Zabawy ruchowe dzieci w nauczaniu zintegrowanym na powietrzu zimą.

Zabawy ruchowe na powietrzu zimą należy podzielić na dwie zasadnicze grupy.

A. Zabawy ruchowe na śniegu

Stanowią one naturalne przygotowanie do sportu zimowego. Zawierają jako zabawy wszystkie walory wychowawcze, właściwe tej grupie ćwiczeń ruchowych, mają ponadto w naszych warunkach klimatycznych szczególne znaczenie higieniczno-zdrowotne oraz częste zastosowanie utylitarne.

Zdrowotną ich wartość podnosi:
- konieczny przy niskiej temperaturze intensywny ruch, w korzystnych do oddychania warunkach, bo w powietrzu prawie całkowicie pozbawiony pyłu:
- hartując działanie przebywania zimą i wdrożenie do rozgrzewania się za pomocą ruchu.
W zakresie przygotowania do sportu zimowego.

Zabawy i gry na śniegu i lodzie:
1 oswajają ze środowiskiem, dają pełną swobodę poruszania się w zmienionych warunkach dla poszczególnych rodzajów sportu:
2 przyzwyczajają do odpowiedniego ubierania się, przez co wdrażają do pewnych
nawyków higienicznych:
3 kształcą niektóre przydatne do sportu czynności ruchowe np.: wstawanie z zaspy śnieżnej- do saneczkowania, narciarstwa, utrzymywanie równowagi podczas zabaw bieżnych na lodzie- do łyżwiarstwa itp.
Należy pamiętać, że zajęcia prowadzone z użyciem sprzętu - sanek, nart, łyżew- zaznajamiają z nimi z ich konstrukcją i konserwacją.
Prowadzone bez sprzętu- ułatwiają naukę danego sportu stanowiąc cenny materiał do wplatania w lekcji przeznaczoną na jego wyuczenie.
Przy odpowiednich warunkach atmosferycznych zabawy i gry na śniegu i lodzie nadają się do realizacji wszędzie.

Zabawy na śniegu bez sanek

1. "Jak wysoko"
Każde dziecko lepi jedną lub kilka śnieżek i rzuca ją wysoko w górę- "jak wysoko potrafisz rzucić śnieżkę, żeby spadając cię nie uderzyła".

2. " Kto trafi"
Dzieci lepią po 2 - 3 śnieżki - "kto trafi śnieżką w ośnieżoną gałąź tak, żeby posypał się z niej śnieg".

3. "Marsz jednym śladem"
Dzieci idą rozluźnionym szeregiem 20-25 kroków w przód i wracają własnym śladem do miejsca, z którego wyruszyły.

4. "Dookoła śnieżnych kul"
Dzieci lepią nieduże śnieżne kule, które umieszczają w środku placu. Podają sobie ręce i ustawiają się dookoła tych kul tworząc koło wiązane. Na sygnał zaczynają krążyć po obwodzie koła, na drugi sygnał zaczynają krążyć po obwodzie koła, na drugi sygnał zmiana kierunku.

5. "Sypanie kopców"
Dzielimy dzieci na grupy po 8 - 10. Każda grupa ustawia się w kole. Zdaniem grup jest usypać pośrodku kół jak najwyższe kopce za pomocą drewnianej łopatki.

6. "Lepienie bałwana"
Dzieci toczą kule różnej wielkości. Następnie wspólnymi siłami lepią bałwana w ten sposób, że najmniejszą kulę biorą pod spód, na nią mniejszą, a na wierzchu najmniejszą i dolepiają ręce.

7. "Tory przeszkód

Przykładowy tor przeszkód nr 1
a/ z linii startu bieg do ułożonych na śniegu krążków i przejście po nich:
b/ bieg slalomem między śniegowymi kopcami:
c/ przejście pod nisko zawieszoną liną:
d/ rzut kulkami śnieżnymi w drzewo:
e/ przeskoki przez śnieżne kopce:
f/ obiegnięci 3 x sanek i bieg do mety.

