Znaczenie roku liturgicznego w katechezie przedszkolnej

Kiedy dziecko przychodzi na świat otrzymuje w darze rodzinę, zaczyna przeżywać pierwsze rodzinne więzi. Jeszcze nie wie, czym jest miłość, przywiązanie, wspólnota, ale rozpoznaje osoby bliskie, które się nim opiekują i czuje się przy nich bezpiecznie. Jeszcze dziecko nie rozumie, czym jest rodzina, ale już żyje życiem rodzinnym, wrasta w nie. Podobnie jest z życiem w Bożej rodzinie, w Kościele. Dziecko zaczyna dopiero poznawać Boga, ale wrasta w życie chrześcijańskie poprzez przeżywanie wspólnoty w Kościele. Tak, jak w całej edukacji przedszkolnej na pierwszym miejscu jest doświadczanie a nie wiedza, tak również w dziedzinie wiary bardzo ważne jest doświadczanie Boga w liturgii. Program katechezy w przedszkolu jest tak ułożony, aby ułatwić dzieciom przeżywanie najważniejszych świąt chrześcijańskich. Można powiedzieć, że jest oparty na roku liturgicznym. Dobrze jest wprowadzać dzieci w przeżywanie roku liturgicznego, ponieważ uczestniczą one dzięki temu w przeżywaniu wiary swoich bliskich: rodziców, rodzeństwa, dziadków. Żyją tym, czym żyje wspólnota Kościoła.
Aby dzieci mogły uczestniczyć w życiu liturgicznym, dobrze jest zachęcić do współpracy nauczycieli wychowania przedszkolnego a także rodziców dzieci. Przez samą tylko katechezę trudno jest przygotować dzieci do udziału w liturgii. Na początku roku dobrze jest przygotować przedszkolaków do Mszy Świętej, podczas której dzieci będą mogły pomodlić się o dobre przeżycie tego roku. Dzieci muszą być czynnie zaangażowane w liturgię, by czuły, że jest to ich modlitwa. Dlatego dobrze jest poprosić nauczycielki, by poza katechezą śpiewały z dziećmi piosenki, które będzie można wykorzystać w czasie Mszy Świętej a rodziców, by pomogli nauczyć dzieci krótkich tekstów modlitwy wiernych czy komentarzy do Mszy Świętej. Dzieci chętnie też biorą udział w procesji z darami ołtarza. Umocnieniem poczucia wspólnoty jest ustalenie takiego czasu, by dzieci mogły przeżyć tę Mszę Świętą w obecności rodziców, czyli w godzinach popołudniowych.
W październiku wspólnota Kościoła trwa na modlitwie różańcowej. Katecheza przedszkolna ukazuje dzieciom wartość modlitwy różańcowej. Nie zawsze dzieci potrafią się w tę modlitwę włączyć, choć w katolickich przedszkolach praktykuje się codzienne odmówienie dziesiątka różańca. Dzieci utrwalają sobie modlitwę Zdrowaś Maryjo, poznają tajemnice różańcowe, których wystarcza na cały miesiąc i doświadczają wspólnej modlitwy, która przed Bogiem ma wielką moc. W innych przedszkolach trudniej byłoby wprowadzić taką praktykę, ale można zaznaczyć znaczenie tej modlitwy np. przez zorganizowanie plastycznego konkursu różańcowego. Wspólne, rodzinne wykonanie różańca może sprzyjać rozmowie z najbliższymi, zobaczenie, że również mama i tata mają swój różaniec i modlą się także za dzieci. Jeśli dzieci znają modlitwę Zdrowaś Maryjo, można zorganizować w kościele nabożeństwo różańcowe, aby dzieci osobiście doświadczyły modlitwy, którą żyje Kościół.
W listopadzie przeżywamy Uroczystość Wszystkich Świętych. Na katechezie poruszamy temat życia wiecznego a także staramy się wyjaśnić, jak zostać świętym. Jest to dobry czas, by dzieciom przybliżyć życie ludzi świętych, przedstawić przykłady osób, które mogą być bliskie dzieciom. Może uda się wybranie świętego, który byłby patronem grupy. Może wspólnie z dziećmi uda się ułożyć prostą modlitwę do świętego patrona, aby on pomagał być świętym również w małym, dziecięcym życiu. Może w przedszkolu znajdzie się miejsce, gdzie będzie możliwe umieszczenie wizerunku wybranego świętego, który pomoże dobrze przeżyć ten miesiąc a nawet cały rok.
