Katalog

Ewa Myśler-Perlińska
Język niemiecki, Artykuły

Funkcje muzyki w nauczaniu języka niemieckiego

- n +

Funkcje muzyki w nauczaniu języka obcego

Zdecydowałam się podjąć temat roli muzyki i piosenki w nauczaniu języków obcych, ponieważ podczas mojej dotychczasowej praktyki zawodowej zauważyłam, że muzyka i piosenka jak żaden inny środek potrafi uczynić lekcję ciekawą i wzbudzić wśród uczniów motywację do nauki. Wpływ na to ma zapewne popularność piosenek. Muzyka towarzyszy człowiekowi od rana do wieczora, w sklepie, samochodzie, telewizji czy na ulicy. Lubią ją wszyscy i młodzi i starsi. Dlaczego nie wykorzystać jej też w szkole? Rewelacyjną i bardzo pomocną pozycją w pracy z piosenką okazała się książka "Eine kleine Deutschmusik", w której do znanych melodii popularnych piosenek zostały napisane krótkie dialogi z życia codziennego. Niejednokrotnie korzystałam z niej na moich lekcjach. Uczniom bardzo podobały się te zajęcia, a słownictwo poznane w ten sposób zapamiętywali bez problemu.

Muzyka może pełnić różne funkcje w nauczaniu języka obcego. Do najistotniejszych należą:
a. funkcja motywująca,
b. funkcja językowa,
c. funkcja dydaktyczna,
d. funkcja realioznawcza.

"W nauczaniu tradycyjnym dominuje tok podający, w którym uczeń przez większość czasu pozostaje biernym odbiorcą treści" uważa Teresa Siek- Piskozub. To powoduje, że lekcja jest dla ucznia często mało interesująca i mało urozmaicona. Istnieją jednak techniki, które wzbudzają zainteresowanie lekcją i powodują, że staje się ona ciekawa. Do nich należą: piosenki i muzyka.

Piosenki i muzyka mają tę zaletę, że są odbierane przez uczniów nie jako proces dydaktyczny lecz postrzegane jako przyjemność. Młodzi ludzie najczęściej spędzają swój wolny czas słuchając piosenek i próbując je śpiewać. Piosenka na lekcji będzie więc dla nich czymś, czego słuchaliby także z chęcią poza szkołą, co lubią i czym się interesują. Dzięki temu lekcja stanie się elementem stymulującym motywację do uczenia się języka obcego zwłaszcza dla ucznia słabego, który kiedy będzie rozumiał piosenkę i śpiewał ją, poczuje potrzebę praktycznego uczenia się języka obcego. Według Wagnera i Zeiglera wspólna praca nad tekstem i melodią, chóralne powtarzanie i wspólny śpiew tworzą atmosferę, w której także słaby, cichy uczeń ma możliwość wypowiedzieć się. Pani Siek-Piskozub dodaje, że jest to też ważne dla dzieci introwertyków, które często się wstydzą, i które w klasycznym procesie nauczania są mało aktywne. Śpiew pomaga pozbyć się zahamowań, nawiązać kontakt i zintegrować się z grupą. Trzeba więc jak najczęściej pracować z piosenką, żeby rozluźnić i uprzyjemnić nauczanie. Uczniowie śpiewają i nieświadomie uczą się przy tym bez stresu, strachu i nudy. Robią to z dużym zainteresowaniem i radością, ponieważ śpiewanie jest dla nich przyjemne i po prostu łatwe. Muzyka przynosi oczywiście też korzyści czysto językowe. Tekst każdej piosenki jest źródłem nowego słownictwa. Poprzez śpiewanie uczniowie mogą opanować wiele konstrukcji językowych, słówek, wyrażeń, form gramatycznych, fraz zdaniowych bez zastanawiania się, dlaczego tak jest, skąd to się wzięło. Interesujące przedstawienie materiału umożliwi uczniom o wiele szybszą naukę. Tak wprowadzane wyrażenia leksykalne stają się łatwiejsze do zapamiętania i lepiej utrwalają się w pamięci. Śpiewanie stwarza okazję do automatyzacji w procesie uczenia się języka obcego. Właściwie dobrane piosenki mogą dostarczyć również materiału strukturalnego lub zwrotów idiomatycznych, które mogą posłużyć do ćwiczeń wdrażających lub utrwalających. Śpiewanie może być też pomocne przy ćwiczeniu wymowy. Powtarzając np. tę sama strukturę, gdy jest ona częścią refrenu uczniowie będą także naturalnie używać poprawnego rytmu, akcentu i intonacji. I jeszcze jedno. Niewątpliwą wartością piosenki, zwłaszcza współczesnej jest to, ze jej słowa stanowią przykład języka autentycznego i naturalnego. Zawarte w niej skróty myślowe, a także wyrażenia idiomatyczne i slangowe sprawiają, że jej język jest żywy, przypominający często mowę potoczną.

