Scenariusz z zajęć otwartych p.t.: „Austria bliższa nam”, przygotowanych i przeprowadzonych metodą projektu

Wstęp

Zaproponowałam moim uczniom pracę metodą „projektu”, ponieważ oprócz pewnych wiadomości na określony temat, które są nam znane lub, które możemy sobie w razie potrzeby doczytać, bardzo chciałam, aby młodzież sama mogła wpływać na treści i kształt zajęć. Chciałam ją umotywować do samodzielnego szukania źródeł oraz zbierania i selekcjonowania informacji. Najwięcej zapamiętujemy wtedy, gdy działamy w zespole, gdy wykonujemy konkretną pracę, gdy jesteśmy aktywni. Słowem najwięcej zapamiętujemy z tego, co sami robimy.

Ciekawa byłam też, czy moi uczniowie potrafią dobrze zaplanować swoje działania i sensownie zorganizować sobie pracę, czy są w stanie podjąć decyzję, czy potrafią konsekwentnie dążyć do celu, czy w razie sprzecznych interesów potrafią pójść na kompromis przy rozwiązywaniu problemów. Chciałam też wreszcie pokazać im, jak trudno ocenia się innych i jaka ogromna odpowiedzialność spada wówczas na wystawiającego stopnie. Metoda projektu wydawała mi się do tego celu wyjątkowo trafna.
Jest wiele metod przygotowujących ucznia do planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, czyli jak się uczyć, aby osiągnąć max. wysokie rezultaty. Istnieją również liczne propozycje, w jaki sposób porozumiewać się z innymi ludźmi w różnych sytuacjach życiowych, aby osiągać zamierzone cele, z sukcesem prezentować własny punkt widzenia i mieć odwagę publicznie przedstawiać swoje poglądy.
Jednak wyższość „projektu” nad innymi metodami polega na tym, że uczniowie samodzielnie realizują „duże zadanie” (obszerniejsze niż zadawane prace domowe), a nauczyciel jedynie określa ramy projektu.

Celami metody „projektu” jest wdrożenie ucznia do samodzielnego poszukiwania, gromadzenia, a przy tym refleksji nad dostępnym mu materiałem. Metoda ma za zadanie, pomóc uczniowi w efektywny sposób organizować swój czas, ma pomóc również w umiejętności podejmowania decyzji oraz pokazać młodzieży, w jaki sposób można zaszeregować podane do dyspozycji informacje pod względem ich ważności, przydatności, wiarygodności. Celem metody „projektu” jest również przypomnienie zasad pracy w grupie: wzajemnych relacji uczniowskich, współpracy, wyjaśniania niejasności, rozwiązywania konfliktów, łagodzenia sporów, dążenia do wspólnego celu, ponoszenia odpowiedzialności za siebie, za cały zespół, sumienności i punktualności.

Metoda „projektu” uczy z jednej strony demokracji, z drugiej zaś, poprzez wybór lidera, pewnej lojalności i posłuszeństwa.

Metoda ta służy też wzmocnieniu u młodych ludzi poczucia własnej wartości oraz przygotowaniu ich w przyszłości do dorosłego życia w sensie publicznego prezentowania swoich poglądów oraz osiągania sukcesów, poprzez mądrze zaplanowaną pracę, która przynosi oczekiwane efekty.
I wreszcie ważnym elementem metody „projektu” jest ocena, której dokonuje sam uczeń. To ważne, aby uzmysłowił on sobie, jak trudny jest proces oceniania i jakie czynniki muszą być brane pod uwagę przez oceniającego. Trzeba pamiętać o tym, że nie tylko nauczyciele oceniają innych. Również i wszyscy ludzie na stanowiskach zmuszeni są do wystawiania opinii i not o swoich podwładnych.

Decyzję o wprowadzeniu tej metody podjęłam na początku roku szkolnego, w momencie planowania całorocznej pracy dydaktycznej. Ponieważ po raz pierwszy miałam przeprowadzić „ projekt”, nie mogłam sobie do końca wyobrazić pracy nad nim. Postanowiłam, więc, że efekt końcowy, czyli prezentacje prac poszczególnych grup przedstawimy na początku II semestru, aby okres zbierania informacji przypadł na czas ferii zimowych, przez co uczniowie mieli więcej czasu i ułatwiło to przygotowanie „projektu”.