Przykładowy tor przeszkód nr 2

1. start:
2. Bieg śladem między chorągiewkami:
3. Przejście po ustawionych obok siebie sankach:
4. Rzut kulką śniegową do drzewa:
5. Bieg truchcikiem do chorągiewki i ominięcie jej"
6. Przejście skokami rozkroczno - zwartymi do wyznaczonego odcinka i bieg do mety.

Drugą grupą zabaw ruchowych organizowanych na powietrzu zimą są:

B. Zabawy przygotowujące dla sportów zimowych

a/ Saneczkarstwo jest najbardziej rozpowszechnioną dyscypliną spośród sportów zimowych, na co składają się następujące okoliczności:
- możliwości saneczkowania we wszystkich regionach kraju zarówno na wsi, jak i w mieście, przy minimalnym uzależnieniu od warunków śnieżnych i terenowych;
- taniość sprzętu i łatwość sporządzenia go przez same dzieci;
- atrakcyjność zarówno dla małych dzieci jak i dla młodzieży.

I Ćwiczenie

1. Zaznajomienie dzieci z prawidłową pozycją zjazdową - siedząc na sankach
- siedząc na środku sanek, chwyt oburącz:
- siad na środku sanek z wychyleniem w przód, pozycja stosowana przy starcie i przy hamowaniu:
- siad na środku sanek z opadem w tył i uchwytem sanek oburącz z tyłu
2. Wyrabianie umiejętności wytrącania szybkości w zjeździe
- hamowanie stopami, aż do zatrzymania;
- uniesienie przodku sanek i hamowanie obcasami, dowolnym sposobem.
3. Wskazanie sposobu zmiany kierunku jazdy:
- przy pomocy nóg, przez płaskie dotknięcie całą stopą śniegu, blisko płozy przy wykonywaniu skrętu pod mniejszym kątem i dalej od płozy przy wykonaniu skrętu pod większym kątem;
- przez wychylanie tułowia w stronę wykonywanego skrętu.
4. "Polowanie na lisa"
Zabawa wymaga dokładnego określenia, na jakim terenie będzie toczyła się ta zabawa /najlepiej w lesie/. Jedna osoba /lis/, odłącza się od grupy i klucząc po śniegu zostawia ślady.
Prowadzą one do dobrze zamaskowanej kryjówki. Po upływie 5 minut wyrusza za lisem pogoń. Szukających najlepiej podzielić na kilkuosobowe zespoły.

II. Zabawy przygotowujące do saneczkowania w terenie pochyłym.

1. Zjeżdżanie pod bramkami
- pod jedną;
- pod dwiema i więcej;
- pod bramkami ustawionymi nie na jednej linii.

2. "Zmień kierunek"
Siad okraczny na sankach pojedyńczo /sznurek trzymać w ręku/.
Zjazd z łagodnego pagórka ze zmianą kierunku tak, by sanki wykonały 1 lub 2 zakręty.

3. "Kto pierwszy na mecie"
Zawodnicy z sankami ustawiają się na szczycie górki. U jej stóp zaznaczamy wyraźnie linię mety. Na sygnał zawodnicy kolejno zjeżdżają w dół. Nauczyciel /sędzia/ stojący na mecie obserwuje uważnie zjeżdżających. Zawody bowiem polegają na tym, by zatrzymać sanki na linii mety. Co wcale nie jest takie łatwe.

4. "Zjazd z łagodnym zakrętem"
Siad okraczny na sankach - pojedynczo /sznurek trzymać w ręku/. Zjazd z łagodnego pagórka ze zmianą kierunku tak, by sanki wykonały jeden łagodny zakręt na wyznaczonym torze.

5. "Zjazd szczupakiem"
Dzieci wykonują kilka kroków rozbiegu pchając sanki przed sobą. Na wyznaczonej mecie dziecko kładzie się przodem na sankach i zjeżdża z górki.

