Katalog

Katarzyna Bruhn
Lekcja wychowawcza, Scenariusze

"Nie, dziękuję" - scenariusz warsztatów w zakresie komunikacji interpersonalnej i zapobiegania nałogom

- n +

Scenariusz warsztatów "Nie, dziękuję" w zakresie komunikacji interpersonalnej i zapobiegania nałogom.

Cele zajęć:
- wyjaśnienie uczniom hasła "asertywność" i "komunikacja interpersonalna";
- zapoznanie dzieci z różnymi formami komunikacji interpersonalnej w szkole i w domu;
- wskazanie namiaru sytuacji życiowych, w których potrzebne są zachowania asertywne;
- uświadomienie wychowankom zagrożeń wynikających z nieumiejętności odmowy i wyrażenia swoich potrzeb;
- wyćwiczenie z uczniami umiejętności zachowań asertywnych w sytuacjach zagrożenia oraz umiejętności odmowy w taki sposób, by nie urazić rozmówcy.

Metody pracy: pogadanka, dyskusja z pustym krzesłem, dyskusja punktowa, drama.

Przebieg zajęć:

Lekcja 1
Nauczyciel omawia co to jest asertywność, zachowanie asertywne. Podaje przykłady z życia, kiedy zgadzamy się na coś wbrew swojej woli, gdy chcielibyśmy odmówić, ale nie umiemy.

Nauczyciel tłumaczy, że każda odmowa powinna być mądrze uzasadniona. Następnie podaje im sytuację, która może sprzyjać takim zachowaniom. Zachęca uczniów, by podali przykłady ze swojego życia, gdy nie umieli komuś odmówić, choć bardzo chcieli. Bardzo ważne jest, by wyjaśnić uczniom granicę zachowań asertywnych. Odmowa pomocy rodzicom w porządkach domowych lub uczenia się nie jest zachowaniem asertywnym, lecz nieposłuszeństwem. Następnie nauczyciel podaje różne sytuacje, a zadaniem uczniów jest rozstrzygnięcie, czy odmowa jest asertywnością czy nieposłuszeństwem.

Zadanie domowe - dobrać się w pary, wymyślić sytuację, w której należy asertywnie odmówić i przedstawić ją w scence.

Lekcja 2
Większość czasu poświęcony odegraniu przez uczniów scenek. Każda z nich powinna być wspólnie omówiona, uczniowie wyciągają z niej wnioski, dodają ewentualne argumenty. Bardzo dobrze, jeśli się zdarzy, że ta sama sytuacja zostanie odegrana przez kilka par uczniów. Wówczas można porównać argumenty i wybrać te najlepsze. Na koniec lekcji następuje podsumowanie wszystkich scenek i wyjaśnienie dlaczego odmowa w niektórych sytuacjach życiowych jest konieczna i czym może się skończyć jej brak.

Lekcja 3
Ta lekcja jest poświęcona nałogom. Nauczyciel pyta uczniów czy zastanawiali się kiedyś w jaki sposób ludzie popadają w nałogi, z czego bierze się ich początek. Uczniowie dochodzą do wniosku, że najczęściej człowiek nie umie odmówić, kiedy koledzy/koleżanki proponują papierosa, alkohol lub narkotyk, bo nie chcą się ośmieszyć, nie chcą stracić znajomych itp. Wówczas potrzebne jest zachowanie asertywne.

Nauczyciel dzieli klasę na 4 grupy i każdej z nich daje do odegrania inną sytuację:
1) Klasa idzie na wagary, uczniowie biorą ze sobą alkohol. Jak się zachowam?
2) Dyskoteka szkolna. Chłopcy przynieśli ze sobą kwasy i częstują mnie. Jak się zachowam?
3) Prywatka w domu koleżanki. Wszyscy zaczynają palić, namawiają też do tego mnie. Jak się zachowam?
4) Grupka moich najbliższych kolegów przesiaduje całe popołudnia w kawiarence internetowej. Nie uczą się, zaniedbują swoje obowiązki. Namawiają mnie do przyłączenia się do nich. Jak się zachowam?

Po kilku minutach uczniowie odgrywają scenki, następuje ich omówienie.

Zadanie domowe - Zastanowić siei przygotować do dyskusji: co zrobić gdy przyjaciele popadają w nałóg (nałogi) i próbują także mnie w nie "wciągnąć"?

Lekcja 4
Uczniowie dzielą się na dwie grupy: jedną stanowią te osoby, które uważają, że należy się odseparować od grupy z nałogiem; drugą reprezentują ci, którzy sądzą, należy walczyć z nim i pomóc przyjaciołom. Następuje wspólne gromadzenie argumentów, po czym każda grupa wybiera swojego lidera i rozpoczyna się dyskusja z pustym krzesłem.

