DZIECKO NIEPEŁNOSPRAWNE W KLASIE INTEGRACYJNEJ

Polska szkoła nie może być w pełni zreformowana, jeśli nie uwzględni się w niej dzieci niepełnosprawnych. Dlatego bardzo dużą wagę przywiązuje się do tak zwanej integracji, czyli tworzenia przestrzeni szkolnej, w której spotykają się dzieci o różnym stopniu niepełnosprawności. Dzieci te uczestniczą w szkole procesie edukacyjnym. Naczelnym zadaniem staje się obecnie zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzieci o specyficznych potrzebach edukacyjnych i włączenie ich w powszechny system kształcenia. Coraz częściej można się dowiedzieć, że wiele osób niepełnosprawnych wykonuje poprawne działania poznawcze i praktyczne, myśli i podejmuje prawidłowe decyzje.
Istnieje duża różnorodność definicji integracji. Termin ten jest stosowany w różnych dyscyplinach. Do języka pedagogicznego termin ten wszedł głównie za pośrednictwem pedagogiki specjalnej, społecznej oraz opiekuńczej. W bardzo wąskim znaczeniu integracje można rozumieć jako zagwarantowanie prawa do edukacji lub pracy osobom niepełnosprawnym razem z osobami sprawnymi. Przez integrację szkolną należy rozumieć fakt pozostawienia niepełnosprawnego dziecka w szkole masowej. Zaś integracja społeczna to włączenie dziecka o specyficznych potrzebach edukacyjnych w społeczność pełnosprawnych rówieśników oraz zapewnienie mu w tej społeczności warunków ogólnego rozwoju.

Istotą integracyjnego kształcenia jest indywidualne podejście do każdego dziecka. Należy zapewnić mu takie warunki, aby mogło ono w pełni i aktywnie uczestniczyć w życiu klasowym oraz brać czynny udział w procesie edukacyjnym. Aby zaistniała pełna integracja nie wystarczy umieścić w klasie dzieci pełnosprawne i niepełnosprawne. Muszą być spełnione przez szkołę następujące warunki:
- pełna akceptacja dzieci niepełnosprawnych przez ich rodziców,
rówieśników, przełamanie barier psychologicznych;
- zapewnienie właściwej pomocy dzieciom niepełnosprawnym oraz
stworzenie im w szkole specjalnych warunków.

Szkoły masowe, w których funkcjonują klasy integracyjne powinny
uwzględniać następujące zasady:
- zasadę wczesnej diagnozy dziecka o specyficznych potrzebach
edukacyjnych
- zasadę udzielania specjalnej pomocy dzieciom niepełnosprawnym
- zasadę akceptowania dzieci niepełnosprawnych
- zasadę kształtowania pozytywnych stosunków koleżeńskich między
dziećmi pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi
- zasadę wspomagania wychowawczego rodziców dzieci
niepełnosprawnych.

Efektywność społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych w
znacznym stopniu zależy od odpowiedniego przygotowania nauczycieli do pracy z nimi. To właśnie nauczyciel jest tą osobą, która stwarza dziecku niepełnosprawnemu odpowiednie warunki do samorealizacji, decyduje o stawianych mu wymaganiach, stosowanych metodach oraz środkach pracy. W klasach integracyjnych oprócz nauczycieli uczących pracuje pedagog wspierający ( specjalny). Do jego zadań należy między innymi dokonanie wstępnej diagnozy pedagogicznej dzieci o specyficznych potrzebach edukacyjnych, aby później wspólnie z nauczycielami uczącymi móc określić rodzaje ćwiczeń i zadań dla uczniów niepełnosprawnych. Pedagog wspierający w klasie integracyjnej prowadzi także zajęcia rewalidacyjne dla uczniów o specyficznych potrzebach edukacyjnych. Uczestnicząc w zajęciach dydaktycznych pedagog wspierający pomaga uczniom w zrozumieniu treści przekazywanych na lekcjach. Należy jednak
pamiętać, że rola pedagoga wspierającego ogranicza się jedynie do pomocy uczniowi w przypadku, gdy takie pomocy uczeń oczekuje. Przyjmuje się, że w klasach integracyjnych powinno znajdować się od 2-4 uczniów niepełnosprawnych, zaś cały zespół klasowy nie powinien przekraczać 20 uczniów. Szkoła, która chce mieć na swoim terenie klasy integracyjne powinna być szkołą przyjazną dla uczniów niepełnosprawnych. Przede wszystkim powinny być zlikwidowane bariery architektoniczne. W szkole powinny być windy dla uczniów z dysfunkcją ruchową, odpowiednie oznakowania korytarzy i klas dla uczniów niedowidzących. Szkoła powinna posiadać swój środek transportu, aby uczniowie niepełnosprawni mogli dojechać do szkoły. Dopiero spełnienie tych wszystkich warunków może sprawić, że uczniowie uczący się w klasach integracyjnych poczują się w nich w pełni akceptowani.