Uwaga: Zabawa musi być poprzedzona nauką zjazdu w pozycji leżąc przodem.

b/ Łyżwiarstwo
Dyscyplina ta w ujęciu sportowym stawia dużo większe wymagania w zakresie sprzętu /obuwie, łyżwy/. Pod względem wpływu na organizm praca mięśni nie jest tak wszechstronna, jak przy saneczkowaniu, obciążając w większym stopniu przede wszystkim mięśnie nóg. Utrudnione warunki utrzymania równowagi nadają łyżwiarstwu silny charakter ćwiczeń koordynacji i zręczności po opanowaniu zaś umiejętności samej jazdy, ewolucje jazdy figurowej wybitnie kształcą estetykę ruchu. Biegi szybkie w klasach niższych nie wchodzą w grę ze względu na wiek dzieci.

Uprawianie łyżwiarstwa w sposób prymitywny z użyciem z użyciem łyżew własnej konstrukcji nie daje wprawdzie tych wyników, co w przypadku posługiwania się właściwym sprzętem kształci jednak te same koordynacje nerwowo-ruchowe; i - co najważniejsze - zachowuje pełne walory higieniczno - zdrowotne.

Bliskość terenów do ślizgawki, zarówno w mieście, jak i na wsi, możność wprowadzenia zastępczych form zabawowych, gdy brak sprzętu pozwalają organizować zajęcia z tej dziedziny nawet w ramach normalnej jednostki lekcyjnej.
Naukę jazdy na łyżwach należy rozłożyć na kolejne etapy, zaczynając od chodzenia na lodzie w miejscu, potem drobnymi krokami, a następnie przejść do wydłużenia kroku i do poślizgu.
Należy dążyć, ażeby dzieci opanowały technikę podstawowej jazdy na łyżwach, na którą składają się takie elementy, jak:

- jazda na łyżwach w przód;
- jazda na łyżwach w tył;
- jazda z uwzględnieniem hamowania;
- jazda z uwzględnieniem zatrzymania i zmiany kierunku.

Zestaw ćwiczeń i zabaw przygotowujących do opanowania techniki jazdy na łyżwach.

I Ćwiczenia

1. Jazda w przód - polega na posuwaniu się w przód ślizgami na jednej lub drugiej łyżwie na zmianę.
2. Hamowanie pługiem i zatrzymanie się:
3. hamowanie zwrotne obu łyżew prostopadle do kierunku jazdy:
4. Przekładanka w przód - wykonuje się ją w prawo lub w lewo. Przy wykonaniu przekładki w lewo nogą prawą po odbiciu się łyżwą od lodu przenosi się w przód, następnie krzyżuje się ją z nogą i stawia łyżwę na lodzie. Przy przekładance w prawo, nogą lewą krzyżuje się z prawą.

II Zabawy

1. Pistolety
W ślizgu w przysiadzie na obu nogach wysunięcie jednej nogi w przód, ramiona wzniesione do przodu, równolegle do tafli lodowej /ćwiczenia w dwójkach/.

2. Stonoga
Dzieci ustawione w rzędzie i trzymające się oburącz w okolicy bioder jeżdżą dookoła lodowiska. Na pierwszego i ostatniego w rzędzie wyznacza się najlepiej jeżdżącego na łyżwach.

3. Baraszkujące listki
Dzieci dobierają się dwójkami. Jedno z dwójki jeżdżąc na łyżwach wykonuje różne czynności, jak np.: ślizgi jednonóż, obunóż, przekładankę, hamowanie: drugie natomiast podążając za nim jak cień naśladuje je. Co pewien czas następuje zmiana.

