Katalog

Eulalia Panek
Edukacja regionalna, Scenariusze

"Przy wigilijnym stole" - scenariusz lekcji z wiedzy o regionie w klasie V

- n +

Przy wigilijnym stole.

SCENARIUSZ Z LEKCJI WIEDZY O REGIONIE W KL. V.
PRZY WIGILIJNYM STOLE
Program autorski "Edukacja regionalna" przedmiotu wiedza o regionie dla klas IV - VI Szkoły Podstawowej w Grzegorzowicach, powiat raciborski

DZIAŁ: Tradycje lokalne i regionalne.

CELE OGÓLNE:
1. Poznanie tradycji i zwyczajów regionalnych związanych z Wigilią i Bożym Narodzeniem.
2. Przedstawienie przepisów na regionalne potrawy świąteczne.
3. Poznanie dziedzictwa kulturowego w śląskich rodzinach.
4. Uświadomienie roli domu, rodziny w przekazywaniu tradycji.

CELE OPERACYJNE:
Po zakończonej lekcji uczeń potrafi:
- Opowiedzieć o zwyczajach związanych ze Świętami Bożego Narodzenia w naszym regionie.
- Wymienić tradycyjne dania pojawiające się na stole świątecznym.
-Podać przepis na tradycyjne dania świąteczne kuchni śląskiej.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- Wiadomości przygotowane przez uczniów na temat tradycji świątecznych w kraju i na świecie (rodowód szopki, zwyczaje kolędowania).
- Wieczór wigilijny w naszym regionie - opisy przygotowane przez uczniów.
- Sprawozdanie z muzeum - opis wystawy "Rok obrzędowy nad górną Odrą" (fragment dotyczący Świąt Bożego Narodzenia).
- Przewodnik po wystawie "Rok obrzędowy nad górną Odrą".

METODY:
-Wycieczka do muzeum w Raciborzu (wystawa: "Rok obrzędowy...).
-Praca w grupach pod kierunkiem nauczyciela, portfolio
-Wywiady uczniów z rodzicami oraz ich prezentacja.
 
Etapy lekcji Przebieg lekcji Umiejętności kluczowe Uwagi
Zaangażowanie Podział klasy na IV zespoły:
I - informacja o zwyczajach świątecznych w kraju i na świecie
II - sprawozdanie z muzeum: "Rok obrzędowy..."
III - tradycje Bożego Narodzenia w naszym regionie. Opis wieczoru wigilijnego
IV - Przepisy na potrawy świąteczne.
- Skuteczne komunikowanie się
- Efektywne współdziałanie w zespole
Wszystkie zespoły otrzymały swoje zadania tydzień przed planowaną lekcją.
 
Badanie I zespół - współpraca z nauczycielem.
II zespół - sprawozdanie z wycieczki do muzeum.
III i IV zespół - współpraca z rodzicami i innymi członkami rodziny.
Rozwiązywanie problemów w twórczy sposób. Planowanie i organizowanie własnego uczenia się.  
 
Prezentacja
30 min.
Podanie tematu: Przy wigilijnym stole.
I - Zwyczaje w kraju i na świecie (rodowód szopki, zwyczaje kolędowania, choinka, tradycje wigilijne
II - Sprawozdanie z wystawy: "Rok obrzędowy..." (tradycje "betlejki" - szopki noworocznej i drzewka świątecznego)
III - Opisy wieczoru wigilijnego
IV - Przepisy na potrawy świąteczne: zupy rybną i fasolową, ryby, pierniki i moczkę.





Kształcenie umiejętności pracy w grupie oraz organizowanie własnego uczenia się.



Ćwiczenia pisemne w konstruowaniu dłuższej wypowiedzi pisemnej.









 
Uczniowie mają okazję do samodzielnej pracy badawczej.


























Słodkim załącznikiem jest tu konsumpcja deserów świątecznych.
 
