Katalog

Justyna Makowska-Jabczyk, 2021-01-11
Morawica

Język angielski, Artykuły

Bajka terapeutyczna w nauce języka angielskiego.

- n +

Bajki towarzyszyły człowiekowi od zawsze. W przeszłości związane były z ludzkimi wierzeniami, obrzędami i magią. Bajki posiadają właściwości terapeutyczne, lecznicze, edukacyjne i wychowawcze. Służą do wspierania dzieci poprzez pocieszanie czy pouczanie.
Miejsce bajek w procesie edukacyjnym i wychowawczym jest niezastąpione. Mają one efektywny wpływ na rozwój osobowości dziecka. Bajki przekazują dzieciom wiedzę o podstawowych zasadach funkcjonowania natury i społeczeństwa, o zasadach moralnych, walce dobra i zła, prawdy i kłamstwa, Dzięki bajce dziecko staje się empatyczne, wrażliwe na zło, niesprawiedliwość, ból. Tak więc, bajka zaspokaja potrzeby psychiczne dziecka: poczucie bycia kochanym, potrzebnym, bezpiecznym, akceptowanym. Bajka daje wsparcie, pozytywne nastawienie, optymizm, poczucie siły i nadzieję na pokonanie słabości i trudności. (Akimjak, 2012).
Treść i sens bajki można modyfikować oraz uzupełniać materiałami dydaktycznymi takimi jak obrazki, dźwięki, materiały realne. Umożliwiając dziecku wczucie się w uczucia bohatera, bajka staje się narzędziem rozwoju umiejętności komunikacyjnych dziecka, rozwijania wyobraźni, pobudzania zmysłów. Poprzez bajki dzieci rozwijają swoją fantazję, percepcję słuchową i wzrokową, dotykową.
Bajki terapeutyczne kierowane są głównie do dzieci w wieku od 4 do 9 lat. Świat ukazany jest z perspektywy dziecka. Celem bajek terapeutycznych jest uspokajanie, redukowanie problemów emocjonalnych i wspieranie rozwoju osobistego. Treść bajek dotyczy różnych sytuacji wzbudzających strach, niepokój, lęk, jak również niewłaściwego postępowania, czy zachowania. Głównym bohaterem, jest najczęściej zwierzątko, dziecko lub zabawka, które zostaje postawione w kłopotliwej sytuacji. Przyjaciele głównego bohatera doradzają mu, jak zmienić zachowanie, jak zmniejszyć lęk, jak nabyć nowe umiejętności i zmienić złe przyzwyczajenia i nawyki.
Terapeutyczna moc bajki:
 bajka dostarcza wiedzy o świecie, pomaga zrozumieć postawy i zachowania innych ludzi - wspieranie rozwoju społecznego,
 bajka pomaga zrozumieć siebie i świat poprzez ukazanie porządeku i ładu, pokazuje normy i reguły rządzące światem. To z kolei budzi w dziecku poczucie bezpieczeństwa,
 bajka uczy przestrzegania zakazów i bycia dobrym. W bajkowym świecie bohaterowie dążą do sprawiedliwości i przestrzegania reguł, szlachetność jest nagradzana i wysoko ceniona,
 baja pomaga w rozwiązywaniu osobistych problemów, trudnych sytuacji,
 bajka uczy odreagowywania napięć,
 bajka leczy problematyczne stany psychiczne: lęk, poczucie bycia nieważnym i niewartościowym, samotność, nudę, złe samopoczucie,
 bajka wspomaga w radzeniu sobie z nagłymi, negatywnymi emocjami powstałymi na skutek nieszczęśliwych zdarzeń,
 bajka uwrażliwia, uczy empatii,
 bajka pomaga w akceptowaniu swoich mocnych i słabych stron, zalet i wad,
 bajka rozwija wyobraźnię, kreatywność i zdolności językowe,
 bajka daje odpoczynek, odprężenie, zabawę,
 bajka pomaga zdiagnozować podświadome problemy dziecka poprzez dostarczanie opiekunowi cennych wskazówek na temat lęków i problemów, z jakimi dziecko się aktualnie boryka (Pertler C., Pertler R., 2012).
 bajka uczy nazywania uczuć i nadawanie im wartości,
 bajka pokazuje, że rówieśnicy mają podobne problemy, pobudza do dyskusji, rozwija myślenie i samoświadomość, zachęca do działania. (Tomasik, 1994, s. 10–11).
Podstawowym wsparciem dla dziecka powinien być spokojny, silny rodzic, który zapewni dziecku poczucie bezpieczeństwa, wpoi mu zasady bezpieczeństwa, pomoże pokonać lęk, strach i słabości. W sytuacji, gdy opiekun prezentuje negatywne odczucia i zachowania, udzielą się one również dziecku. Z pomocą przychodzą bajki.