Duża rolę w edukacji uczniów niepełnosprawnych odgrywa ich ocenianie. Nauczyciel powinien oceniać każdego ucznia o specyficznych potrzebach edukacyjnych indywidualnie. Należy zwrócić uwagę przy ocenianiu na wkład jaki
wnosi uczeń, aby osiągnąć założone wcześniej cele. W klasach początkowych uczniowie są oceniani za pomocą oceny opisowej. Wydawać się może, że właśnie ocena opisowa jest najbardziej odpowiednią forma oceniania uczniów o specyficznych potrzebach edukacyjnych. Poprzez ocenianie opisowe nauczyciel może określić poziom osiągnięć ucznia, wskazać jego mocne strony, przekazać informację o jego postępach w stosunkach społecznych z
rówieśnikami. Kształtowanie poprawnych relacji uczniów niepełnosprawnych z grupą rówieśników pełnosprawnych nie należy do zadań łatwych. Trzeba przyznać, że kształcenie integracyjne
pozytywnie wpływa na rozwój społeczny dzieci niepełnosprawnych i
pełnosprawnych. Dzieci sprawne uczą się zachowań pomocnych i
akceptacji w klasie osób niepełnosprawnych. Nauczyciel uczący w
klasie integracyjnej musi uważnie obserwować wzajemne stosunki i
zachowania między dziećmi niepełnosprawnymi i pełnosprawnymi. W
celu poznania stosunków między dziećmi w grupie klasowej oprócz
obserwacji przydatne są takie techniki badań, za pomocą których
nauczyciel może uzyskać więcej informacji o uczniu.

Nauczyciel pracujący w klasie integracyjnej musi wyjaśnić dzieciom sprawnym przyczyny obniżonej sprawności
dzieci niepełnosprawnych. Należy to zrobić w możliwie naturalny sposób, najlepiej w autentycznych sytuacjach, kiedy dziecko niepełnosprawne potrzebuje pomocy. Dzieci o specyficznych potrzebach edukacyjnych powinny być traktowane przez nauczyciela w klasie na równi z pozostałymi dziećmi we wszystkich sytuacjach
i czynnościach, które nie są dla nich zdrowotnie przeciwwskazane i w których mogą sobie samodzielnie radzić.

Uczniowie nie powinni być wyręczani przez nauczyciela lub uczniów sprawnych. Taka pomoc uczniom niepełnosprawnym powinna być udzielana przez ich kolegów lub przez nauczyciela tylko
wtedy, gdy ta pomoc jest niezbędna. Dzieci niepełnosprawne powinno umieszczać się w klasie razem z dziećmi sprawnymi. Najlepiej, gdy w klasie uczniowie mogą siedzieć w grupach przy stolikach 3 - 4 osobowych. W każdej grupie powinny znajdować się uczniowie o specyficznych potrzebach edukacyjnych oraz dzieci pełnosprawne. Nauczyciel musi inicjować takie sytuacje wychowawcze i dydaktyczne, w których dzieci pełnosprawne i niepełnosprawne współdziałają, odnoszą wspólny sukces, pokonują trudności w rozwiązywaniu zadań.

Nauczyciel pracujący w klasie integracyjnej musi również współpracować z rodzicami. W czasie zebrań klasowych należy unikać eksponowania trudności sprawianych przez dzieci niepełnosprawne. Należy raczej pokazywać jakie poczyniły postępy. W celu ustalenia jednolitego toku postępowania z dzieckiem niepełnosprawnym nauczyciel powinien kontaktować się indywidualnie z rodzicami dzieci.

Z moich obserwacji wynika, że dzieci o specyficznych potrzebach edukacyjnych, które uczą się w klasach integracyjnych wspólnie z uczniami pełnosprawnymi mogą osiągać znacznie lepsze sukcesy edukacyjne niż ich rówieśnicy w innych placówkach kształcenia. Należy im tylko stworzyć odpowiednie warunki do pracy.
OPRACOWAŁA:
Elżbieta Szustek
nauczycielka ucząca w

klasach integracyjnych

Literatura:
1. Barłóg K. "Efekty procesu integracji dzieci niepełnosprawnych oraz z mózgowym porażeniem dziecięcym w młodszym wieku szkolnym."
2. Hulek A. "Integracja społeczna ludzi niepełnosprawnych"
3. Lipska J. Maciarz A. "Rady dla nauczycieli uczących dzieci niepełnosprawne"
4. Maciarz A. "Uczniowie niepełnosprawni w szkołach powszechnych"


SCENARIUSZ ZAJĘĆ ZINTEGROWANYCH DLA UCZNIÓW
KLASY II

Ośrodek tematyczny: Kochamy nasze mamy.