W grudniu dobrze jest zaakcentować czas adwentu, który coraz częściej jest pomijany, bo zbyt wcześnie pojawiają się choinki, kolędy i przygotowanie Jasełek. Dobrze jest jednak wprowadzić dzieci w klimat oczekiwania przez przygotowanie kalendarza adwentowego. Jeśli nauczyciele są chętni do współpracy w wychowaniu religijnym, taki kalendarz może być aktualizowany codziennie a jeśli nie, to przynajmniej raz na tydzień możemy zaznaczyć, że przed nami jest kolejna niedziela adwentu, która zbliża nas do świąt Bożego Narodzenia. Razem z chętnymi dziećmi uczestniczymy też w roratach. Dzieci bardzo zwracają uwagę na to, czy katecheta jest z nimi we wspólnocie oczekiwania.
Wiele przedszkoli przygotowuje Jasełka, dzięki którym tajemnica narodzenia Jezusa jest dzieciom bliska. Niezależnie od tego można jednak spontanicznie przeprowadzić dla dzieci zajęcia dramowe, podczas których pasterze, królowie i aniołowie będą mogli oddać pokłon Bożej Dziecinie. Tak można przygotować dzieci do przeżywania wigilii przedszkolnej, zaprosić je do wspólnego kolędowania. Może też uda się zorganizować wycieczkę do kościoła, by w okresie Bożego Narodzenia zobaczyć szopkę i ukłonić się żywemu Jezusowi w Najświętszym Sakramencie.
Kiedy nadchodzi czas Wielkiego Postu staramy się uwrażliwić dzieci na czynienie dobra, by nie dodawać cierpień Jezusowi swoim zachowaniem. Może w przedszkolu pojawi się wielkopostny bukiet zrobiony z kolczastego krzewu, który będzie przypominał cierniową koronę Jezusa. Ten bukiet może jednak rozkwitnąć dobrymi uczynkami dzieci, które mogą być zaznaczone przez pokrycie kolców na krzewie małymi, papierowymi serduszkami. Z pomocą nauczycieli i rodziców można też przygotować przedszkolną Drogę Krzyżową lub adorację przy Bożym Grobie. Dzieci chętnie nauczą się w domu wierszyków a w przedszkolu kilku piosenek.
Wielkanoc można zaznaczyć krótkim występem, który przybliży dzieciom tajemnicę Zmartwychwstania Pana Jezusa oraz wyjaśni symbolikę wielkanocnych pokarmów. To bardzo ważne, by dzieci zapamiętały, że Pan Jezus nie tylko umarł na krzyżu, ale zmartwychwstał i żyje. Przez długie przeżywanie Wielkiego Postu dzieciom utrwala się przeżycie śmierci krzyżowej Jezusa, która dzieci głęboko dotyka, dlatego bardzo ważne jest, by poświęcić dużo czasu na przeżywanie radości Zmartwychwstania, by ta prawda dotarła do serc przedszkolaków.
Kiedy nadchodzi maj, serca wierzących kierują się w stronę Maryi. Również na katechezie mówimy dzieciom o przydrożnych kapliczkach i śpiewanej litanii. Warto utrwalić tę lekcję np. przez przygotowanie planszy z Maryją, którą dzieci będą ozdabiać kwiatami, np. za zrobienie dobrego uczynku lub krótką modlitwę. Może w pobliżu jest kapliczka, którą podczas katechezy można odwiedzić. A może dzieciom uda się wymyślić ich własne imiona dla Maryi, którymi wyrażą miłość do niebieskiej Matki.
W czerwcu największym przeżyciem religijnym dzieci jest udział w procesji Bożego Ciała. To czas, kiedy możemy dzieciom powiedzieć o Najświętszym Sakramencie i bliskości Jezusa, który odwiedza nasze ulice. Dobrze jest być blisko dzieci w czasie procesji, by czuły, że jesteśmy z nimi we wspólnocie przeżywania wiary.
To ważne, aby oprócz opowiadania dzieciom o Bogu i wierze, prowadzić dzieci do praktyki modlitwy, obrzędów, wspólnoty. Dzieci najbardziej zapamiętują to, co mogły przeżyć. Przez udział w liturgii Kościoła wrastają w nią tak, jak przez przebywanie wśród najbliższych wrastają we własną rodzinę. Kiedy staramy się włączyć dzieci w liturgię, sami tworzymy wspólnotę (dzieci, rodziców, nauczycieli), w której łączy nas Dobry Ojciec.