Mechanizm działania bajkoterapii opiera się na podobieństwie pomiędzy sytuacją, w której znalazł się główny bohater bajki, a sytuacją, w której znajduje się obecnie dziecko. Główny bohater ostatecznie pokonuje problemy i trudności, radzi sobie z trapiącym go problemem. Dziecko natomiast identyfikuje się z bohaterem bajki, akceptuje ukazane w bajce rozwiązania i zaczyna je stosować. To z kolei skutkuje wsparciem psychicznym i poprawą kondycji psychicznej dziecka. Bajki wychowują poprzez ukazanie wzorców i ideałów. Słuchając baśni, w której lęk przybiera konkretny kształt (postać), można łatwiej ten lek oswoić.
Bajki i baśnie wspomagają rozwój dzieci poprzez:
 eliminowanie lęków i konfliktów,
 wartości i nauki płynące z baśni przyswajane są przez zmysły- głęboko przenikają do podświadomości. Ponadto w dziecku wzrasta zaufanie i nadzieja na szczęśliwe zakończenie,
 zapewnianie emocjonalnego i duchowego wsparcia,
 doświadczanie nieznanych reakcji emocjonalnych oraz poznanie swoich reakcji i uczuć.
Elementy, które należy uwzględnić podczas tworzenia bajek terapeutycznych:
 Główny bohater bajki
Dziecko powinno się utożsamiać z głównym bohaterem.
 Pozostali bohaterowie, przyjaciele głównego bohatera
Pomagają głównemu bohaterowi w zmaganiach z trudną sytuacją.
 Tło bajki, magia i bajkowość
Dziecko powinno mieć poczucie, że świat jest podobny do świata realnego. Tylko wtedy bajka jest wiarygodna. Poprzez bajkę dziecko powinno zobaczyć, że problem da się rozwiązać.
 Radzenie sobie z trudnościami
Dziecko powinno zauważyć, że najlepszym sposobem radzenia sobie z trudnościami jest otwarta, szczera rozmowa. W bajce powinien pojawić się ktoś, komu bohater bajki może opowiedzieć o swoich problemach i wspólnie odnajdują wyjście z sytuacji.
 Zakończenie bajki
Bajki powinny mieć szczęśliwe zakończenie, morał też jest mile widziany. Jednak, bajka nie musi mieć morału. Powinna za to dawać nadzieję i wiarę we własne siły.
 Bajka przyniosła ukojenie, ale co dalej…
Nie wolno zmuszać dziecka do analizy bajki, utożsamiania się z bohaterem. Dziecko powinno samo wysnuć wnioski.
Niniejsza publikacja jest rezultatem chęci i potrzeby usystematyzowania wiedzy, podsumowania swoich dotychczasowych doświadczeń w pracy z małymi dziećmi.
Pracując z małymi dziećmi jako nauczyciel języka angielskiego, uświadomiłam sobie, że można połączyć przyjemne z pożytecznym. Bajki anglojęzyczne można wykorzystać do wspierania edukacji językowej. Kluczowe jest, aby dziecko uczyło się przez zabawę i kojarzyło naukę z przyjemnością. Bajki anglojęzyczne zapewniają korzyści zarówno dla dziecka, jak i opiekuna:
 Osłuchanie się z językiem obcym. Dziecko naśladuje naturalny proces uczenia się języka. Taka metoda uczenia się daje długotrwałe skutki, wymaga małego wysiłku.
 Dedukcja. Dziecko zrozumie, że nie trzeba wszystkiego rozumieć, aby zrozumieć fabułę i sens bajki. Pozytywne skutki takiej postawy zaprocentują w przyszłości w edukacji szkolnej (czytanie i słuchanie ze zrozumieniem – wychwycenie szczegółowych informacji).
 Uważność. Słuchając, oglądając lub czytając bajkę w jezyku obcym, dziecko ćwiczy uważność poprzez skupianie się na elementach dołączonych do bajki: obrazki, dźwięki, gesty. Wynika to z ograniczonego rozumienia warstwy językowej.(https://earlystage.pl/blog).
W trakcie słuchania lub oglądania bajki anglojęzycznej można zastosować gry i zabawy językowe. Mają one na celu lepsze zrozumienie przez dziecko treści bajki, utrwalenie słownictwa. Bardzo spodobała mi się zabawa ”Pauza” (Blog Early stage). Bajkę można zatrzymać w dowolnym momencie i wprowadzić zabawy językowe:
 nazywanie kolorów, cyfr, zwierząt w danej scenie,
 zabawa prawda/fałsz – podawanie prawdziwych i nieprawdziwych informacji z bajki,
 zabawa „opowiedz, co się stało” lub „co się stanie”). Ćwiczenia te uczą myślenia przyczynowo-skutkowego oraz uważności, wspomagają kreatywność i mobilizuja dziecko do aktywności.
 gra Memory – odkrywanie ukrytych obrazków i odnajdowanie par,
 dopasowywanie podpisów do obrazków,
 gry interaktywne na ciekawych stronach i platformach interaktywnych.
Do moich ulubionych należą Wordwall, anglomaniacy.pl, Freddie’s Ville.
