Wykorzystanie literatury na zajęciach zintegrowanych

Istotą integralnej edukacji wczesnoszkolnej jest wszechstronna działalność dzieci zapewniająca im rozwój, a także łączne ujmowanie rozmaitych składników edukacji wczesnoszkolnej, pozwalające dzieciom dostrzegać związki między treściami różnych przedmiotów, co ma prowadzić do tworzenia w ich umysłach scalonego obrazu poznawanej rzeczywistości.

Czytanie i omawianie lektury odbywa się przede wszystkim na zajęciach edukacji polonistycznej. Praca z lekturą powinna mieć zawsze na względzie wykorzystywanie treści poznawczych i wychowawczych do realizacji celów kształcenia zawartych w programie nauczania, propagowanie czytelnictwa, aktywności czytelniczej poprzez stosowanie różnorodnych i interesujących form pracy z lekturą.

Wychowanie i kształcenie czytelnika w początkowych latach nauki szkolnej wiąże się integralnie z rozwijaniem sprawności językowej uczniów oraz z rozwojem jego myślenia. Następuje integracja kształcenia literackiego i językowego. Możliwość wypowiadania się ustnego i pisemnego na podstawie lektury kształci umiejętność posługiwania się językiem jako środkiem porozumiewania się, przekazywania swoich myśli i spostrzeżeń. Ćwiczenia językowe stanowią sposobność do rozwijania umiejętności analizowania, porównywania i różnicowania, dokonywania syntezy, wnioskowania, uogólniania, dowodzenia itp. Pobudza więc myślenie, jest sposobem wyrażania własnego rozumowania.

Opracowywanie lektury, chociaż realizowane na zajęciach edukacji polonistycznej wymaga uwzględniania również wiadomości i umiejętności przyswajanych i kształtowanych podczas kształcenia w ramach innych edukacji. Ułatwiają dziecku rozumienie treści utworu, przyczyniają się do jego przeżywania, umożliwiają wyrażanie indywidualnego stosunku do poznawania treści. Tekst jest bowiem zarówno źródłem informacji jak i źródłem przeżyć. Dlatego też na poziomie nauczania zintegrowanego opracowywanie lektury powinno być wzbogacone elementami plastycznymi. Ilustrowanie przeczytanego tekstu w dowolnej technice plastycznej jest to syntetyzujący sposób opracowania tekstu. Będąc połączeniem czynności werbalnych z działaniem forma ta ma na celu urozmaicenie toku lekcyjnego, ułatwienie wypowiedzi uczniom mającym pewne trudności w słownym komunikowaniu swoich myśli. Wytwór plastyczny ucznia jest równocześnie wyrazem jego doznań uczuciowych. Po wykonaniu ilustracji uczniowie wypowiadają się na tem at treści swojej pracy i prac kolegów. Ma to wpływ na kształcenie języka ucznia, co w procesie kształcenia polonistycznego ma duże znaczenie. Ilustrować można wszystkie formy literackie tekstów, zarówno pisanych prozą jak i wierszem, w formie dialogu i monologu. Duże znaczenie w książkach dla dzieci mają ilustracje w nich zamieszczone. Literatura wprowadza dziecko w świat słowa, a dzięki ilustracjom również w świat plastyki.

W sztuce naszych czasów współistnieją różne konwencje i znalazło to odbicie w ilustracjach. Ilustracja otwiera przez oczami dziecka świat barw i kształtów, rozwija jego wyobraźnię, poszerza wiedzę o nowe zjawiska i pojęcia i pojęcia, jest dla dziecka w zakresie sztuki plastycznej tym, czym książka dziecięca w zakresie literatury. Wspólne oglądanie i omawianie ilustracji przyczynić się może do wychowania przyszłego świadomego odbiorcy malarstwa czy grafiki. Nowa koncepcja programu muzyki zakłada ścisła korelację z innymi edukacjami m. in. polonistyczną, zwłaszcza w zakresie nauki czytania, kształtowania poprawnej artykulacji, inscenizacji tekstów literackich.

W czasie inscenizacji następuje odnoszenie tekstu językowego mającego z natury rzeczy charakter symboliczny do realnej rzeczywistości. Inscenizacja jest formą, która łączy różne elementy przedmiotów nauczania w klasach niższych: recytacja, śpiew, muzyka, tańce itp. Opracowując fragment do zainscenizowania uczniowie uczą się wyodrębniać zdarzenia, porządkują je w odpowiedniej kolejności, wyróżniają logiczne związki między poszczególnymi obrazami, porównują postacie i oceniają ich postępowanie.

Na lekcjach techniki z dostępnych materiałów można przygotować scenografię i kostiumy dla aktorów. Na zajęciach z edukacji motorycznej opracować taniec.
Podobną rolę jak inscenizację spełniają teatrzyki wycinanek, w których praca rozpoczyna się od scenografii. Na podstawie tekstu literackiego na lekcjach techniki powstają projekty skromnych dekoracji i kostiumy dla lalek. Następnie już na zajęciach polonistycznych należy ułożyć scenariusz z wykorzystaniem dialogów i monologów.
Czytanie lektury w klasach nauczania zintegrowanego i zajęcia z tym związane, a przede wszystkim zachęcać do czytania.

Opracowanie:
Teresa Kowalczyk

Wyświetleń: 1145