Scenariusz

6 stycznia 2003 zapoznałam klasę IIIb z celami, przebiegiem i etapem końcowym metody „projektu”. Uczniowie po raz pierwszy zetknęli się z nią. Była to ważna chwila. Udało mi się wzbudzić ich zainteresowanie. Główny nacisk położyłam na samodzielność i dość sporą swobodę ucznia w realizacji „projektu”, co zaskoczyło młodzież i spowodowało, że zaangażowała się w poszczególne etapy pracy.

Zanim zdecydowaliśmy się na temat, podałam uczniom przykłady już wcześniej realizowanych przez innych nauczycieli projektów. Wskazałam również na możliwości poszukiwania rozwiązań z wykorzystaniem literatury, środków masowego przekazu, kontaktów prywatnych itp. Nie kryłam przy tym, że przygotowanie „projektu” wymaga olbrzymiego nakładu sił. Jest to metoda pracochłonna i czasochłonna.
Te argumenty nie zniechęciły uczniów. Wręcz przeciwnie, młodzież potraktowała moje uwagi jako wyzwanie.

Po tych wiadomościach nastąpił etap wyboru tematu. Wprawdzie miałam opracowaną przeze mnie listę tematów projektów, którą przedstawiłam klasie, ale radość uczniom sprawiła możliwość wyboru przez nich samych zagadnienia, którym mieli się zajmować ponad dwa miesiące. ( Czas trwania pracy nad „projektem” ustaliliśmy po wyborze tematu). Młodzież podała 7 propozycji, wśród których najwięcej zwolenników znalazł temat „ Austria – bliższa nam”. Następnie zajęliśmy się przygotowaniami do realizacji „projektu”:

1) wyodrębnieniem zagadnień związanych z tematem oraz podziałem na zespoły zajmujące się nimi. Oto zagadnienia, które młodzież wyodrębniła jako elementy nieodzowne w prezentacji projektu „Austria – bliższa nam”:
1. zarys ogólny - wiadomości wstępne
2. historia
3. film, kino
4. wybitne jednostki
5. sport
6. miasta Austrii
7. czas wolny Austriaków
Każdy z zespołów liczył średnio cztery osoby. Młodzież dobierała się sama, na zasadzie sympatii, co rokowało na łatwiejszą współpracę i miało tę zaletę, że w każdej z grup, znależli się uczniowie dobrzy i uczniowie słabsi. W ramach jednej grupy wybierano tzw. lidera grupy, który koordynował pracą całego zespołu.

2) opracowaniem wspólnie z uczniami instrukcji do projektu, która zawierała cele i standardy, jakie powinien spełniać projekt.

3) ustaleniem podziału zadań w poszczególnych zespołach, które zostały złożone u mnie.

4) zawarciem kontraktu z uczniami na wykonanie projektu, w którym zobowiązali się do wykonania pracy zgodnie z instrukcją.

5) ustaleniem terminów konsultacji.

Konsultacje odbywały się nie tylko z liderami zespołów, lecz ze wszystkimi ich członkami, gdyż tylko w ten sposób mogłam monitorować prace na wszystkich etapach realizacji projektu. Ponadto udział w konsultacjach skłaniał uczniów do sumiennego przygotowywania się, systematycznego gromadzenia informacji i ponoszenia odpowiedzialności za cały zespół. Co tydzień każdy zespół spotykał się ze mną i przedstawiał, jak daleko posunął się w swoich poszukiwaniach, do jakich źródeł dotarł, czego się dowiedział. Wspólnie zastanawialiśmy się, które informacje i w jaki sposób można wykorzystać, a co za tym idzie, w jaki sposób dany zespół przedstawi swoja prezentację. Po sporządzeniu sprawozdania grupy przystąpiły do opracowywania prezentacji projektów.

Głównym źródłem informacji pozostawał Internet. Część osób korzystało z literatury. Niektórzy mieli prywatne kontakty z Austriakami lub Polakami mieszkającymi w Austrii. Część uczniów sięgnęła po prasę i kolorowe gazety plotkujące o wielkich znanych, czasopisma sportowe, czasopisma kulinarne.

Po moim krótkim wstępie rozpoczęła się prezentacja materiału grupy I.

Grupa I uszyła flagę i narysowała godło Austrii oraz sporządziła plakat pomocny przy podziale administracyjnym kraju na poszczególne Bundesländer.