W mojej pracy świetnie sprawdziły się bajki terapeutyczne. Na rynku dostepnych jest wiele gotowych bajek, ale większośc tworzę sama, dostosowując je do aktualnych potrzeb moich podopiecznych. Tworząc bajki, tworzę również bazę materiałów dydaktycznych: karty pracy, flashcards (kary obrazkowe), ćwiczenia interaktywne, dopasowuję piosenki, gry i zabawy językowe. Lektura literatury psychologicznej, na temat rozwoju emocjonalenego dzieci w wieku przedszkolnym, pozwoliła mi lepiej zrozumieć ich emocje. Z upływem czasu zrozumiałam, że wraz ze zdobywaniem przez przedszkolaki nowych umiejętności językowych i poznawczych, uczą się one panować nad emocjami i używać języka do wyrażania odczuć. Małe dzieci zaczynają odczuwać lęk. Stopniowo potrafią swoje leki zidentyfikować. Co ważne, dzieci zaczynają rozumieć różnicę pomiędzy rzeczywistością a bajkami czy snami. Ponadto, zaczynają rozumieć, że wyrażanie silnych emocji może mieć wpływ na innych.
Podczas tworzenia swoich bajek, staram się wychwytywać aktualne problemy dzieci, ich lęki, konflikty. Zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym, bardzo przydatna jest dla mnie poniższa klasyfikacja leków dla danego wieku.
Lęk to jeden z najważniejszych elementów rozwoju emocjonalnego. Przechodząc przez kolejne etapy leku, dzieci przeżywają określone rodzaje lęków. Lęki znikają wraz z wiekiem. Każdy wiek ma swoje lęki:
2 lata
 Różne lęki, głównie natury słuchowej: grzmot, odgłos odkurzacza, robota kuchennego, przejeżdżającego pociągu.
 Lęki wizualne: ciemne kolory, duże przedmioty, pociągi, kapelusze, okulary.
 Lęki związane ze zmianami w najbliższym otoczeniu: przemeblowaniem, przeprowadzką, rozłąką z matką, nieobecnością matki w porze zasypiania.
 Deszcz i wiatr. Zwierzęta, szczególnie dzikie.
2,5 roku
 Wiele lęków, szczególnie przestrzennych – obawa przed ruchem albo przed przesuwaniem przedmiotów.
 Zbliżające się duże przedmioty, np. ciężarówka.
3 lata
 Dominują lęki wizualne – starzy, pomarszczeni ludzie, maski, „czarownicy", czarodzieje.
 Ciemność. Zwierzęta.
 Policjanci, włamywacze.
 Wieczorne wyjście rodziców.
4 lata
 Powracają lęki słuchowe, szczególnie odgłosy silników.
 Ciemność. Dzikie zwierzęta.
 Wyjście matki, szczególnie wieczorem.
5 lat
 Niewiele lęków. Przeważają lęki wizualne.
 Mniej obaw przed zwierzętami, złymi ludźmi, czarodziejami.
 Konkretne obawy o potłuczenie się przy upadku, pogryzienie przez psa.
 Ciemność. Obawa, że matka nie wróci do domu.
6 lat
 Duże natężenie stanów lękowych, wywołanych przede wszystkim przez bodźce dźwiękowe – dzwonek do drzwi, telefon, spłukiwanie wody w toalecie, głosy ptaków i owadów.
 Obawy przed światem nadprzyrodzonym – duchy, wiedźmy.
 Lęk, że ktoś chowa się pod łóżkiem.
 Lęki przestrzenne – obawa przed zgubieniem się. Dziecko boi się iść do lasu.
 Obawa przed żywiołami – ogniem, wodą, grzmotami, błyskawicami.
 Dziecko boi się zasypiać, kiedy jest samo w pokoju i domu.
 Obawia się, że mamy nie będzie w domu, że coś jej się stanie, że może umrzeć.
 Lęk przed pobiciem przez innych.
 Dziecko dzielnie znosi duże rany, ale boi się drzazg, drobnych skaleczeń, widoku krwi.
7 lat
 Dużo lęków, przede wszystkim wizualnych – ciemność, strychy, piwnice. Cienie kojarza się duchami i wiedźmami.
 Lęk przed wojną, szpiegami, włamywaczami, postaciami chowającymi się w szafach lub pod łóżkiem. Lęk bywa stymulowany przez radio,telewizję, lekturę.
 Lęk przed spóźnieniem się do szkoły, przed brakiem akceptacji ze strony innych ludzi.
8 – 9 lat
 Mniej lęków i mniej intensywne. Dziecko już nie boi się wody, mniej obawia się ciemności.
 Lepsza umiejętność oceny sytuacji, obawy mają swoje uzasadnienie, da się je wytłumaczyć – dotyczą własnych zdolności i możliwości porażki, np. w szkole.
10 lat
 Znów więcej lęków. Największe obawy związane są ze zwierzętami, szczególnie dzikimi, wężami i pająkami. Niektóre dzieci boją się ciemności, wysokich pomieszczeń, ognia, przestępców.
 Niektóre dzieci same wymieniają, czego się już nie boją: ciemności, psów, zostawania samemu w domu. (Last C., 2012).


