"Po nitce Ariadny do stajni Augiasza", czyli o frazeologizmach pochodzących z mitologii.

Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie V

1. Cele lekcji:
Po zakończeniu lekcji uczeń powinien:
- znać kilka nowych frazeologizmów pochodzących z mitologii;
- rozumieć ich znaczenie(stałość połączeń);
- umieć posługiwać się nimi w praktyce (tworzyć zdania);
- znać ich rolę w codziennym języku;
- wyrazić treść związku mimiką i gestem;
- umieć współpracować w grupie;
- posługiwać się słownikiem językowym;

2. Metody pracy:
- drama;
- pogadanka;
- poszukująca;
- ćwiczeniowa;
- praca ze słownikiem;

3. Formy pracy:
- forma indywidualna;
- praca w grupie;

4. Środki dydaktyczne:
- minipuzzle dla każdej grupy;
- karta ćwiczeń dla każdego ucznia;
- rekwizyty do przedstawienia dramowego;
- Słownik frazeologiczny języka polskiego;

5. Przebieg lekcji:

I. Wprowadzenie:
1. Drama- mimiczna inscenizacja przysłowia "Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada" przygotowana wcześniej przez uczniów (przedstawiają dwie osoby, używając odpowiednich rekwizytów, a klasa ma za zadanie odgadnąć przysłowie, którego ilustracją jest scenka dramowa).
2. Uświadomienie uczniom faktu, że w języku istnieją stałe związki wyrazów, które mają metaforyczne sensy i znaczenia.
3. Odwołanie się do wiadomości uczniów, przypomnienie wyrażeń, zwrotów i przysłów z opracowanych bajek.

II. Opracowanie tematu:
1. Zapisanie tematu i wyjaśnienie celów lekcji.
2. Podział na grupy.
3. Rozdanie kopert z minipuzzlami dla każdej grupy i kart pracy dla każdego ucznia.
4. Układanie puzzli, na których umieszczone są frazeologizmy:

5. Wpisywanie rozszyfrowanego związku do zdania na karcie ćwiczeń (kartę każdy uczeń wklei do zeszytu).

Kiedy szedłem przez las, przeżywałem...............................
Adaś. ...................................... w dziedzinie elektroniki.
Twój pokój przypomina. .......................................
Swoją pracę wykonał. ....................................
Matematyka jest niewątpliwie............................................. Michała.
W czasie burzy tylko najstarsi chłopcy zachowali. ..........................................

6. Wyjaśnianie znaczeń poszczególnych frazeologizmów (zapisanie na tablicy i do zeszytów):
paniczny strach- wielki, ogromny strach
być alfą i omegą- wiedzieć wszystko z danej dziedziny
stajnia Augiasza- ogromny nieporządek, bałagan
co do joty- dokładnie, z szczegółami
pięta Achillesa- słaby punkt
olimpijski spokój- niczym niewzruszony spokój

7. Zaprezentowanie przez nauczyciela "Słownika frazeologicznego" i zasad korzystania. Uświadomienie uczniom faktu, że związki frazeologiczne to utarte, ustalone zwyczajem językowym połączenia wyrazów, których składników nie możemy dowolnie zmieniać i modyfikować.

8. Praca ze słownikiem- poprawianie zdań, w których występują błędy frazeologiczne.
Wpisywanie uporządkowanych frazeologizmów do dalszej części karty ćwiczeń

Złośliwy chochlik pomieszał części składowe frazeologizmów. Uporządkuj je, tworząc poprawne związki.

męki Parysa
praca Ariadny
sąd ikaryjski
czyn Tantala
lot prometejski
nić syzyfowa

9. Wyjaśnianie znaczeń frazeologizmów.
męki Tantala- ogromne męczarnie
syzyfowa praca - praca ciężka, wyczerpująca, bez efektów
sąd Parysa- ważny, rozstrzygający sąd
prometejski czyn - czyn szlachetny, dla dobra innych ludzi
ikaryjski lot- marzenia, dążenia, ambicje
nić Ariadny- wskazówka, drogowskaz, pomoc

III. Podsumowanie:
1. Ustalenie funkcji związków frazeologicznych w języku. Zapis do zeszytów np.:
Związki frazeologiczne wzbogacają język, ożywiają wypowiedzi, obrazowo akcentują cechy, czynności, uczucia, wprowadzają humor do tekstu itp.
2. Zadanie domowe:
Ułóż zdania z zapisanymi w poprzednim ćwiczeniu powyżej związkami frazeologicznymi pochodzącymi z mitologii.
3. Ewaluacja: Uczniowie przyklejają cenki w tym miejscu tarczy, które odzwierciedla ich uczucia po lekcji.

1- zadowolony
2- obojętny
3- znudzony



Literatura:
Z. Turlej, Frazeologia w ćwiczeniach dla klas IV- VIII. Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce 1995.
G. Wiśniewski, Uczyć polskiego, bawiąc i wychowując. Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP. Kielce 1999.

Opracowanie: Beata Wrzesień

Wyświetleń: 5540