Ścieżka filozoficzna na lekcji matematyki

W gimnazjum i liceum na zajęciach matematyki realizowałam pomysł międzyprzedmiotowych ścieżek nauczania. Była to ścieżka filozoficzna. Celem tych zajęć było urozmaicenie lekcji, podwyższenie ich atrakcyjności, a także rozbudzanie ciekawości uczniów przy jednoczesnym pogłębianiu ich wiedzy z historii. Dzięki tym zajęciom uczniowie bliżej poznali osobowości matematyków-filozofów i czasy, w których żyli. Pożytek z tych lekcji był niewątpliwie bardzo duży. W ramach realizacji zajęć wykorzystywałam z uczniami techniki komputerowe, wiadomości zawarte w encyklopedii multimedialnej i internecie. Informacje pozyskane z tych źródeł posłużyły nam do opracowania życiorysów wielkich matematyków i ich największych osiągnięć na tle czasów, w których żyli i tworzyli.

Informacje pozyskane z tych źródeł są bardzo obszerne. Uczniowie stosownie do wieku wybierali tylko te, które były im potrzebne do opracowań. To do ucznia należała inwencja
i decyzja dotycząca wyboru. Jako nauczyciel występowałam w roli doradcy i obserwatora.

Pierwszym etapem realizacji ścieżki filozoficznej było opracowanie przez uczniów prac na temat "Życie i twórczość wielkich matematyków - ich największe osiągnięcia". Były to prace indywidualne i zbiorowe. Przedstawione zostały w postaci wydruku komputerowego.

Przejrzane prace oceniłam bardzo wysoko i przygotowałam na ich podstawie lekcję dla klasy III gimnazjum. Biorąc pod uwagę materiał przerabiany w klasach gimnazjalnych
i kierując się tym by lekcja miała pewien ciąg logiczny zgodny z chronologią wydarzeń historii zdecydowałam się na następujący przebieg lekcji:
- trochę historii - wprowadzenie w starożytność ze szczególnym wskazaniem kierunków filozoficznych z tamtego okresu,
- słynne twierdzenie Talesa i Pitagorasa,
- trochę o Eratostenesie z Cyreny,
- o Eulerze i jego twierdzeniu,
- no i koniecznie o Ludolfinie i jej fascynującej historii.

Lekcja była bardzo interesująca i spodobała się uczniom. Myślę, że była pożyteczna
i ciekawa. Uczniowie byli dumni prezentując swoje dzieła przed rówieśnikami. Chcieli kontynuować tą formę pracy. Oczywiście myślicieli-filozofów-matematyków na przestrzeni wieków było bardzo wielu. Takich lub podobnych lekcji można przeprowadzić naprawdę dużo eksponując na zajęciach inne nazwiska wielkich ludzi, ich twórczość
i jednocześnie przygotowując dla uczniów zadania dotyczące ich kluczowych osiągnięć.

Lekcje będą z pewnością bardzo ciekawe i co najważniejsze na długo pozostaną
w pamięci uczniów.


SCENARIUSZ LEKCJI
TEMAT: WIELCY MATEMATYCY - ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ, NAJWIĘKSZE OSIĄGNIĘCIA

Cele lekcji:
- utrwalenie wiadomości o świecie pierwszych filozofów,
- umiejscowienie działalności Talesa, Pitagorasa, Eratostenesa, Eulera w dziejach,
- poznanie najważniejszych odkryć i osiągnięć wymienionych filozofów-matematyków,
- przypomnienie i utrwalenie twierdzenia Talesa, twierdzenia Pitagorasa,
- twierdzenia Eulera,
- poznanie historii liczby "P".


ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- dyskietki, mini dyski, CD-romy oraz wydruki komputerowe prac uczniów,
- plansze do prezentacji twierdzenia Talesa, Pitagorasa, Eulera przed klasą,
- kartki z ćwiczeniami do pracy grupowej dla uczniów,
- modele brył do prezentacji twierdzenia Eulera.


PRZEBIEG LEKCJI:
- prezentacja prac uczniów, w których zostały zebrane i zestawione wybitne osiągnięcia matematyków-filozofów na przestrzeni wieków,
- przypomnienie historii sprzed dwóch tysiącleci ze szczególnym uwzględnieniem myśli i kierunków filozoficznych,
- geometryczna prezentacja twierdzenia Talesa na planszy i analiza związków pomiędzy
odpowiednimi odcinkami,
- praca w grupach nad zadaniami dotyczącymi twierdzenia Talesa,
- zestawienie wyników prac poszczególnych grup,
- geometryczna prezentacja twierdzenia Pitagorasa na planszy i analiza związków pomiędzy
bokami w trójkącie prostokątnym,
- praca w zespołach nad zadaniami dotyczącymi twierdzenia Pitagorasa,
- zestawienie wyników poszczególnych grup,
- omówienie słynnego problemu starożytnych - "podwojenie sześcianu",
- prezentacja twierdzenia Eulera i sprawdzanie jego prawdziwości na różnych bryłach,
- przedstawienie historii Ludolfiny z wyszczególnieniem tych uczonych, którzy głowili się nad wyznaczeniem stosunku długości okręgu do długości jego średnicy,
- omówienie wyników prac w grupach i podsumowanie lekcji.

Opracowanie: Eliza Surmacz

Wyświetleń: 1604