Realizacja ścieżki edukacyjnej międzyprzedmiotowej w klasach I-III - zajęcia teatralne

Cele:
a) wychowanie widza teatralnego, który potrafi reagować na piękne żywe słowo, precyzję ruchu, gest, barwę, światło,
b) rozwój wyobraźni i uzdolnień,
c) bogacenie języka i ćwiczenie dykcji,
d) spełnianie roli kompensującej i terapeutycznej (angażowanie dzieci nieśmiałych, z wadami),
e) uwrażliwianie na piękno utworów literackich,
f) ukazywanie efektów pracy dzieci na zebraniach z rodzicami, imprezach i apelach,
g) zaspokajanie potrzeby uznania i poczucia własnej wartości.

Zadania

I. Praca z tekstem
1. Doskonalenie techniki głośnego czytania z uwzględnieniem ekspresji słownej, plastycznej, muzycznej.
2. Rozwijanie wyrazistej mowy dziecka przez recytacje wierszy, wyrażanie radości, smutku, elementów humorystycznych.
3. Ćwiczenia w stosowaniu w mowie artystycznej zróżnicowanych elementów techniki żywego słowa: pauza, tempo, siła głosu, odpowiednia intonacja, akcent retoryczny.
4. Dramatyzowanie tekstów z podręcznika.
5. Wdrażanie do komunikatywnego wypowiadania się na tematy z lektury, przedstawień teatralnych.
6. Bogacenie czynnego słownika dziecka przez wprowadzenie nazw związanych z teatrem: reżyser, scenograf, inspicjent, scena, kurtyna, kulisy, widz, garderoba, rekwizyt, sufler, akt itp.
7. Ćwiczenia w czytaniu z podziałem na role, wyodrębnianie dialogów, monologów, słowa od autora w tekście ciągłym.
8. Ćwiczenia kształcące poprawną dykcję, wykorzystanie nagrań recytacji jako wzoru pięknego mówienia, nagrywanie mowy dziecka jako kontrola i samokontrola mówionego tekstu.
9. Konkursy pięknego czytania z uwzględnieniem zasady: mówimy tak, aby być dobrze słyszanym (siła i barwa głosu) i dobrze rozumianym.
10. Nauka na pamięć poezji i fragmentów prozy.
11. Wyodrębnianie postaci i zdarzeń w utworach literackich, wskazywanie wydarzenia decydującego o zmianie postępowania bohatera.

II. Działalność teatralna
1. Oglądanie przedstawień w różnego typu teatrach (aktorski, muzyczny, rewia na lodzie, lalkowy), zwiedzanie teatru.
2. Uczestnictwo w różnorodnym repertuarze inscenizacji prezentowanych rodzicom i kolegom z innych klas.
a) montaże słowno-muzyczne na temat higieny osobistej i zdrowia "Naszym lekarzom i pielęgniarkom", "Dwa słówka na temat zdrówka" dla uczniów klas 0-III,
b) przygotowanie programu na uroczystość ślubowania pierwszoklasistów,
c) przygotowanie programu na klasowe spotkanie wigilijne z udziałem rodziców,
d) przygotowanie inscenizacji z okazji Dnia Matki i Dnia Dziecka,
e) przygotowanie i opracowanie repertuaru na zakończenie roku szkolnego 2001/2002 "Żegnaj szkoło - witajcie wakacje!" - uroczystość szkolna,
f) przygotowanie programu na Święto Rodziny - impreza środowiskowa.
3. Wprowadzenie "instytucji krytyka teatralnego" - po przedstawieniu dzielenie się własnymi odczuciami i refleksjami z odbioru sztuki teatralnej lub inscenizacji.
4. Wdrażanie do układania scenariuszy.
5. Przygotowanie uczniów do udziału w konkursie recytatorskim "Pięknie być człowiekiem" organizowanym przez Miejską Bibliotekę w Kutnie (eliminacje szkolne i rejonowe).

III. Twórczość artystyczno-techniczna
1. Projektowanie i wykonywanie rekwizytów, strojów i dekoracji do przedstawień.
2. Wykonywanie zaproszeń i plakatów.
3. Akompaniowanie z zastosowaniem naturalnych efektów akustycznych (tupanie, klaskanie, pstrykanie) oraz instrumentów perkusyjnych.
4. Zabawy ruchowe ze śpiewem.
5. Percepcja muzyki - opracowanie muzycznej części przedstawień.
6. Opanowanie ludowych tańców regionalnych.
7. Kształcenie estetyki ruchu: rytmika i ekspresja artystyczna, elegancja postawy i swoboda ruchu.

IV. Rozwój psychiki
1. Eksponowanie indywidualnych cech osobowości.
2. Kształcenie świadomej dyscypliny, poczucia odpowiedzialności zbiorowej i indywidualnej.
3. Przełamywanie barier psychicznych i społecznych.