Załączam teksty, które można wykorzystać podczas Mszy Świętej i nabożeństw z przedszkolakami:


ADORACJA przy Bożym Grobie Wielka Sobota
1. Piosenka: ZNAK KRZYŻA
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
Każdy dzień rozpoczynam znakiem krzyża
Krzyża, przez który Bóg zbawił cały świat
Znakiem krzyża, świętym, najświętszym.
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
Każdy dzień kończę także znakiem krzyża
Krzyża, przez który Bóg zbawił cały świat
Znakiem krzyża, świętym, najświętszym.
1. Witaj Jezu ukochany, pokłon Ci składamy
Wiemy, że nas słyszysz, więc dla Ciebie dziś śpiewamy.
2. Dla Ciebie wiersze mówimy,
W których się nasze serca kryją,
Bo przecież dzięki Twojej miłości
Te nasze serca wciąż biją.
3. Choć widzimy Ciebie w grobie
Wiemy, że Ty jesteś żywy,
Żeś ukryty w białym chlebie
Bóg Jedyny i Prawdziwy.
2. Piosenka: PRZYJDŹ DO NAS CICHO JAK BARANEK
Przyjdź do nas cicho jak Baranek
Bezbronny, łagodny, biały Panie,
I zmiłuj się, i zmiłuj się
I pokój nam daj 2x
4. Gdy na krzyżu umierałeś i gdy leżysz w grobie
Wiedz to Jezu ukochany, że my jesteśmy przy Tobie.
3. Piosenka: DZIĘKI ZA TWÓJ KRZYŻ
Dzięki za Twój Krzyż, dzięki za zwycięstwo Twe
Dzięki, że twa Krew oczyszcza mnie, dzięki za miłosierdzie Twe.
5. Jestem jeszcze małym dzieckiem
I tak niewiele rozumiem
Nie wiem, czemu tak cierpiałeś
Pojąć tego nie umiem.
6. Wierzę, że tak było trzeba,
Że dla nas przyjąłeś mękę
By otworzyć drzwi do nieba,
By nas do raju wprowadzić za rękę.
7. Więc chociaż nic nie rozumiem
Chcę Ci Jezu podziękować,
Że oddałeś swoje życie
Aby nasze uratować.
4. Piosenka: UWIELBIAM TWOJE IMIĘ
Uwielbiam Twoje Imię, uwielbiam Twoje serce,
uwielbiam święte rany zadane w krwawej męce,
uwielbiam Twoją drogę i z krzyża siedem słów,
sławię Twoją miłość o Zbawco mój.
8. Dlaczego Jezu kochany
Ludzie Cię tak skrzywdzili?
Czemu do drzewa krzyża
Gwoździami Cię przybili?
9. Dlaczego wciąż na świecie
Ludzie ze zła się cieszą
Dlaczego wciąż Cię ranią
Dlaczego tak łatwo grzeszą?
10. Dlaczego my, małe dzieci
Choć tak bardzo Cię kochamy
Tak często będąc niegrzeczni
Od Ciebie się odwracamy?
11. Sami możemy wybierać,
Zasmucić Cię lub pocieszyć,
Uczynić coś dobrego
Lub złym uczynkiem zgrzeszyć.
12. O, wybacz nam dobry Panie,
Że czasem Cię zasmucamy
Od dziś dla Ciebie i bliźnich
Lepszymi być postanawiamy.
5. Piosenka: AKT ŻALU bp Długosz
Panie Jezu wciąż musimy Cię przepraszać
Za zło, które w naszych sercach ciągle tkwi,
Za lenistwo i brak wiary bądź litościw
I przebacz, przebacz, przebacz mi.
13. Wierzę w Ciebie Boże żywy
W Trójcy Jedyny, Prawdziwy
Wierzę w coś objawił Boże
Twe słowo mylić nie może
14. Ufam Tobie boś Ty wierny
Wszechmocny i miłosierny,
Dasz mi grzechów odpuszczenie
Łaskę i wieczne zbawienie.
15. Boże choć Cię nie pojmuję
Jednak nad wszystko miłuję
Nad wszystko co jest stworzone
Boś Ty dobro nieskończone.
16. Ach żałuję za me złości
Jedynie dla Twej miłości
Bądź miłościw mnie grzesznemu
Dla Ciebie odpuszczam bliźniemu.
6. Piosenka: JEZU MIŁOSIERNY
Jezu ufam Tobie, twój mały przedszkolaczek,
Serce Ci otwieram, bo słyszę jak kołaczesz.
Jezu Miłosierny, Zbawicielu miły,
Śpiewam Ci z radością, śpiewam ile siły.
Jezu ufam Tobie, bądź zawsze w moim domu,