Zasady dyskusji z pustym krzesłem:
1. Dyskutantami są dwie grupy uczniów o przeciwnych poglądach.
2. Każda grupa wspólnie ustala swoje argumenty i wybiera lidera, który będzie ich reprezentował.
3. Na sali ustawia się trzy krzesła. Dwa z nich są przeznaczone dla liderów przeciwnych drużyn, jedno dl chętnej osoby, która chce włączyć się do dyskusji poprzez zadawanie pytań. Dla porządku osobę tę wyznacza nauczyciel.
4. Aby dyskusja toczyła się w sposób właściwy, nauczyciel jest koordynatorem i sam również może włączać się do niej.
5. Grupa może zmienić lidera, jeśli uzna, że jest konieczne dla dobra dyskusji.
6. W dyskusji nie ma wygranych i przegranych.
7. Każdy ma prawo zmienić grupę, jeśli przekonają go argumenty przeciwników.
Pod koniec lekcji nauczyciel podsumowuje dyskusję.

Lekcja 5
Nauczyciel tłumaczy uczniom co to jest komunikacja interpersonalna i dlaczego ma ona wielkie znaczenie w naszym życiu. Ponieważ żyjemy w społeczeństwie, spotykamy się z różnymi ludźmi. Dla własnego komfortu powinniśmy umieć z mini rozmawiać i wyrażać swoje uczucia i emocje.

1. Jak reagować na krytykę?

Nauczyciel wyjaśnia co to jest krytyka. Uczniowie podają przykłady kogo i za co często krytykują, w jakich sytuacjach oni są krytykowani.
Nauczyciel podaje uczniom możliwość reagowania na krytyk
ę: a) demaskowanie aluzji (uświadomienie sobie, ze dana wypowiedź rozmówcy jest krytyką),
b) konkretyzacja krytyki (co mi zarzucasz, co ci się nie podoba?),
c) uprzedzenie krytyki (tak, wiem, że nie dopełniłem swego obowiązku, ale...)
Następnie nauczyciel popiera to przykładem z życia szkolnego lub domowego, np. "ty nigdy po sobie nie sprzątasz"; "jesteś nieodpowiedzialny"; "nigdy nie przygotowujesz się do zajęć".

2. Obrona przed agresją

Nauczyciel wyjaśnia co to jest agresja. Uczniowie podają przykłady z własnego życia, kiedy spotkali się z agresją.
Nauczyciel informuje uczniów jak bronić się przed agresją.:
a) informowanie (nie życzę sobie, żebyś tak do mnie mówił),
b) wyrażenie emocji (prosiłam cię, żebyś tego nie robił, czuję się naprawdę źle, jest mi przykro, nigdy się nie spodziewałam, że usłyszę to z twoich ust itp.),
c) przywołanie zaplecza (jeśli natychmiast nie przestaniesz, będę zmuszona... np. wyjść),
d) skorzystanie z zaplecza (przykro mi, ale nie będziesz mnie obrażał, wychodzę).
Na koniec lekcji nauczyciel dzieli klasę na grupy 3-4 os. i zaleca im przygotowanie scenek (na temat reagowania na krytykę lub obrony przed agresją).

Lekcja 6
Uczniowie odgrywają scenki. Po każdej z nich następuje krótka rozmowa, np. na temat zaplecza - czy było ono trafne i ew. jakie można zastosować.

Jako podsumowanie warsztatów odbywa się dyskusja punktowana: Czy uczeń może być asertywny w szkole? Czy może bronić się przed agresją i czy może reagować na (niesłuszną) krytykę?

Wnioski z dyskusji pozostawiam nauczycielowi.
Na koniec zaleca się przygotowanie ankiety ewaluacyjnej na temat zajęć.

Ankieta ewaluacyjna na temat warsztatów "Nie, dziękuję"

1. Czy zainteresowałeś się prezentowanymi problemami?

2. Które z nich były dla ciebie najbardziej ciekawe?
a) asertywność,
b) reagowanie na krytykę,
c) obrona przed agresją,
d) udział w dyskusjach.
Napisz krótko dlaczego:

3. Czy warsztaty przydadzą Ci się w życiu? Jeśli tak, napisz krótko, który punkt (a,b,c,d).

4. Czy będziesz stosować zalecane sposoby zachowań? Jeśli tak, w jakich sytuacjach życiowych?

5. Czy nauczyciel wyrażał się jasno?

6. Czy nauczyciel stosował ciekawe metody pracy? Które Ci się podobały, a które wydały Ci się nudne?

7. Czy odpowiadała Ci ilość czasu poświęcona warsztatom? Jeśli nie, napisz czy były za krótkie, czy za długie.

8. Czy jest problem, o którym chciałbyś mówić na godzinach wychowawczych?

9. Jak oceniasz swoje zaangażowanie w warsztatach w skali 1 - 10?

Opracowanie: Katarzyna Bruhn

Wyświetleń: 8321


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.