Temat dnia: Zbiorowe układanie i pisanie listu do mamy z okazji
jej święta.

Czas zajęć: 135 min

Cele główne:
- utrwalenie zasad pisania zwrotów grzecznościowych
- wzbogacenie słownictwa
- utrwalenie zasad obowiązujących przy redagowaniu listu
- utrwalenie podstawowych zasad ortograficznych
- rozwiązywanie zadań wymagających logicznego myślenia


Osiągnięcia:
- uczeń planuje i estetycznie wykonuje pracę plastyczną
- uczeń potrafi zredagować list
- uczeń potrafi zaadresować kopertę
- uczeń potrafi twórczo myśleć
- uczeń potrafi rozwiązywać zadania tekstowe
- uczeń potrafi rozwiązywać krzyżówki, rebusy

Metody:
- słowna
- praktycznego działania
- pokazowa

Formy: praca indywidualna, praca grupowa

Środki dydaktyczne:
- rebusy
- krzyżówka
- nagranie piosenki
- ilustracje
- koperty
Przebieg zajęć

1.Stworzenie nastroju wyzwalającego motywację do pracy przez
ekspresję
a) określenie nastroju dzieci
b) poprawienie nastrojów poprzez zaśpiewanie piosenki
pt. "Święto mamy"

2. Zabawa słowna
Przebieg zabawy: Nauczyciel zawiesza na tablicy planszę z
wyrazami:
kochana
serdeczna
wyrozumiała
dobra
troskliwa
szczera
kwiaty
życzliwa
opiekuńcza rodzinna
dom
pogodna
najmilsza ambitna
Nauczyciel podaje hasło "Moja mama", a wskazany uczeń podaje wyraz z planszy.

3. Nauczyciel zadaje uczniom pytania związane z obchodami w ich domach Dnia Matki
- Jakie święto obchodzimy 26 maja?
- W jaki sposób uhonorowalibyście mamy za poświęcenie i trud włożony w wasze
- wychowanie?
- O czym powinniście pamiętać w tym dniu?

4.Nauczyciel zachęca uczniów do wygłoszenia wyuczonego na pamięć
wiersza pt: "Na Dzień Matki". Wspólne przypomnienie zasad pięknej recytacji wierszy.

5. Rozwiązywanie rebusu - podanie tematu zajęć
Przebieg ćwiczenia: Każdy uczeń otrzymuje kartkę z narysowanym rebusem. Próbuje rozwiązać rebus i poznać temat zajęć.
Rozwiązanie rebusu: "Układamy list do mamy".

6. Nauczyciel przypomina uczniom zasady obowiązujące przy redagowaniu listu
- forma grzecznościowa
- prawidłowe adresowanie koperty
- ustalenie treści listu

7.Nauczyciel prezentuje uczniom list napisany na dużym formacie.
Uczniowie wyróżniają z jakich elementów składa się każdy list.
- nagłówek
- wstęp
- część główna
- zakończenie podpis

8. Przypomnienie zasad adresowani kopert.

9. Zgromadzenie na tablicy materiału słownikowego potrzebnego do
napisania listu:
Kochana mamo, dba, miłej, najmilsza, opiekuje się nami, dobra,
moja, myśli o nas, potrafi wybaczyć, troskliwa, opiekuńcza,
życzymy, dziękujemy, składamy.

10.Wspólne redagowanie listu i zapis na tablicy.

11. Przepisanie listu przez uczniów na kartki, ozdobienie kartek
oraz samodzielne zaadresowanie kopert.
12. Układanie zadań z treścią do podanej formuły matematycznej.
25 zł + 34 zł =
100 zł- ( 12 zł + 29 zł) =

13. Podsumowanie lekcji - wspólne rozwiązanie krzyżówki
- nadaje listy ( nadawca)
- człowiek, który roznosi listy ( listonosz)
- może być polecony ( list)
- musi być dokładny na kopercie ( adres)
- jest końcową częścią listu ( zakończenie)
- jedno z rodziców, ale nie mama (mama)
- nakleja się na kopercie ( znaczek)
- nagłówek listu (tytuł)
- wysyłamy w niej listy ( koperta)
- wręczamy je mamie w Dniu Matki ( kwiaty)
Uczniowie odczytują rozwiązanie krzyżówki - Dzień Matki

14.Samoocena uczniów i pożegnanie.
Uczniowie stają w kręgu. Biorą się za ręce i przekazują sobie po
kolej uścisk dłoni.