Muzyka odgrywa bardzo ważną rolę w nauczaniu zarówno zaawansowanych jak i początkujących. I dzieci. Zaawansowani mogą wyrażać w języku obcym własne uczucia i sądy związane z muzyką, mogą identyfikować się z przedstawionymi w tekście piosenki bohaterami i postaciami. Muzyka i piosenki tworzą też punkt wyjścia do rozwijania kompetencji językowej uczniów i sprawności językowych. Częste śpiewanie prowadzi do doskonalenia tych sprawności.

Muzyka i elementy ruchu umożliwiają małym dzieciom, które podczas lekcji nie mogą się skupić i są bardzo pobudliwe, urozmaicenie i zmianę położenia. Muzyka i piosenki umożliwiają swobodną ekspresję tłumioną w bardziej formalnych działaniach. Lekcja języka obcego jest poprzez to interesująca, a to co się na niej dzieje dla najmłodszych godne uwagi.

Początkujący, dla których pierwsze lekcje języka obcego są trudne i stresujące, znajdują w piosenkach zwroty i wyrażenia, ułatwiające pierwszą komunikację.

Muzyka i piosenki mogą też być bodźcem do poszerzania wiedzy realioznawczej. Stare przysłowie: "powiedz mi z kim przestajesz, a powiem ci kim jesteś" Calvet uzupełnia: "powiedz mi co śpiewasz, a powiem ci kim jesteś". Wg Calvet'a muzyka jest językiem i kulturą poszczególnych narodów. Ludzie słuchają muzyki i śpiewają piosenki, które w różny sposób opowiadają o ich problemach, historii i sytuacji. Nauczyć kogoś języka znaczy nauczyć go cywilizacji, w której ten język się narodził i żyje. Z pomocą muzyki uczniowie mogą poznawać kraj, jego historię, ludzi i obyczaje.

Muzyka pozwala też burzyć dystans wobec nauczyciela, ponieważ może on stać się partnerem we wspólnym śpiewaniu. Wspólny śpiew bądź wspólne słuchanie muzyki zbliża ludzi, przełamuje bariery i obniża napięcie stwarzając atmosferę sprzyjającą nauce. Większość piosenek i tekstów umożliwia zapoznanie się ze słownictwem dotyczącym sfery uczuciowej człowieka, ponieważ opowiada o sprawach bliskich wszystkim ludziom: o miłości, samotności, tęsknotach, samotności człowieka we współczesnym świecie i o istotnych problemach dzisiejszych społeczeństw, podczas gdy dziedzina ta jest często pomijana w podręcznikach tradycyjnych. Poprzez śpiewanie można stworzyć szczególny, niepowtarzalny klimat współpracy na lekcji języka obcego.

Jak widać muzyka i piosenki wykorzystywane podczas lekcji języka obcego mogą przynieść uczniom wiele korzyści. Na koniec tych rozważań jako podsumowanie warto przytoczyć słowa pani Siek- Piskozub: " gry, zabawy, muzyka i piosenki pozwalają uczniom uniknąć zbędnego wysiłku, a przede wszystkim zapobiegają nudzie, która jest w równym stopniu zabójcza dla ucznia jak i dla nauczyciela".

Literatura
1. Siek-Piskozub T. Gry i zabawy w nauczaniu języków obcych., Warszawa 1994, WSiP.
2. Wagner D., Zeigler P. Mit Liedern lernen., München 1982, Verlag für Deutsch.
3. Kind U. Eine kleine Deutschmusik., Berlin 1993., Langenscheidt.

Opracowanie:
Ewa Myśler-Perlińska
nauczycielka języka niemieckiego
w Zespole Szkół Technicznych w Turku
woj. wielkopolskie.

Wyświetleń: 3030


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.