Bibliografia
Akimjak, A. (2012). Bajka w wychowaniu i terapii.
W: S. Kawalla, J. Sienkiewicz, E. Lewandowska-Tarasiuk (red.), Baśń w terapii i wychowaniu. Warszawa: Wyd. Trio.
Bettelheim,B. (1985). Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartości baśni. Przeł. D. Danek. T. 2. Warszawa: PIW.
Borecka, I. (2004). Z motylem w tle. O baśni w biblioterapii i terapii pedagogicznej. Wałbrzych: Wyd. PWSZ.
W: S. Kawalla, E. Lewandow-ska-Tarasiuk, J. Sienkiewicz (red.), Baśń w terapii i wychowaniu. Warszawa: Wyd. Trio.
Ilg F., L., Bates Ames L., Baker S.,(2012) Rozwój psy.chiczny dziecka od 0 do 10 lat. Poradnik dla rodziców, psychologów i lekarzy.
Jaszczyk, A., Kochaniak, B. (2006). Czarodziejski pyłek, czyli metafora i bajka we wspomaganiu rozwoju małego dziecka. Kraków: Impuls.
Last C., (2012), Jak pomóc dziecku, które się boi. Przezwyciężanie lęków i niepokojów u dzieci.
Molicka, M. (1999). Bajki terapeutyczne. Poznań: Media Rodzina.
Molicka, M. (2011). Biblioterapia i bajkoterapia. Rola literatury w procesie zmiany rozumienia świata spo-łecznego i siebie. Poznań: Media Rodzina.
Pertler, C., Pertler, R. (2012). Baśnie w przedszkolu. Bajkoterapia w pracy z dziećmi. [Przeł. J. Procek]. Kielce: Jedność.Tomasik, E. (1994). Czytelnictwo i biblioterapia w pedagogice specjalnej. Warszawa: WSPS.
https://bajki-zasypianki.pl/bajki-pomagajki/