Tulę się do Ciebie, nie oddaj mnie nikomu.
Jezu ufam Tobie, bo taki jestem mały,
Chcę, by Twoje ręce do nieba mnie zabrały.
17. O, nie bądź smutny Jezu,
Choć leżysz w zimnym grobie,
Niech Cię pocieszy troszeczkę
To, że jesteśmy przy Tobie.
18. Tak jak Twoja Święta Mama
Wiemy, że gdy słońce wstanie,
Wraz ze słońca promieniami
Nastąpi Twe Zmartwychwstanie
19. Już dzisiaj oczekujemy
Tego dnia wielkiego,
Gdy obchodzimy pamiątkę
Zmartwychwstania Twego.
20. Ty wszelkie zło pokonałeś,
Ty nawet śmierć zwyciężyłeś,
Ty, cierpiąc za nasze grzechy
Niebo nam otworzyłeś.
21. I obiecałeś, że w niebie
przygotowałeś mieszkanie,
I każdy, kto jest dobry,
na pewno się tam dostanie.
7. Piosenka: JEZU, TWÓJ GRÓB
Jezu twój grób jak muszla pusty został,
A Tyś na zawsze już Zmartwychwstał
I wciąż przychodzisz do nas tu.
Jezu, my kiedyś chcemy Cię zobaczyć
I w oczy Tobie ciągle patrzeć
Zawsze już, zawsze już, zawsze już.
22. Panie Jezu, bardzo chcemy,
Być dla innych dobrymi,
Bawić się z wszystkimi dziećmi,
Opiekować się młodszymi.
23. Wtedy będzie więcej dobra
W naszym mieście i na świecie
Jeśli dobre dla siebie
Będą w przedszkolu dzieci.
24. Będzie się powiększało
Twoje królestwo miłości
Jeśli my nie będziemy
Sprawiali sobie przykrości.
25. Tylko ty nam dopomóż
Byśmy tak żyć umieli,
Byśmy codziennie Ciebie
Rozweselać chcieli.
8. Piosenka: PANIE, WIELBIĘ CIĘ
Kiedy dzień się budzi jesteś blisko mnie,
Kiedy zmrok zapada jesteś blisko mnie
I opieką swą otaczasz
W każdej chwili dnia i nocy
Panie wielbię Cię.
Ref.: Bez Ciebie życie puste jest,
Bez Ciebie wszystko traci sens,
Więc ręce wznoszę dziś do Ciebie Panie
I powtarzam wielbię, wielbię Cię.
Niech więc słowem, pieśnią wszyscy sławią Cię,
Niech modlitwy w niebo płyną cały dzień
Niech świat cały dziś wysławia
święte imię Twoje Panie
niech wciąż wielbi Cię.
Przed święceniem
26. Cała ziemia się ubrała
w świeżą zieleń wiosny
Słońce przygrzewa milutko,
każdy dzień radosny
27. Buzie dzieci uśmiechnięte,
tak dużo pisanek
i babeczka, cukiereczki
a wśród nich baranek.
28. Ten baranek łagodny
Ten baranek bielutki
Wielką radość nam przyniósł
I wygonił złe smutki.
29. Ten baranek niewinny
Złożył za nas ofiarę
Niebo dla nas otworzył
Wielkie szczęście bez miary.
30. To Pan Jezus jest dzisiaj
Wielkanocnym Barankiem
To od Niego ta radość
Zabłysnęła dziś rankiem.
31. Chcemy dzisiaj Ciebie prosić
Jezu Zmartwychwstały
Połącz wszystkie nasze serca
Żeby Cię kochały.
32. Pomóż naszym księżom Panie
W ich codziennym trudzie
By z nas małych wychowali
Dużych świętych ludzi.
33. Do rodziców się uśmiechnij
W święty czas zbawienia
Niech im co dzień Twoja przyjaźń
Życie opromienia.
34. Niech w naszej parafii
Jak w rodzinie będzie
Dobroć, zgoda, miłość
Niech jaśnieje wszędzie.
35. Teraz serdecznie księdza prosimy
By poświęcił dary, które przynosimy
Znak krzyża uczyniony w każdą stronę
Sprawi, by dla zdrowia służyły dary poświęcone.
9. Piosenka: TAK PRAGNĘ WIELBIĆ CIĘ
Tak pragnę wielbić Cię, dobry Panie mój!
Tak pragnę wielbić Cię, bo Ty dajesz mi,
Patrzeć w Twoją twarz i rozpoznać wolę Twą.
Tak pragnę wielbić Cię!
Ptaki na niebie nucą Ci swą pieśń,
Ramiona polnych drzew niosą Tobie cześć.
A ja śpiewam Ci. Pragnę ręce swe do Ciebie wznieść.