Następna grupa przedstawiła w skrócie historię Austrii. Obok map uczniowie wykonali zegar z zaznaczonymi najważniejszymi datami w dziejach państwa oraz kalendarz historyczny. Opracowano również broszurkę historyczną.

Następny zespół zajął się znanymi reżyserami, ich filmami oraz austriackimi aktorami, a w szczególności sylwetką Arnolda Schwarzenegera. Obok przeżroczy i plakatów pokazano również fragment filmu na Video.

Wybitnymi postaciami z dziedziny muzyki i sportu zajęły się dwie kolejne grupy. Wspaniałych kompozytorów austriackich( Mozarta, Schuberta, Mahlera ) przedstawiono na tle ich muzyki ( nie tylko z odtwarzacza CD, lecz również na żywo. Jeden z uczniów zagrał na akordeonie odpowiednie fragmenty).

Dość realnie pokazano sylwetki gwiazd sportowych z dziedziny narciarstwa, piłki nożnej. Uczniowie sami przebrali się za sportowców, których karierę nakreślili koledzy.

Po sporcie zaprezentowano piękno miast austriackich takich jak: Wiedeń, Salzburg, Innsbruck, Graz. W tym celu wykonano plakaty z planem miasta i najsłynniejszymi zabytkami.

Zajęcia zamknął zespół zajmujący się zagadnieniem czasu wolnego Austriaków. Prezentacji dokonano przy użyciu kasety Video. Amatorską kamerą dziewczęta nakręciły i zaprezentowały różne sytuacje z życia Austriaków w czasie ich czasu wolnego, łącznie z zabawą w dyskotekach oraz wizytami w kinie, teatrze, filharmonii. Przedstawiono również program kulturalny jednej z operetek wiedeńskich. Na drugiej kasecie przeprowadzono wywiad z prowadzącym siłownię. Mogliśmy się z niego dowiedzieć, jak dużo osób odwiedza to miejsce. Na zakończenie uczennica przedstawiła wyniki ankiety na temat: Czas wolny młodzieży. Prezentację zakończył poczęstunek tortem Sachera, który jest symbolem dobrego smaku i Wiedeńskich kawiarenek, tak chętnie odwiedzanych przez Austriaków.

Każdy zespół miał do dyspozycji 10 – 15 min. Uczniowie przygotowali prezentację swojej pracy w ten sposób, że wszyscy członkowie zespołu w niej uczestniczyli. Bez spełnionego tego warunku niezwykle trudno byłoby ocenić uczniów. A tak przyjęto zasadę, że wszyscy członkowie zespołu dostaną taką samą ocenę, przez co każdy bardzo się starał, aby swoją część prezentacji przygotować jak najlepiej, aby jego wystąpienie nie obniżyło sumy punktów i oceny grupy.
Oceny dokonało jury, składające się z liderów poszczególnych grup, przy czym lider nie mógł oddać głosu na swoja grupę. Prezentacje oceniane były pod względem poprawności językowej, pomysłu, czyli współczynnika atrakcyjności prezentacji oraz pod względem wkładu włożonej w prezentację pracy. Za każde z wyżej wymienionych kryteriów można było zdobyć punkty w skali 1 – 5.

Klasyfikacja końcowa przedstawiała się następująco:

punkty:
105 – 90= ocena 6
89 – 74= 5
73 – 58= 4
57 – 42= 3
41 - 28= 2
poniżej ocena niedostateczna
Skalę ocen i punktację ustalali uczniowie, pod okiem nauczyciela.

Okazało się, że wszystkie prezentacje bardzo się podobały i jury przyznało wysokie stopnie. Byłam bardzo zadowolona z dwumiesięcznej pracy moich uczniów. Wysoko oceniam zaangażowanie i ogromny wysiłek włożony w realizację całego przedsięwzięcia. Mogę powiedzieć, że zamierzone cele osiągnęłam. Mimo dużego nakładu pracy oraz długiego czasu realizacji polecam tę metodę wszystkim nauczycielom. Dzięki metodzie „projektu” uczniowie zyskują bardzo wiele, a i sam nauczyciel dowiaduje się więcej o swoich podopiecznych. Metoda „projektu” to wspaniałe wspólne przedsięwzięcie.

Opracowanie: Agnieszka Czarnota
nauczyciel j. niemieckiego
LO w Pińczowie

Wyświetleń: 3384