Zakładane osiągnięcia uczniów w nauczaniu języka polskiego w liceum profilowanym.

Uczeń liceum potrafi zdefiniować i użyć w odpowiednim kontekście następując pojęcia:

W klasie I:

- archetyp, topos, mit, tradycja antyczna, sacrum*, profanum*, średniowiecze, asceza*, średniowieczny realizm, renesans, humanizm, petrarkizm*, klasycyzm, reformacja, kontrreformacja, barok, romantyzm, oświecenie, racjonalizm, ateizm, deizm, empiryzm, sentymentalizm;
- epos, tragedia antyczna, epigramat, hymn, dytromb*, oda, apokalipsa, psalm, przypowieść, list apostolski, misterium*, moralitet*, romans rycerski, chauson de gestes*, tragedia szekspirowska, sonet, esej, nowela, utopia, traktat polityczny, kazanie, pieśń, fraszka, tren, powiastka filozoficzna, komedia, satyra, bajka, powieść nowożytna*, tragedia klasycystyczna*;
- heroizacja, porównanie homeryckie*, inwokacja, komizm, patos, tragizm, katharsis, fatum, parabola, parafraza*, trawestacja*, pareneza*, hagiografia, teoria sokoła*, retoryka, autotematyzm, autobiografizm, koncept, puenta, marynizm*, oksymoron, przerzutnia, inwersja, hiperbola, emblemat*;
-tradycja kulturowa, prąd artystyczny, epoka literacka, formacja kulturowa, konwencja literacka, styl;
-cywilizacja, natura, kultura, sztuka, mecenat.

W klasie II:

- romantyzm, historiozofia*, mesjanizm, profetyzm*, realizm, naturalizm, pozytywizm, modernizm, Młoda Polska, impresjonizm, symbolizm, ekspresjonizm, dekadentyzm, katastrofizm, franciszkanizm, futuryzm, I Awangarda, Skamander;
- ballada, dramat romantyczny, powieść realistyczna, opowiadanie, nowela pozytywistyczna, felieton, dramat realistyczno - symboliczny;
- ironia, groteska, oniryzm, psychologizm, adaptacja;
- proces historycznoliteracki, kontekst macierzysty utworu - historyczny, biograficzny.

W klasie III:

- II Awangarda, pokolenie Kolumbów, współczesny klasycyzm, lingwizm*, teatr i dramat absurdu, postmodernizm*, kultura elitarna, kultura masowa, arcydzieło, kicz, awangardowość, tradycjonalizm, literatura regionalna, narodowa, europejska;
- autentyzm, reportaż, dziennik, pamiętnik, kontekst egzystencjalny, egzystencjalizm;
- cenzura, ideologia, nowomowa;
- synteza historycznoliteracka.

* - zakres rozszerzony
Zagadnienia językowe i teoretycznoliterackie (zgodnie z zasadą stopniowania trudności).

- język, mowa, pismo;
- elementy teorii aktów mowy - funkcje języka, tekstu i wypowiedzi;
- znak językowy i jego funkcje;
- słownictwo ogólne i specjalne;
- wyraz i jego znaczenie;
- wyrazy wieloznaczne, synonimy, antonimy, elipsa;
- zapożyczenia, neologizmy, frazeologizmy, neosemantyzmy, archaizmy;
- retoryka, chwyt retoryczny, perswazja, manipulacja językowa;
- etykieta językowa, etyka mówienia;
- dialekt, gwara, żargon;
- języki specjalistyczne, terminologia;
- style funkcjonalne - perswazyjno-propagandowe, regulacyjno-komunikacyjne;
- styl artystyczny;
- innowacja i błąd językowy;
- błędy językowe i ich rodzaje;
- typy innowacji językowych;
-wyraz i jego znaczenie;
- tropy stylistyczne: porównania, epitety, metafory, alegorie, symbole;
- systemy wersyfikacyjne: wiersz informacyjno-zdaniowy, sylabizm, sylabotonizm, tonizm, wiersz wolny;
- styl, stylizacja: archaizacja, dialektyzacja, stylizacja na język potoczny, aluzja literacka, cytat, pastisz, parodia;
- rodzaje literackie:
liryka: podmiot liryczny, sytuacja liryczna, liryka bezpośrednia i pośrednia;
epika: narrator, mowa pozornie zależna, sytuacja narracyjna, świat przedstawiony;
dramat: monolog i dialog;

Opracowanie: Romualda Ładzińska

Wyświetleń: 2224