Edukacja ekologiczna w nauczaniu zintegrowanym

W dobie gwałtownych zmian i szybkiego rozwoju cywilizacyjnego ochrona przyrody i racjonalne wykorzystanie jej zasobów stały się problemem całej ludzkości. Dzieci są bacznymi obserwatorami otaczającego świata i edukację ekologiczną należy rozpoczynać już od najmłodszych lat, aby w przyszłości umiejętnie korzystały z darów Ziemi i rozwijającej się cywilizacji.

Edukacja ekologiczna obejmuje wiedzę teoretyczną oraz działanie w środowisku i dla środowiska. Należy stwarzać takie sytuacje, aby samodzielnie dochodziły do prawd i zasad oraz umiały myśleć perspektywicznie.

Zalety nauczania zintegrowanego (brak podziału na przedmioty, nastawienie na działalność uczniów w procesie uczenia) można wykorzystać do opracowania działań związanych z edukacją ekologiczną.

Należy kształtować postawy dzieci zgodnie z etyką ekologiczną poprzez:
- rozbudzenie potrzeby kontaktu z przyrodą,
- wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna,
- wpajanie silnego związku ze środowiskiem,
- uczestnictwo w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganie dewastacji środowiska,
- naukę ekologicznego życia we własnym domu,
- kształtowanie postawy odpowiedzialnego konsumenta.
-
Podejmując działania ekologiczne z dziećmi warto zachęcić do współpracy rodziców. Przykład idzie z góry i warto, aby rodzice wspierali działania dzieci i nauczyciela. W działalności uczniów na początku ważna jest dobra wola i chęci dzieci, z czasem przychodzą wiedza i umiejętności, a uczniowie stają się partnerami dorosłych w dbaniu o środowisko.

Pierwszym etapem w edukacji ekologicznej jest ukazanie piękna przyrody. Należy umożliwiać dzieciom obserwacje natury w czasie zaplanowanych wycieczek i spacerów. Jest to też doskonała okazja do realizacji zadań kształcenia zintegrowanego np. kształtowania umiejętności wypowiadania się uczniów i ćwiczeń ruchowych, wykonywania obliczeń matematycznych (np. kalendarzowych) oraz ekspresji plastycznej i muzycznej.

Wyszukiwanie informacji o świecie i jego zagrożeniach z różnych źródeł daje okazję do mało nużących ćwiczeń w czytaniu ze zrozumieniem.

Powinno się stwarzać dzieciom okazje do popełniania dobrych uczynków dla przyrody np. sadzenia nowych roślin, dbania o porządek na wybranym terenie leśnym lub parku miejskiego, segregowania śmieci na terenie szkoły i w domu, zbierania makulatury. Są to działania wyrabiające u uczniów zaangażowaną postawę i uczą samodyscypliny. .Mogą być okazją do dokonywania obliczeń matematycznych (związanych na przykład z kosztami, porównywania różnicowego i ilorazowego) oraz do ćwiczeń w pisaniu.

Doskonałą okazją do kształtowania wszechstronnych umiejętności uczniów są przygotowywane przedstawienia o tematyce ekologicznej lub ekologiczne happeningi.

Dużo emocji i refleksji ekologicznych wywołują wycieczki na miejskie wysypiska śmieci i do oczyszczalni ścieków.

Po zakończeniu określonego cyklu zajęć (np. o segregacji śmieci), jako podsumowanie i sprawdzenie efektów pracy, dzieci mogą pisać samodzielnie lub w grupach ulotki ekologiczne. Zaangażowanie dzieci w stworzenie folderu o ich miejscowości z uwzględnieniem jej najpiękniejszych miejsc, ale również najbardziej zdewastowanych, daje okazję poznania instytucji i osób odpowiedzialnych za czystość najbliższego środowiska.

Wyposażenie uczniów w wiedzę i wyrabianie nawyków działań na rzecz ochrony środowiska od najmłodszych lat przyniesie w przyszłości pożądane efekty. Chciałabym, aby moi uczniowie byli w przyszłości odpowiedzialnymi ludźmi, dla których ochrona środowiska nie będzie pustym sloganem.

Literatura:
Bogusława Bogucka Program edukacji ekologicznej dla klas I-III szkoły podstawowej zatwierdzony do użytku szkolnego przez MEN nr decyzji DKW-4014-114/00 http://republika.pl/bbogucka/program.html

Opracowanie: Joanna Wierzbicka

Wyświetleń: 1489