SCENARIUSZ LEKCJI: Prawa człowieka

Cele:
- Wyjaśnienie czym są prawa człowieka, ich naturalności i nienaruszalności.
- Kształcenie umiejętności komunikowania się, współdziałania, wyrażania swoich poglądów.
- Podanie przykładów sytuacji gdy są łamane prawa człowieka.

Metoda: odgrywania ról [Przykłady scenek są autentyczne, przygotowane przez jedną z klas (II A -2001) gimnazjum w Ciasnej. Wypadły tak dobrze, że postanowiliśmy pokazać, wraz z rysunkami, klasie II szkoły podstawowej], tworzenie plakatów, pogadanka, dyskusja, praca z tekstem źródłowym.
Środki dydaktyczne: papier, mazaki, tektura itd. Konstytucja RP, Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Czas: 2 godziny

Część I
1. Krótka informacja o tworzeniu się w XVIII wieku określenia prawa człowieka w czasie powstawania USA i rewolucji francuskiej.
2. Uczniowie podzieleni na grupy otrzymują fragmenty Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności:
- I - artykuły: 2, 3,4, 5,(do życia, zakaz tortur, zakaz niewoli, wolności)
- II - artykuły: 6, 7, 8(do sądu, życia prywatnego,)
- III - artykuły: 9, 10, 11, (wolność myśli i sumienia, wyrażania opinii, zgromadzania, stowarzyszania)
3. Uczniowie przedstawiają omówione w grupach prawa.
4. Nauczyciel informuje o kategoryzacji praw człowieka na: wolności osobiste i prawa polityczne zwane prawami I kategorii, prawa socjalne i ekonomiczne zwane prawami II kategorii, wyjaśnia różnice między tymi kategoriami(rola państwa w ich realizacji, I -łamanie zagrożone karą, II zależne od sytuacji ekonomicznej państwa).
5. Porównanie Konstytucji RP z deklaracją, które poznane prawa zostały umieszczone w naszej konstytucji.(artykuły: 38 -prawo do życia,40-zakaz tortur, 41- nietykalność, 45-sądu, 47-prywatności, 53- wolność sumienia, 54-opinii, 57-zgromadzeń,58-zrzeszania się,)Prawa ekonomiczne: 64-własności, 68-do ochrony zdrowia, 70-do nauki, wolności wyboru zawodu.
6. Dyskusja; " Jak łamane są prawa człowieka we współczesnym świecie?" - przykłady z TV, gazet. Co to jest dyskryminacja?
7. Podsumowanie: Wypisanie na tablicy najważniejszych praw I i II kategorii.

Część II
2. Podział uczniów na grupy[ 6 ], przygotowują oni samodzielnie scenki przedstawiające sytuacje, w których tłumaczą nienaruszalność praw człowieka i sytuacje gdy mogą one być łamane. Np.:
o (miejsce akcji Urząd Gminy)

Uczeń 1: Dzień dobry. Proszę pana, jestem bardzo biedny, brakuje mi pieniędzy na jedzenie, zalegam z czynszem za mieszkanie, moje dzieci chodzą głodne. Chciałbym zamienić swoje prawa na dużą sumę pieniędzy.

Uczeń 2: Proszę wypełnić formularz, wypłacę panu 10.000 zł. Zgoda?

Uczeń 3: Przepraszam panów, ale nie można pozbyć się swoich praw. Żaden urząd państwowy nie może ich odebrać. Po prostu każdemu człowiekowi należą się prawa, dlatego, że jest człowiekiem.
o (scena na placu)

Uczeń 1: Nie ma boga nad Allacha, a Mahomet jest jego prorokiem.

Uczeń 2: Czołem obywatelu. Przepraszam, ale jest Pan aresztowany, modli się pan publicznie, a w dodatku do jakiegoś dziwnego boga. Jest Pan aresztowany.

Uczeń 3: Panie policjancie, ale ten człowiek ma prawo wyznawać taką religię, jaka chce i publicznie to wyrazić. To prawo jest zapisane w konstytucji, a proszę.

Uczeń 4: No, tak. Dziękuję z uświadomienie, będę o tym pamiętał.
o (komisja wyborcza)

Uczennica 1: Chciałaby zgłosić swoją kandydaturę na radną w naszej gminie.

Uczeń 1: Przykro, ale to nie jest możliwe.

Uczennica 1: Dlaczego? Termin składania kandydatur nie minął, proszę o to lista z odpowiednią ilością podpisów osób popierających moją kandydaturę. Jestem też pełnoletnia.

Uczeń 1: Nie ma pani prawa, radnymi mogą być tylko mężczyźni, a Pani jest kobietą.

Uczennica 2: Proszę Pana w Polsce jak i w innych europejskich krajach, kobiety mają te same prawa co mężczyźni. Musi Pan przyjąć kandydaturę Pani Kowalskiej.
o (biuro podróży)

Uczeń 1: Dzień dobry, czym mogę panu służyć?

Uczeń 2: Cześć Zenek, dawno się nie widzieliśmy. Co ty tutaj robisz/

Uczeń 3: Jak to, co? Kupuję bilet do Włoch, jadę na wczasy.

Uczeń 2: Przecież nie możesz wyjechać, granice strzeżone, nie masz wizy.

Uczeń 3: Jak to nie? Zapytaj się Pana.

Uczeń 1: Mamy teraz demokrację, kandydujemy do Unii, Pan ma paszport w domu, może jechać gdzie chce, nie jak kiedyś.
o (szkoła)

Uczennica 1: Żaneta, dlaczego czytasz mój pamiętnik?

Uczennica 2: Myślałam, że mogę, przecież jesteśmy przyjaciółkami?

Uczennica 1: Jesteśmy, ale to jest moja osobista rzecz. Mam prawo do prywatności

Uczennica 2: Masz racje, następny razem zapytam o pozwolenie.
o (na ulicy)
"Nie zabijać zwierząt! Nie dręczyć Psów!"

Uczeń 1: Co Panowie tutaj robią? Tyle zamieszania i krzyku?

Uczeń 2: Jak to co? Protestuję!

Uczeń 1: Proszę odejść, nie przeszkadzać.

Uczeń 2: Ale ja mam prawo wyrazić swoje zdanie i zaprotestować, mogę założyć Towarzystwo Ochrony Psów!. Nikomu nie przeszkadzam.

Uczeń 1: Ma Pan rację, to co innego.

3. Podsumowanie pracy, ocena scenek. Zapamiętajmy zasadę " Granicą naszych wolności są prawa innych".
4. Zadanie domowe. Przygotowanie plakatów ilustrujących inne prawa, nieuwzględnione w scenkach. W tym wypadku: Zakaz dyskryminacji, zakaz tortur, prawo do nauki, wolność osobista, wolność słowa (do wyboru).

Opracowanie: MAGDALENA SKIBIŃSKA

Wyświetleń: 4502