Zaangażowanie rodziców i funkcjonowanie dziecka w szkole

“Rodzina jest pewną wspólnotą życia społecznego. Jeżeli więc to życie ma przebiegać normalnie musi przebiegać jakiś ład i porządek"[1] dotyczy to głównie prawidłowego zaangażowania rodziców co do rozwoju i wychowania dzieci.

Zaangażowanie to maksymalnie skierowane działania rodziców w kierunku zaspokajania potrzeb dziecka, dostarczania im określonych dóbr i nauczeniu ich korzystania nich. Zaangażowanie dotyczy również aktywnego działania na "rzecz własnego dziecka". Chodzi tu głównie o pomoc dziecku w nauce, wyrabianie pozytywnych cech charakteru. Zaangażowanie wychowawcze rodziców dotyczące poprawnego funkcjonowania dziecka w szkole, uwidacznia się we współdziałaniu z nią. Zaangażowanie rodziców dotyczące współdziałania ze szkołą w zakresie nauki i wychowania dziecka obejmuje nie tylko kontakty z nauczycielem, ale również zapewnienie dziecku odpowiednich warunków do nauki w domu oraz pomocy przy odrabianiu lekcji. Punktem odniesienia poziomu tych warunków nie może być stan idealny lecz taki który wynika z możliwości rodziców, a więc zależny głównie od sytuacji materialnej i mieszkaniowej oraz od poziomu wykształceni rodziców.

Zaangażowanie wychowawcze rodziców uwidacznia się w postępowaniu ich dzieci w domu i poza nim. Angażując dzieci w codzienne zajęcia domowe rozbudzamy w nich chęć do pracy, do wypełniania przydzielonych im obowiązków. Zaangażowanie rodziców przejawia się również poprzez rozbudzanie u dzieci zainteresowań i prawidłowych zachowań. Od zainteresowania rodziców dzieckiem w dużej mierze zależy jego rozwój i przygotowanie do nauki szkolnej. Z praktyki wiadomo że nie każde dziecko idzie chętnie do szkoły. Zależy to w dużym stopniu od wcześniejszego przygotowania go przez rodziców. Dlatego bardzo ważne jest, aby rodzice jak najwcześniej rozwijali u dziecka zainteresowanie książkami i obserwowali jego postępy. W trakcie uczęszczania dziecka do szkoły rodzice powinni szczególnie mocno zaangażować się w jego naukę. Powinni starać się żyć jego problemami, cieszyć się razem z dzieckiem jego osiągnięciami podtrzymywać zainteresowania dziecka oraz koordynować swoje zaangażowanie wychowawcze w stosunku do swoich pociech ze wskazaniami nauczyciela.

Znajdują się jednak często tacy rodzice, którzy mało interesują się sprawami edukacji swojego dziecka. Ogromne znaczenie ma tu nauczyciel który musi rozbudzić w rodzicach zainteresowanie sprawami wychowawczymi i dydaktycznymi, angażując ich do wykonywania drobnych prac na rzecz szkoły. Takim rodzicom nauczyciel powinien więcej mówić o dziecku, podkreślać jego sukcesy, osiągnięcia, postępy w nauce, zaznaczając że mogą być one jeszcze większe jeżeli oni- rodzice wykażą optymalne zaangażowanie. Nauczyciel który chce wywierać wpływ na rodziców wzbudzić ich głębokie zaangażowanie musi wykazać się ogromną wiedzą i taktem pedagogicznym.

