Nadwaga i niedowaga - problemem XXI wieku

Scenariusz lekcji biologii do klasy I liceum z zakresu podstawowego

Cele ogólne:Uczeń:

- oblicza współczynnik masy ciała WMC,
- stosuje WMC do określenia nadwagi i niedowagi,
- przewiduje skutki nadmiernego objadania się lub odchudzania,
- uświadamia sobie różnorodność czynników wpływających na niepra-widłową wagę ciała,
- ma przekonanie o możliwości wpływania na masę własnego ciała.

Środki dydaktyczne:  grafoskop, foliogramy, zestawy materiałów teksto-wych z pytaniami ( 3x2 zestawy zawierające opisy zaburzeń prawidłowej wagi ciała ) + tabele na arkuszach papieru, flamastry.

Metody / formy pracy:
- praca w grupach,
- praca z materiałem tekstowym

Przebieg zajęć edukacyjnych:
I. Faza wprowadzająca:
1. Nauczyciel na foliogramie przedstawia sposób obliczania współczynnika WMC oraz przedziały wartości wskazujące na stan masy ciała

WMC	TWOJA MASA CIAŁA
Poniżej 18,5 18,5 - 24,9 25 - 29,9 30 i więcej	niedowaga norma nadwaga otyłość

2. Uczniowie, wykorzystując dane dotyczące wzrostu i wagi ciała oblicza- ją własny współczynnik WMC i porównują z podanymi normami.

II. Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli klasę na 6 grup 5 osobowych.
2. W zespołach zostają wybrani liderzy, którzy losują zestawy mate-riałów tekstowych z charakterystyką zaburzeń prawidłowej wagi cia-ła.
3. Zadaniem grup jest odgadnięcie, jakiego rodzaju schorzenia dotyczy wylosowany zestaw.
4. Uczniowie przystępują do analizy zestawów i odpowiadają na pyta-nia znajdujące się pod tekstem.
5. Uzupełniają tabelę narysowaną na arkuszu papieru:

Nazwa schorzenia	Objawy	Przyczyny

ZESTAW I

Przeczytajcie poniższy tekst i odpowiedzcie na pytania znajdujące się pod nim:

Często czuje wstręt do swojego ciała, uważa się za dużo grubszą i brzydszą niż jest w rzeczywistości. Przy wzroście 170 cm waży 40 kg, i nadal ciągle odchudza się. Uważa, że mając szczupła sylwetkę łatwiej zyska sympatię otoczenia i rówieśników. Nie przyjmuje do wiadomości, że wskutek nadmiernego głodzenia się, jej skóra staje się sucha, wyostrzają się rysy twarz, ma problemy z mie-siączkowaniem i obniża się jej ciepłota ciała. Nie słucha rad i przestróg rodziców, koleżanek i lekarzy.

1. Jakiego rodzaju schorzenia dotyczy tekst?
2. Podaj objawy towarzyszące tej chorobie.
3. Wymień jej przyczyny.

Uzupełnij tabelę ( Informacja dla nauczyciela - tekst dotyczy anoreksji

ZESTAW II

Przeczytajcie poniższy tekst i odpowiedzcie na pytania znajdujące się pod nim:

Pojawiają się u niej stany zapalne dziąseł, bolesne skurcze łydek, zabu-rzenia rytmu serca, obniżenie ciśnienia krwi, odwodnienie i spadek wagi ciała. Nie jada regularnie. Zamiast tego, gdy nikt nie widzi, potrafi bez umiaru zjeść na raz kilogramy warzyw, owoców, wędlin oraz pieczywa. Co najmniej 2 x w tygodniu miewa charakterystyczne napady przejadania się, po czym wymiotuje lub używa środków przeczyszczających. Takie zachowania pojawiają się najczęściej, gdy ma problemy emocjonal-ne, na które składają się codzienne sytuacje stresowe w domu i w szkole.

1. Jakiego rodzaju schorzenia dotyczy tekst?
2. Podaj objawy towarzyszące tej chorobie.
3. Wymień jej przyczyny.

Uzupełnij tabelę (Informacja dla nauczyciela- tekst dotyczy bulimii ).

ZESTAW III

Przeczytajcie poniższy tekst i odpowiedzcie na pytania znajdujące się pod nim:

W obecnych czasach trudno regularnie odżywiać się. Jedzenie dużych ilo-ści potraw wysokokalorycznych i przekąszanie pomiędzy posiłkami stało się wręcz nawykiem. Zbyt mało ruchu, " relaks " przed telewizorem doprowa-dziło do zaburzenia prawidłowej wagi ciała.. Codzienne dostarczanie organizmowi więcej substancji energetycznych niż zużywa, prowadzi do nadmiernego przyrostu wagi ciała, nawet przekracza-jącego 20% wagi należnej. W konsekwencji pojawia się zadyszka, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, zaburzenia pracy nerek, bóle stawów i kręgosłupa.

1. Jakiego rodzaju schorzenia dotyczy tekst?
2. Podaj objawy towarzyszące tej chorobie.
3. Wymień jej przyczyny.

Uzupełnij tabelę ( Informacja dla nauczyciela - tekst dotyczy otyłości ).

5. Arkusze papieru z uzupełnionymi tabelami, liderzy przyczepiają do ta- blicy, a następnie wszyscy uczniowie analizują informacje w nich za warte.
6. Zapis w zeszycie polega na uzupełnieniu tabeli według podanego wzoru:

Nazwa schorzenia	Objawy	Przyczyny
ANOREKSJA BULIMIA OTYŁOŚĆ

III. Faza podsumowująca:

Podsumowaniem lekcji będą wnioski, np.:
- zbyt szybkie tempo życia,
- złe nawyki żywieniowe,
- ograniczona aktywność fizyczna,
- uleganie modzie na szczupłą sylwetkę,
- stresujący tryb życia,
- nieumiejętność radzenia sobie z codziennymi kłopotami,
- brak akceptacji środowiska, osamotnienie, itp.,
które uzasadniają temat, że nadwaga i niedowaga są problemami XXI wieku.

Zadanie domowe.
Zastanów się nad możliwościami pomocy osobom z zaburzeniami prawi-dłowej wagi ciała.

LITERATURA:
1. Abraham S., Llewelyn- Jones D.Bulimia i anoreksja. Prószynski i s- ka War szawa 2001
2. Basdevant A., le Barzic M., Guy- Grand B.Otyłość, Medycyna praktyczna, Kraków 1996
3. Domowa Encyklopedia Zdrowia

Opracowanie:
HANNA DOMŻALSKA
WIESŁAWA KROTOSZYŃSKA-SURMA
Bydgoszcz

Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.