KOMENTARZ DO DARÓW – WARTOŚCI

Przyjmij Panie to serduszko
To znak miłości do Ciebie
Ty nas pierwszy ukochałeś
Dobry Boże w niebie.

Przyjmij Panie bukiet kwiatów
Niech o pięknie mówią Ci
Wszak największym pięknem świata
Dobry Boże jesteś Ty.

Przyjmij kosz owoców Panie
To hojności piękny znak
To Ty dając nam urodzaj
Jesteś dla nas hojny tak.

Przyjmij także bochen chleba
Znak dobroci, która wie,
Że istnieje tylko wtedy,
Gdy z innymi dzieli się.

Przyjmij wino dobry Panie
Przyjaciele piją je
Ty najlepszy Przyjacielu
Zmienisz wino w swoją krew.

Przyjmij Jezu hostię białą
To pokory Twojej znak
Aby spotkać się z człowiekiem
Uniżyłeś się aż tak.

MODLITWA WIERNYCH NA ROZPOCZĘCIE ROKU

Za Ojca Świętego, biskupów i księży,
Aby zawsze wierni Jezusowi byli,
Pracowali co dzień dla Jego królestwa,
I gorliwie za lud Boży się modlili.
Ciebie prosimy

Za wszystkich, którzy wychowują dzieci,
Aby życiem dobry przykład im dawali,
I w obronie Bożych praw oraz przykazań,
Szczerze i z odwagą codziennie stawali.
Ciebie prosimy

Za nasze przedszkole, aby święty Józef
Ojcowską opieką otaczał je stale,
Aby wszystkie dzieci w zdrowiu i radośnie
Poznawały świat i Boga wytrwale.
Ciebie prosimy

Za rodziców, którzy bardzo nas kochają,
I codziennie trudzą się, by nas wychować,
Błogosław im co dzień Boże ukochany,
Aby mogli z dzieci swoich się radować.
Ciebie prosimy

Za zmarłych, by niebem mogli się już cieszyć,
Okaż im o Panie miłosierdzie swoje,
I pomóż, by wielu ludzi próg wieczności
Przekraczało w świętej łasce Twojej.
Ciebie prosimy

Za wszystkich, którzy ołtarz święty otaczają,
Aby doceniali dar Twojej ofiary
I wdzięczną miłością chcieli odpowiadać
Na Twoją najczulszą miłość bez miary.
Ciebie prosimy

RÓŻANIEC DLA DZIECI

Zwiastowanie Maryi
Zdrowaś Mario, łaski pełna
Pan z Tobą, błogosławiona
Tymi słowami byłaś Mario
przez Anioła pozdrowiona.
Tymi słowami dziś dziękujemy
Za to, że się zgodziłaś
I tak jak Anioł zapowiedział
Syna Bożego zrodziłaś.
Nawiedzenie św. Elżbiety
Krewna Maryi, Elżbieta
Pomocy potrzebowała,
Bo choć już miała lat wiele
Synka się spodziewała.
Ty Mario poszłaś do niej
Choć droga niebezpieczna
Lecz silniejsza od lęku
Była Twa miłość serdeczna.
Narodzenie Pana Jezusa
Choć w ubogiej stajence
Jezuska porodziłaś
Najszczęśliwsza na świecie
Tej nocy Maryjo byłaś.
I dla nas to wielkie szczęście,
Że Jezus przyszedł na ziemię
I ofiarował nam wszystkim
Dar najcenniejszy – zbawienie.

Ofiarowanie Pana Jezusa
Maryja i Józef zanieśli
Jezusa do świątyni
Spotkali tam Symeona
I Annę, prorokini.
Oni brali w objęcia
Maryi Dziecię Najświętsze
I mówili, że właśnie
Spotkało ich szczęście największe.
Znalezienie Pana Jezusa
Maryja i św. Józef
Trzy dni smutku przeżyli
Kiedy małego Jezusa
W Jerozolimie zgubili.
Ty znasz Maryjo troski,
Jakie rodzice mają,
Pomóż im, niech swe dzieci
dobrze wychowają

Zgłoś błąd    Wyświetleń: 0