c/ Narciarstwo
Jest to dyscyplina, która wszechstronnie oddziałuje na cały układ nerwowy, oraz na działanie serca i płuc i to w najlepszych warunkach, bo w otwartym terenie. Jako sport wybitnie terenowy, narciarstwo rozwija decyzję, kształci szybkość reakcji, wyrabia odwagę, opanowanie, wolę i odporność na zmęczenie. Równolegle z kształceniem pozytywnych cech charakteru narciarstwo wybitnie sprzyja wdrażaniu dzieci do życia w zespole, co szczególnie występuje w czasie wycieczek, oraz wszelkich dostępnych dla dzieci form współzawodnictwa. Umożliwiając dostęp do nieosiągalnych w inny sposób miejsc, narciarstwo stwarza okazję do oglądania zimowego krajobrazu i rozwija poczucie piękna. Opanowanie przeszkód i przestrzeni stwarza radosny nastrój dobre samopoczucie jest źródłem silnych emocji.
Dzieci opanowują umiejętności jazdy na nartach bardzo chętnie i łatwo, przy czym zdobyte nawyki ruchowe pozostawiają trwały ślad do ewentualnej późniejszej ich odnowy. Tę okoliczność należy wykorzystać.

Popularyzacja narciarstwa napotyka na trudności, którymi są: kosztowność sprzętu, mała ilość opadów śniegu w niektórych okolicach oraz niedocenianie narciarstwa nizinnego.
Rozwiązanie pierwszej trudności należy szukać w drodze tworzenia stopniowo w szkołach oraz w ośrodkach sportowych, wypożyczalni nart i obuwia dla dzieci.
Rozwijająca się wciąż akcja zimowiskowa w zakresie organizowania kolonii, kursów, obozów zimowych dla dzieci, rozwiązuje częściowo trudności w tym zakresie w szkołach, które nie mają na miejscu odpowiednich warunków do prowadzenia zajęć. Nie należy zaniedbywać narciarstwa w terenach nizinnych.

W przypadku, gdy szkoła znajduje się w centrum większego miasta i dojście do miejsca ćwiczeń spowodowałoby pewną stratę czasu, należy pomyśleć o łączeniu godzin wychowania fizycznego w okresie zimowym.

Przykłady zabaw przygotowujące do narciarstwa.

1. Wachlarz
Robienie na śniegu wachlarza jako przygotowanie do zwrotu postępowania. Kolejne odstawienie w bok jednej i dostosowanie drugiej należy wykonać przez unoszenie dzioba nie odrywając pięty narty od śniegu.
2.Przewróć - postaw
Dzieci ustawiają się w 4 rzędach, oddalonych od siebie o 4 - 6 m. Na mecie odległej o 10 - 20 m wbija się naprzeciw każdego rzędu kijek narciarski. Na sygnał pierwsi biegną do kijków, wyjmują je i kładą na śniegu, następnie wracają i dotykają następnego z tego samego rzędu, który z kolei musi zatknąć kijek i wrócić dotykając następnego.
3.Zjazd na wprost przez bramki różnej wysokości
Początkowo bramki należy ustawić z 3 kijków tzn. dwa kijki zatknięte na śniegu, a na pętlach tych kijków zawieszony drugi kijek. Odległość między bramkami wynosi 8 - 10 m, aby zjeżdżający mógł po przejechaniu bramki swobodnie przejść do postawy wysokiej i następnie niskiej przy przejeżdżaniu przez kolejne bramki.
4. Rzut do celu
Rzuty do celu dokonywane są podczas zjazdu. Dzieci można podzielić na kilka drużyn, które współzawodniczą ze sobą, w uzyskaniu jak największej liczby punktów. Punkty uzyskuje się za trafienie wyznaczonego przedmiotu. Początkowo zjeżdżający mają do dyspozycji jedną, a następnie 2 lub 3 śnieżki.
5. Zjazd na wprost i w skos przez garb terenowy
Zjazd na wprost i skos przez garb terenowy powinien być urozmaicony przez pozostawienie i podnoszenie przedmiotu w miejscu oznaczonym tuż za grzbietem garbu.

Opracowanie: Bożena Łopacińska

Wyświetleń: 4109