Propozycja lekcji z języka polskiego dla klasy IV szkoły ponadgimnazjalnej

Temat: Poezja jako świadectwo. Artystyczne poszukiwania T. Różewicza.

Cele poznawcze:
- przypomnienie sylwetki twórczej T. Różewicza jako poety generacyjnego, jego niepokojów egzystencjalnych:
- interpretacja Zostawcie nas, Ocalony, Moja poezja, Kto jest poetą;
- wiersz Różewiczowski jako czwarte metrum poezji polskiej;
- nowoczesny pesymizm w poezji Różewicza.

Cele kształcące:
- wdrażanie umiejętności wnikliwego poszukiwania czynników znaczących w interpretacji dzieła literackiego;
- kształcenie umiejętności sporządzania notatek;
- -sprawność w poszukiwaniu kontekstów interpretacyjnych;
- umiejętność łączenia w logiczny układ faktów literackich, filozoficznych.

Cele wychowawcze:
- prawdy o człowieku zawarte w poezji, krytyczne spojrzenie na dehumanizację świata;
- rozwijanie wrażliwości etycznej i estetycznej.

Metody:
- wykład,
- pogadanka heurystyczna.

Formy:
- praca indywidualna,
- praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:
- T. Wroczyński Literatura polska po 1939;
- S. Burkot Różewicz
- A. Lam Potęga nicości;
- H. Vogler Tadeusz Różewicz.

Czas: 90 min.

Struktura lekcji:

I. Część wstępna.
1. Sprawy organizacyjne.
2. Informacje wstępne.

Nauczyciel: Na dzisiejszej lekcji przyjrzymy się bliżej twórczości poety, z którym już zetknęliście się w szkole podstawowej. Tadeusz Różewicz należy do pokolenia Kolumbów tzw. ocalonych i do kręgu poetów - moralistów. Na początku spróbujmy się zastanowić nad pojęciem: poeta - moralista. Spróbujcie sprecyzować to określenie.
Uczniowie: zakłada się, że nie będą mieli z tym kłopotu.

Nauczyciel: Podsumowuje spostrzeżenia uczniów. Nasz słynny poeta Cz. Miłosz sformułował koncepcję poezji moralnej tzn. takiej, która kreuje, a tym samym ocala wartości. Sięgnął tu do tradycji Norwidowskiej. Ten w Promethidionie napisał: Bo nie jest światło by pod korcem stało, Ani sól ziemi do przypraw kuchennych, Bo piękno na to jest by zachwycało Do pracy - praca, by się zmartwychwstało.
Piękno - jako kategoria estetyczna - otrzymuje tu wymiar moralny. Ocalenie narodów i ludzi może nastąpić poprzez wskazanie wartości najprostszych, a zarazem niezbędnych dla duchowej natury człowieka.
Przypomnijmy sobie biografię T. Różewicza, poety któremu udało się przeżyć piekło wojny.

Uczniowie: Przypomnienie ważnych faktów z życia artysty.

II. Część właściwa.
1. Zapisanie tematu lekcji na tablicy.
2. Nauczyciel: Podział klasy na grupy. Każda ma za zadanie dokonać interpretacji i analizy innego wiersza- Zostawcie nas, Ocalony, Kto jest poetą, Moja poezja.
3. Następnie jedna osoba z grupy estetycznie odczytuje wiersz. Po przeczytaniu lider grupy prezentuje efekty pracy nad tekstem.

III. Podsumowanie.
Uczniowie z pomocą nauczyciela dokonują syntetycznego spojrzenia na poezję Różewicza zwracając uwagę na następujące kwestie:(zapisanie ich do zeszytu)
- to poezja rejestrująca moralne spustoszenie człowieka w wyniku bestialstw ostatniej wojny;
- wg poety człowiek jest kowalem własnego losu, bowiem zabił Boga we własnym sercu,
- poeta, zdaniem Różewicza, to człowiek, który ponosi wszelkie ofiary z tytułu własnego człowieczeństwa;
- życie poety to rodzaj egzystencji heroicznej, w której byt jest cierpieniem, które nie zna ukojenia;
- poezja jest funkcją zaangażowania twórcy w świat, za który jest odpowiedzialny;
- poezja ma służyć prawdzie;
- Różewicz proponuje typ liryki demonstracyjnie zrywającej z tradycyjną poetyką. W imię prawdy i zgodnie z epoką wybrał tonację niską, tonację antywiersza;
- to twórca systemu wersyfikacyjnego nazywanego przez badaczy czwartym metrum poezji polskiej: luźny tok wiersza, język mówiony, automatyczny rytm obrazów.

Nauczyciel: Proszę na zadanie domowe zapoznać się z biografią Andrzeja Szczypiorskiego.

Opracowanie: mgr Alina Skorupowska

Wyświetleń: 5099