https://parenting.pl/rozwoj-emocjonalny-dziecka-w-wieku-przedszkolnym

http://ppp.zpo.limanowa.pl/porady/54-porady/135-rozwoj-psychiczny-dziecka-leki.html?fbclid=IwAR3w9wXTHq1hgVnNMeem2ylsdjkdamQ-kFyHASA57ZAHkeZkrn_lUMpG318

https://earlystage.pl/blog/2019/05/23/bajki-po-angielsku-easy-peasy/




Donkey
Leo the donkey lived on a farm with his mum, dad and a brother. They were strong animals and helped the farmer every day.
Leo was a little donkey. He wanted to be scary and look dangerous. One day, he said to his brother Don:
- I think other animals are happy because they make other animals scared.
- Don’t tell lies Leo! – said Don.
Leo was walking in the forest. Suddenly, he could see a cheetah disguise. A forest fairy put it here. She wanted to show the donkey that he doesn’t have to be dangerous to feel happy. Leo put on a cheetah disguise and felt brave and happy.
- Now I’m a cheetah. Everyone will be scared of me. I will be important. They will respect me.
In fact, Leo the donkey looked silly and funny. Tulip the fairy was looking at the donkey all the time and she smiled. She was sad when Leo decided to frighten a farmer Johny working on the field. The donkey ran very fast and roared. The farmer was very scared and ran way. Leo was very pleased with himself. Then, he went to the village. People and animals were frightened. They were crying and running away. Leo was glad.
- I’m so brave and strong- Leo said.
A fairy decided to punish Leo the donkey. She made Leo a real cheetah. Now Leo was scared. He ran away from the village. He hid in the forest. He was hungry and sad. He missed his mumy and daddy. Suddenly, it became stormy and rainy. Leo heard the lightnings and saw falling trees. In the fog, he saw his friend – Pony the horse lying under the tree. He couldn’t free himself. Leo was strong and helped the horse. Pony was grateful, but he ran away fast when he saw a cheetah. Leo understood that he doesn’t have to be a dangerous cheetah to be brave. He was very, very sad. He was lonely. He didn’t have friends. Tulip the fairy came to him and said:
- Leo, you are a little donkey, but you are brave and strong. It doesn’t matter who you are, but what you are like, what you feel. Are you happy to be a scary cheetah?
- No, I’m not. I want to be a donkey again.
- You have got a good heart Leo. I will turn you back into a donkey. But remember Leo to say sorry to people and animals in the village. Remember also to be yourself.





Bajka ukazuje potrzebę bycia akceptowanym, ważnym i zauważonym przez otoczenie. Poprzez bajkę dziecko ma zrozumieć, że nieważne kim jest, ale jakie jest. Musi dostrzec swoje mocne strony, wywnioskować, że warto być soba, że nie warto oszukiwać i wykorzystywać podstęp i oszustwo w celu polepszenia swojej pozycji.
Autor: Justyna Makowska-Jabczyk
Gra interaktywna w aplikacji Wordwall: random wheel (koło fortuny):
https://wordwall.net/pl/resource/9059921
piosenki tematyczne: o osiołku i o dobrym zachowaniu:
https://youtu.be/gBRH73Ib8j8
https://youtu.be/Fj2-OQuo14Y
https://youtu.be/KKSUsS-NoRY
https://youtu.be/dtV1__WSe78
https://view.genial.ly/5ff466cebea52a0cee8b2d35/interactive-image-a-donkey

W powyższym linku w programie Genial.ly znajduje się interaktywny obraz wraz z zamieszczonymi ćwiczeniami, kartami obrazkowymi i kartami do gry memory.

Obrazy do ćwiczeń pochodzą z zasobów Creative Commons oraz Printerest.
Autor: Justyna Makowska-Jabczyk

Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.