Propozycja opracowania tematu kompleksowego - "Złota jesień w lesie i w parku"

Edukacja przyrodnicza w przedszkolu ma na celu:
- zbliżenie dziecka do świata roślin i zwierząt,
- poznanie jego tajemnic i wartości,
- kształtowanie postawy opiekuńczej u dzieci,
- doprowadzenie do zrozumienia stanowiska i roli człowieka w przyrodzie.

Dziecko na etapie przedszkolnym zdobywa elementarne wiadomości o różnorodności życia organizmów zamieszkujących różne ekosystemy np. lasu, parku, łąki, pola, stawu oraz o ich zależności od miejsca występowania. Poznaje również wpływ pór roku na ich zachowanie i wygląd.

Podstawowym zadaniem nauczyciela jest umożliwienie dziecku poznawania przyrody poprzez aktywny udział i bezpośredni kontakt z nią i jej zjawiskami. Tylko dzięki takim formom jak wycieczka, spacery oraz dobrze zorganizowana działalność z użyciem materiału przyrodniczego, jest możliwe dogłębne poznanie otaczającego świata. Podczas tych form pracy, dziecko ogląda, szuka, zbiera, porządkuje, porównuje, mierzy, liczy, obserwuje, bada i eksperymentuje. Dokonuje szeregu operacji umysłowych, takich jak: analiza, synteza, porównywanie, poszukiwanie cech różniących i wspólnych, aż wreszcie dochodzi do uogólnienia, które jest podstawą do tworzenia się pojęć przyrodniczych o charakterze ogólniejszym.

Poznawanie przyrody wpływa nie tylko na zwiększenie zasobu wiedzy o otaczającym świecie lecz także na rozwój uczuć estetycznych. Dziecko uczy się odczuwania i podziwiania piękna kolorów i kształtów w otoczeniu. Swoje przeżycia związane z doznaniami w kontakcie ze światem przyrodniczym ukazuje w twórczości plastyczno - technicznej i artystycznej.

Obcowanie ze światem przyrodniczym ma również niebagatelny wpływ na kształtowanie się zainteresowań dziecka. Prowadzi to z czasem, do podejmowania przez dziecko samodzielnej działalności zmierzającej do odkrywania nowych zjawisk oraz kształtowania się postawy opiekuńczej względem flory i fauny.

W temacie kompleksowym "Złota jesień w lesie i w parku" ukazuję propozycję działań zmierzających do wytworzenia się u dzieci pojęcia o znaczeniu tych dwu środowisk dla zwierząt i człowieka.

Przykład sposobu opracowania tematu

1. Wprowadzenie dzieci w nastrój złotej jesieni w lesie utworem pt. "O gęsiareczce Kasieni i cudownych listkach Pani Jesieni". [1]

- Rozmowa na temat lasu i jego mieszkańców. Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie " dlaczego w lesie należy przestrzegać ciszy oraz zasady nie niszczenia drzew, krzewów i grzybów"?
- Porównywanie treści dwu obrazków " Las" i "Park". Umiejscowienie tych ekosystemów w środowisku. Czytanie globalne wyrazów: las, park. Przyporządkowanie wyrazów do ilustracji.

2. Wycieczka do lasu.

Obserwacja drzew, krzewów, ściółki leśnej:
- osłuchanie dzieci z nazwami: sosna, świerk, jeżyna, leszczyna, wrzos, mech, czarna jagoda, borówka, borowik, muchomor;
- dokonanie podziału drzew na liściaste i iglaste,
- porównanie kształtu liści, wyszczególnienie dominujących kolorów złotej jesieni,
- przestrzeganie przed spożywaniem nieznanych grzybów i owoców leśnych,

Nadsłuchiwanie głosów, wdychanie zapachów, dotykanie: czerpanie wrażeń wszystkimi zmysłami.

Tropienie dziupli i gniazd ptasich.

Zbieranie darów jesieni: szyszek, liści, traw, gałązek itp.

Zabawy ruchowe i zręcznościowe na polanie: "Rzucanie szyszką do celu", "Wyścigi zajączków", "Skoczne sarenki".

3. Segregowanie skarbów przyniesionych z lasu. Dokonanie podziału na:
- bukiety do dekoracji sali,
- pokarm dla ptaków na zimę,
- tworzywo do prac plastyczno - konstrukcyjnych,

4. Uporządkowanie wrażeń i spostrzeżeń z wycieczki:
- opisywanie jesiennego lasu z użyciem przymiotników: piękny, kolorowy, barwny; zwrócenie uwagi na całe bogactwo jesiennego lasu.
- podkreślenie znaczenia lasu jako środowiska dającego schronienie wielu organizmom zwierzęcym; jako miejsca bogatego w roślinność - źródło tlenu dla człowieka; źródło zdrowych owoców i miejsce wypoczynku.

5. Wykonanie pracy zbiorowej pt. "Las".
- odrysowywanie kształtów liści, malowanie farbą plakatową, wycinanie, zawieszenie na tablicy;
- nadanie pracy plastycznej tytułu.

6. Osłuchanie z piosenką: "Na polanie w lesie"
7. Naśladowanie odgłosów lasu na instrumentach perkusyjnych.
8. Wykonanie przez dzieci korali z jarzębiny:
- liczenie nawlekanych korali,
- porównywanie długości korali, używanie pojęć wielkościowych: długi - krótki, długi, dłuższy, najdłuższy; krótki, krótszy, najkrótszy.

9. Opowiadanie i inscenizowanie treści utworu "O gęsiareczce Kasieni i cudownych listkach Pani Jesieni".
- posługiwanie się zwrotami słownymi z utworu,
- wzbogacanie tekstu poprzez wprowadzenie własnych zwrotów oraz ruchu i gestu.

10. Tworzenie bukietów z traw i liści. Przypomnienie nazw drzew z których pochodzą liście.
11. Wyszukiwanie w literaturze zgromadzonej w kąciku książki, ilustracji przedstawiających zwierzęta leśne i zwierzęta żyjące w miejskim parku. Słuchanie informacji na temat zachowania się zwierząt i ptaków w okresie złotej jesieni oraz ich wyglądu. Podział zbioru zwierząt na: żyjące w lesie i w parku. Część wspólna zbiorów.
12. Zabawa orientacyjno - porządkowa: "Wiewiórki do dziupli".
13. Praca zbiorowa "Złota jesień w parku". Malowanie farbą plakatową.
14. Czytanie globalne wyrazów: klon, sosna, wrona, lis, park, las.
15. Przyporządkowanie do właściwych drzew liści i nasion.
16. Wyszukiwanie na mapie obszarów leśnych np. Puszcza Solska, Bory Tucholskie.
17. Wytłumaczenie pojęcia "Park narodowy" na przykładzie wybranego parku narodowego, uwzględniając film lub przeźrocza ukazujące chronione organizmy roślinne bądź zwierzęce lub wycieczka do parku narodowego.

Przypisy:
1. Na słoneczne i deszczowe dni. WSiP, Warszawa, 1998.

Opracowanie: Maria Bzdyra

Wyświetleń: 10996