POJĘCIA DOTYCZĄCE WARTOŚCI SPOŁECZNYCH I MORALNYCH W KLASACH MŁODSZYCH.

W procesie wychowania umysłowego, a więc przy realizacji zadań poznawczych, dzieci zdobywają także szereg elementarnych pojęć dotyczących wartości społecznych i moralnych. Uczniowie rozpoczynając naukę w szkole, dysponują już pewnym zasobem słów i pojęć dotyczących zagadnień społecznych, ale stopień uświadomienia sobie ich treści jest jeszcze stosunkowo ograniczony. Dlatego też na okres wczesnoszkolny przypada ważne zadanie systematycznego kształtowania pojęć społecznych i moralnych, wzbogacania ich zakresu i treści znaczeniowej.

Moralność człowieka kształtuje się pod wpływem indywidualnych doświadczeń wynoszonych z życia w społeczeństwie. Rodzaje tych doświadczeń uwarunkowane są przynależnością jednostki do określonych grup społecznych, a następnie wyznaczonych przez układy warunków i bodźców działających w tych grupach.

W pojęciach z zakresu zagadnień społecznych odzwierciedla się wiedza o rzeczywistości społecznej i obowiązujących zasadach postępowania, stanowi ona składnik świadomości moralnej która wpływa na postępowanie jednostki.

Sądzę że zdobycie przez dziecko orientacji w "świecie wartości", opanowanie przez nią pojęć społecznych i moralnych, ukształtowanie się jej w strukturach osobowości jest niezbędnym etapem i jednocześnie warunkiem przekształcania się wiedzy w przekonania moralne, w czynne motywy postępowania.

Podstawowym założeniem działalności współczesnej szkoły jest nierozłączność procesów nauczania i wychowania. Każdy nauczyciel powinien być także wychowawcą. Nauczyciel musi zdawać sobie sprawę z tego, co w wychowankach rozwijać i kształtować, co tłumić, co i w jakich kierunkach korygować oraz w czym upatrywać pozytywnych wyników wychowania.

Nie ma takiej dziedziny działalności człowieka, w której nie występowałyby skutki z punktu widzenia życia społecznego. Nie potrafimy również wyodrębnić takich sytuacji, które posiadałyby wyłącznie aspekt społeczny i żadnego innego. Normy zarówno społeczne jak i moralne przenikają wszelkie dziedziny działalności człowieka, związane z życiem zarówno w grupie jak i w społeczeństwie.

Przykładem pojęć dotyczących wartości społecznych i moralnych kształtowanych w klasach młodszych mogą być pojęcia: życzliwy człowiek, miłość do kraju, uczciwy człowiek, pracowity człowiek, dobry kolega, dobry uczeń, sprawiedliwy człowiek, prawdziwy przyjaciel, itd.

Realizacja procesu wychowania w szkole nie może polegać na podaniu dzieciom gotowych wartości społecznych i moralnych. Aktywność nauczyciela - wychowawcy musi zmierzać ku takiej organizacji życia i działalności wychowanków, dzięki której mogliby sami dochodzić do ustalenia tych wartości, do ich wewnętrznego zaaprobowania i stosowania w życiu.

Uczniom od najmłodszych lat wpajany jest pewien kodeks zasad moralnych, wskazuje się im co dobre i co złe. Zadaniem nauczyciela jest więc utrwalenie i pogłębienie świadomości uczniów w tym zakresie poprzez ukazanie wzorów do naśladowania.

Opracowanie: Beata Biernacik

Wyświetleń: 574