Efektem zaangażowania rodziców w pracy z dzieckiem są jego oceny za postępy w nauce i zachowanie. Jest to pełny obraz funkcjonowania dziecka w szkole. Jest to jednak obraz subiektywny gdyż na funkcjonowanie dziecka ma wpływ: atmosfera życia rodzinnego, która kształtuje m.in. postawy i motywację dziecka w odniesieniu do nauki i zachowania. Rodzice wymagają od dziecka przeważnie dobrych wyników w nauce i nienagannego zachowania. Jednak często bywa tak, że samo dziecko bez zainteresowania ze strony rodziców, nie może podołać obowiązkom szkolnym. Jest tu nieodzowna ich pomoc która tym bardziej konieczna jest w przypadku dzieci osiągających słabe wyniki w nauce. Rodzice powinni wspólnie z dzieckiem ograbiać pracą domową oraz wykonywać dodatkowe ćwiczenia, mające na celu poprawę ocen. Słusznie mówi T. Pilch, że “ zainteresowanie rodziców stanowi czynnik mobilizujący dziecko do stałego uczestnictwa w lekcjach i wywiązywanie się z obowiązku jakim jest zdobywanie wiedzy"[2]. Pomoc dziecku w nauce powinna ograniczyć się do czuwania rodziców przy wykonywaniu przez ucznia pracy domowej. Należy dopilnować aby zadana praca była przez dziecko odrabiana starannie i estetycznie. Nie wolno rodzicom odrabiać za dziecko żadnego zadania. Jeśli uczeń nie rozumie czegoś, należy go naprowadzić na prawidłową odpowiedź, poprzez dodatkowe pytania. Dziecko musi podjąć jakiś wysiłek, aby rozbudziło w sobie samodzielność i pomysłowość. Nie może iść na “łatwiznę" licząc ciągle na podpowiedź rodziców.

Dzieci, których rodzice są żywo zaangażowani postępami w nauce, mogą okazać się bardzo dobrymi uczniami. Gorzej jednak przedstawia się sytuacja tam gdzie rodzice nie są w stanie pomóc dziecku mającemu trudności w nauce. Uczniowie ci wykazują ogromne braki w wiadomościach, które często są tak duże, że nawet wydajna pomoc ze strony nauczyciela nie przyniesie całkowitej poprawy. Autorzy licznych badań dotyczących niepowodzeń szkolnych dziecka stwierdzają, że najgroźniejsze dla efektywnej pracy szkolonej dziecka są te środowiska wychowawcze, które nie interesują się w ogóle nauką dziecka i nie mają żadnych aspiracji życiowych. Uczeń, który nie osiąga dobrych wyników w nauce posiada kompleksy ma stany lękowe i napięcia nerwowego. Niepowodzenia w nauce stają się po pewnym czasie dodatkowym czynnikiem który wpływa na niekorzystne funkcjonowanie społeczne dziecka. Jak podaje Cz. Kupisiewicz “niepowodzenia zależą m.in. od ujemnych czynników moralnych,emocjonalnych i wolicjonalnych wpływających w sposób niepożądany na motywy, przejawy i skutki postępowania uczniów" [3]. Uczeń który otrzymuje złe oceny za postępy w nauce i z zachowania , staje się nielubianym przez rówieśników i pozostaje sam. Są to słabi uczniowie słabo funkcjonujący w szkole. Tacy uczniowie powinni być otoczeni szczególną opieką ze strony nauczycieli oraz pedagoga i psychologa szkolnego. Należy kierować dzieci na zajęcia wyrównawcze, aby minimalizować jego zaległości w nauce. Trzeba również angażować dzieci do prac na rzecz szkoły, aby czuły się potrzebne i dowartościowane.

Dobro dziecka i jego potrzeby rozwojowe powinny być naczelnym motywem współdziałania dorosłych w przypadku ucznia powinni to być rodzice i nauczyciele którzy poprzez wspólne działania wpływają na jego właściwy rozwój.

1. Cz. Czapów “Rodzina a wychowanie “ Warszawa 1968r. Nasz księgarnia str. 47
2. T.Pilch, B.Pasini “Wychowanie i środowisko" Warszawa 1979r. WsiP str 124
3. CZ.Kupisiewicz “Podstawy dydaktyki ogólnej “ Warszawa 1977r. PWN str 262

Opracowanie: Joanna Detka

Wyświetleń: 1878