SCENARIUSZ ZAJĘĆ ZINTEGROWANYCH W KLASIE II W OPARCIU O "WESOŁ"
SZKOŁĘ - TRADYCJE WIELKANOCNE


Temat bloku: Święta Wielkanocne
Temat dnia: Tradycje wielkanocne
Zadania programowe: Kultywowanie tradycji Świąt Wielkanocnych
Czas zajęć: 135 min
Cele ogólne:
- wzbogacenie i aktywizowanie słownictwa ucznia związanego ze
Świętami Wielkanocnymi
- wypowiadanie się na dany temat
- wdrażanie do uważnego słuchania wypowiedzi kolegów
- utrwalenia zasad pisowni wielka literą
- utrwalenie wiadomości o czasowniku i rzeczowniku
- rozwiązywanie zadań wymagających logicznego myślenia

Cele operacyjne (osiągnięcia)
Po zajęciach dzieci będą umiały:
- wyrazić myśl w formie zagadki
- prowadzić rozmową na określony temat
- opowiedzieć i wymienić tradycje wielkanocne
- odróżniać czasownik od rzeczownika
- rozumieć zadania z treścią
- obliczać iloczyn i iloraz w zakresie 50
- projektować i wykonywać przestrzenne formy użytkowe różnymi
technikami
- zaśpiewać piosenkę
Metody:
- słowna ( swobodne wypowiedzi uczniów)
- operatywna ( praktyczne działanie )
- oglądowa ( pokaz, obserwacja, ilustracje)
Formy:
- indywidualna, zbiorowa, zespołowa
Środki dydaktyczne:
- jajka gramatyczne, ilustracje, rozsypanka wyrazowa, ilustracje

Przebieg zajęć


1. Zebranie dzieci i przywitanie na dywanie.

2. Wprowadzenie przez nauczyciela w temat zajęć;
- słuchanie piosenki pt. "Pisanki"
- improwizacja ruchowa utworu
- wspólne i indywidualne śpiewanie piosenki przez dzieci

3. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery zespoły i rozdaje każdej
grupie kopertę z poleceniem.

4. Uczniowie odczytują polecenia i dzielą się rolami w zespole.

5. Prezentacje scenek przez uczniów ;
a) malowanie jajek
b) śmigus - dyngus
c) święcenie pokarmów
d) dzielenie się jajkiem i składanie sobie życzeń

6. Swobodne wypowiedzi uczniów związane z tradycjami wielkanocnymi. Omówienie tych tradycji.

7. Nauczyciel zachęca uczniów do powrotu do ławek.

8. Praca z tekstem
- określenie nastroju wiersza pt. "Pisanki"
- zestawienie treści wiersza z ilustracją

9. Układanie i zapisywanie w zeszytach odpowiedzi na
pytanie:
"Dlaczego kura nie pozwoliła zjeść swoich jajek?"
- praca w dwóch poziomach: I poziom- samodzielne układanie i
zapis odpowiedzi na pytanie do zeszytu, II poziom - układanie
odpowiedzi na pytanie z rozsypanki wyrazowej i zapis do zeszytu.

10. Wykonanie przez uczniów kart świątecznych różnymi technikami.

11. Zabawa w układanie zagadek.
- nauczyciel odczytuje zagadkę o tematyce Świąt Wielkanocnych
- wspólne zastanowienie się z uczniami w jaki sposób układa się
zagadki
- samodzielne układanie zagadek przez uczniów o tradycjach
wielkanocnych
- prezentowanie swoich zagadek i wspólne ich odgadywanie

12. Utrwalenie wiadomości o czasowniku i rzeczowniku
Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z namalowanym jajkiem. Na jajku napisane są czasowniki i rzeczowniki np. święconka, leje, pisanki, święcą, maluje, mazurek, jemy, święta. Uczniowie kolorują jajko gramatyczne. Kolorem czerwonym - czasowniki, kolorem żółtym - rzeczowniki.

13. Mnożenie i dzielenie liczb przez 6 w zakresie tabliczki mnożenia do 50.

14. Rozwiązywanie zadań z treścią typu "6 razy więcej", "6 razy mniej".

15. Zadanie domowe: praca w kartach pracy K.19 ćw. 2.

16. Podsumowanie dnia i samoocena.

Elżbieta Szustek

Opracowanie: Elżbieta Szustek

Wyświetleń: 4295