Uwagi, refleksje i wnioski
Biorąc pod uwagę uzdolnienia artystyczne dzieci, chęci do kontaktu ze sztuką i występowania przed publicznością, postanowiłam do swej pracy dydaktyczno-wychowawczej włączyć elementy wychowania artystycznego. Pracę nad rozwijaniem potrzeb i zainteresowań teatralnych rozpoczęłam z moimi wychowankami już w klasie pierwszej. Starałam się, aby kontakt z teatrem mieli jak najczęściej. Każda wizyta z dziećmi w teatrze dostarczała mi mnóstwa cennego materiału do pracy dydaktycznej. Ocena postępowania bohaterów, opowiadanie treści spektaklu, swobodne refleksje - to niektóre rodzaje ćwiczeń. Wykorzystując ten materiał redagowaliśmy różnorodne formy wypowiedzi: opis, opowiadanie, sprawozdanie, zaproszenie, swobodny tekst. Poprzez swoją specyfikę teatr spełniał również w mojej pracy z dziećmi ważne zadanie wychowawcze. Od początku przyzwyczajałam moich uczniów do tego, że jest to miejsce, w którym obowiązuje szczególny, inny niż w szkole czy w domu i na ulicy, sposób zachowania się i ubierania. Do teatru ubieramy się wizytowo, a w foyer nie biegamy jak po boisku. Aby kontakt z formami teatralnymi nie ograniczał się do oglądania przedstawień i zwiedzania teatru, ważnym elementem prowadzonej przeze mnie edukacji teatralnej były zajęcia z czynnym udziałem uczniów. Zajęcia te były dla dzieci źródłem niezapomnianych przeżyć. Mnie dawały możliwość ćwiczenia poprawnej wymowy, dykcji, głośnego i wyrazistego czytania, doskonalenia pamięci poprzez naukę tekstów, bogacenia języka o nowe zwroty związane z teatrem: reżyser, scenograf, inspicjent itp. oraz zwroty zawarte w tekstach. Miałam również okazję do zapoznania uczniów z szeroką gamą utworów literackich dla dzieci. Zajęcia teatralne służyły też przygotowaniu do konkursów pięknego czytania i konkursów recytatorskich szkolnych oraz rejonowych. Przygotowując przedstawienia dzieci uczyły się pląsów, komponowały prosty akompaniament. Dekoracje i rekwizyty do wszystkich przedstawień wykonywaliśmy sami. Stwarzało to dodatkową okazję do zorganizowania zajęć plastycznych, w których wykorzystywałam zdolności i umiejętności wszystkich uczniów. Bardzo ważne i cenne było też współuczestnictwo rodziców w przygotowaniu kostiumów. W ten sposób byli oni bardziej zaangażowani w życie klasy. Taka praca stwarzała rodzicom dodatkową płaszczyznę porozumienia z nauczycielem. Podziwianie swoich dzieci na scenie w wykonanych przez siebie strojach było również dla rodziców źródłem radości, dumy i satysfakcji. Tym wszystkim poczynaniom towarzyszył zawsze duży ładunek emocjonalny, który sprawiał, że praca nad przygotowaniem przedstawienia stawała się dla dzieci zabawą i przyjemnością. Zajęcia teatralne były również doskonałą szansą dla dzieci nieśmiałych, zahamowanych, które nie potrafiły odnaleźć się w szkole lub też nadpobudliwych. Te dzieci zdobywały na tych zajęciach poczucie własnej wartości, nabywały swobody i otwartości w kontaktach z ludźmi, wyzbywały się kompleksów. Nigdy nie zmuszałam dziecka do zagrania roli. Jeśli zdecydowanie odmawiało udziału w przedstawieniu, proponowałam mu udział w innych pracach, np. przy dekoracjach. Spostrzegłam, że kontakt dzieci ze sztuką zapobiegał monotonii procesu edukacyjnego i wpływał na podniesienie ogólnego poziomu kulturalnego dziecka. Obserwowałam, że dzieci w ogóle lubią się "prezentować". Z jednej strony trochę onieśmiela je trema, z drugiej jednak sprawia im radość możliwość zaprezentowania swoich umiejętności przed widownią. Prowadzenie tych zajęć sprawiało również mnie wiele satysfakcji i radości. Udany występ uczniów, udział dzieci z nieprawidłową wymową i ich starania o poprawność, niezapomniane wrażenia uczniów po obejrzeniu sztuki w teatrze, zainteresowanie i udział rodziców w występach dzieci były dla mnie sprawdzianem, że podejmowany przeze mnie trud jest słuszny i przynosi efekty. Trudno mi powiedzieć, czy moi wychowankowie wyrosną na wrażliwych odbiorców - miłośników teatru, czy też ich zainteresowania zanikną. Mogę jednak stwierdzić z całą pewnością, że zajęcia teatralne mają istotny wpływ na aktywność edukacyjną uczniów.

Opracowanie: Sylwia Jędrzejewska

Wyświetleń: 1188