe kubeczki stanowią dla przedszkolaków nieograniczone źródło radości i kreatywności. Dzieci mogą się bawić kubeczkami samodzielnie albo w grupach. Mogą układać je na płaszczyźnie lub według wzoru (kodu) zaproponowanego przez prowadzącego, albo realizować własne pomysły. Mogą z kubeczków tworzyć sekwencje rytmicznie powtarzających się kolorów (płaskie lub przestrzenne) albo wznosić konstrukcje, odwzorowując przykład „budowli” wykonanej przez opiekuna czy kolegów.
Karteczki ze strzałkami przydają się dzieciom do wykonywania ruchów na kratownicy, kiedy ich zadaniem jest osiągnięcie określonego celu.
Poniżej zaprezentowane zostały przykłady:
A) prostej „kratownicy” dla grupy dzieci trzyletnich;
B) kratownicy dla pięciolatków i sześciolatków, na której zamieszczona została nieco trudniejsza propozycja dojścia do celu;
C) pustej kratownicy dla sześciolatków, z zaznaczonym polem „START” i polem „CEL”, gdzie karteczki ze strzałkami umieszczone zostały obok planszy.
Dzieci mają wykonać ruch zgodnie z kierunkiem, który wskazują strzałki, ale bez ich uprzedniego rozłożenia na kratownicy. Propozycja z planszy „C” zalicza się do trudniejszych wersji zabawy w kodowanie.
Taką pomoc do dywanowego kodowania można wykonać na przedszkolnym dywanie, wykorzystując do tego celu taśmę malarską. Łatwo się przykleja i równie łatwo odkleja od dywanu. Dzieci bez trudu mogą się po niej same poruszać albo ustawiać zabawki – pionki według instrukcji słownej nauczyciela.
Zabawy z kodowaniem są pełne radości, otwierają umysły, rozwijają umiejętności logicznego myślenia, rozumowaniai wnioskowania. Kształcą wyobraźnię i kreatywność dzieci. Zachęcają je do działań grupowych, dzięki czemu już kilkulatkowie rozwijają się społecznie. Czas, który dzieci spędzają w przedszkolu, pozwala im polubić kodowanie, traktować zabawy z nim jako naturalną część edukacji i wychowania.
Dla efektywnej realizacji procesu wychowawczego bardzo ważną cechę zabaw z elementami kodowania stanowi fakt, że trudności, które mogą pojawić się w ich trakcie, są przez dzieci traktowane raczej jako wyzwania, a nie jako problemy czy bariery. Ponieważ w trakcie zabaw z kodami dzieci koncentrują się na wyszukiwaniu rozwiązań (jednego lub wielu), wzrasta ich poczucie własnej wartości, czują się zauważane i doceniane, co w konsekwencji przyspiesza i czyni bardziej efektywnym proces przyswajania przez nie informacji i rozwoju nowych umiejętności.
Powyższe propozycje zabaw wykorzystujących elementy kodowania warto potraktować tylko jako pierwszy krok w wielkiej, pełnej przygód i radości podróży przedszkolaków. Ponieważ dla nich kodowanie równa się świetna zabawa, bawmy się w nie z dziećmi jak najczęściej!

Elżbieta Dyniec -PS3 Myślenice
Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.