Refleksja
Podsumowanie
15 min
Refleksja n/ t zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia. Notatka w zeszycie:
- Zapis wybranych zwyczajów świątecznych (wspólna kolacja, życzenia, wróżby, śpiew kolęd) oraz tradycyjnych potraw: zupa fasolowa, rybna, pierniki, moczka.
Zadanie: Opisz wieczór wigilijny w twojej rodzinie lub podaj przepis świąteczny.
   
Przepis na moczkę
Składniki:
pasternak duży - 1 szt.  migdały - 5 dag
pietruszka średnia - 1 szt.  figi suszone - 5 szt.
marchew średnia - 1 szt.  masło - 3 dag
piernik miodowy - 10 dag  cukier - 2 - 3 płaskie łyżki
rodzynki - 5 dag  szczypta soli
Przepis na moczkę
Składniki:
pasternak duży - 1 szt.  migdały - 5 dag
pietruszka średnia - 1 szt.  figi suszone - 5 szt.
marchew średnia - 1 szt.  masło - 3 dag
piernik miodowy - 10 dag  cukier - 2 - 3 płaskie łyżki
rodzynki - 5 dag  szczypta soli


Warzywa umyć, obrać, zetrzeć na tarce do jarzyn, ugotować w lekko osolonej wodzie do miękkości. Dodać rodzynki, obrane i pokrojone migdały i figi, cukier i rozdrobniony piernik do zagęszczenia potrawy. Ciągle mieszając, zagotować do momentu rozklejenia się piernika. Pod koniec gotowania dodać masło. Podawać na zimno lub na ciepło.

AUTOREFLEKSJA
Wieczerza wigilijna spożywana była w atmosferze życzliwości i dostojeństwa. Typowym atrybutem Bożego Narodzenia jest choinka występująca na terenie całego Śląska na przełomie XIX i XX w. Jest to drzewko świerkowe, rzadziej jodłowe lub sosnowe stanowiące symbol pomyślności i urodzaju. Drzewko ubierało się orzechami, piernikami, jabłkami i kolorowymi ozdobami z papieru. Taką uroczystą atmosferą, strojeniem podobnej choinki zakończyła się świąteczna lekcja.

Dzieci przyniosły do szkoły pierniki, które u nas przygotowuję się około tygodnia przed świętami. Smakowała również moczka przygotowana na przedświąteczną Wigilię. Moczka to typowo śląska potrawa składająca się z rozgotowanego piernika i dużej ilości bakalii.

W trakcie spotkania uczniowie podawali informacje o zwyczajach wigilijnych występujących w naszym regionie.
Do najciekawszych należą:
- Gospodyni musi przygotować na Wigilię 12 dań, na pamiątkę dwunastu apostołów.
- W czasie spożywania wieczerzy nikt nie może odejść od stołu, bo jest zła wróżba na przyszłość.
- Nie można zapomnieć o dodatkowym nakryciu dla niespodziewanego gościa.
- Do magicznych zabiegów wróżących szczęście i obfitość należy wkładanie pieniędzy pod obrus, a do portfela rybich łusek.
- Gospodarz powinien w tę noc udać się do sadu, aby uderzeniem kija w pień "zachęcić" drzewa do owocowania w następnym roku. Dużo śniegu na gałęziach drzew w Wigilię również było dobrą wróżbą.
- Kury i inny drób będą się "trzymać obejścia", gdy w tym dniu otrzymają karmę uformowaną w kształt połączonych obrączek.
- Dziewczyny pragnące wyjść za mąż powinny po kolacji wysypać za studnię skorupki orzecha i nasłuchiwać szczekania psów. Wybranek miał przyjść stamtąd skąd dobiegało szczekanie.

Niektóre zwyczaje pozostały wprawdzie tylko w pamięci starszych ludzi, ale uroczysta, tradycyjna kolacja jest celebrowana w każdym domu.

Opracowanie: mgr Eulalia Panek

Wyświetleń: 4091


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.