SCENARIUSZ LEKCJI ETYKI

Temat: Etyka wojny i pokoju.

Cele:
- zapoznanie uczniów z wybranym zagadnieniem z etyki,
- zachęcenie do przedmiotu,
- rozpatrzenie aktualnego problemu w sposób racjonalny, naukowy,
-propagowanie właściwych postaw (przede wszystkim refleksyjnej);

Metody: problemowa, elementy podającej;

Środki dydaktyczne: plansze przyczepiane do tablicy, nagranie video fragmentu "Teleekspresu", wycinki z gazet i czasopism, wcześniej przeprowadzona ankieta wśród 250 uczniów.

Przebieg lekcji:

1.Czynności organizacyjne.

2. Zbudowanie sytuacji problemowej, projekcja nagrania video.
(fragment "Teleekspresu, w którym informowano o debacie w Sejmie dotyczącej słuszności udziału wojska polskiego w wojnie w Iraku)

3. Zapoznanie uczniów z tematem. Przybliżenie terminu etyka - ethicos; nauka o wartościach moralnych; teoria moralności. Informacja o możliwości uczestniczenia w lekcjach w przyszłym roku szkolnym.

4. Prezentacja trzech koncepcji, na których opierają się współczesne doktryny bezpieczeństwa narodowego:

a) koncepcja realizmu politycznego - państwo nie powinno w swoich działaniach kierować się normami moralnymi, lecz wyłącznie troską o interesy narodu;
argumenty uczniów przeciwko tej koncepcji np. dlaczego państwo przypisuje sobie prawo do podejmowania działań niemoralnych;

b) pacyfizm - istnieją czyny, których nigdy nie można usprawiedliwić ze względu na ich rodzaj; pacyfiści uważają, że angażowanie się w sprawy wojny nigdy nie jest dopuszczalne; nigdy nie znajdziemy się w sytuacji, w której trzeba będzie uzasadnić moralną słuszność wojny;
dyskusja; gdy zostaniesz zaatakowany dopuszczasz samoobronę?; odczytanie fragmentu stwierdzającego, że pacyfizm to tchórzostwo (prowokowanie uczniów);

c) teoria wojny sprawiedliwej - uzasadnia użycie przemocy przez państwo w sytuacji wewnętrznego zagrożenia praw obywateli.
Nawet etyka chrześcijańska czyni wyłomy od "nie zabijaj". Zastanówcie się, jakie sytuacje "rozgrzesza" moralność chrześcijańska, czy wolno zabić: grzesznika w samoobronie na wojnie sprawiedliwej.

Dzisiaj pogląd ewoluuje w kierunku stwierdzenia, że wszystkie wojny są niesprawiedliwe. W obrębie tej teorii występują 2 elementy:
1.teoria celów (ius ad bellum)
2.teoria środków (ius in bello)
obie służą uzasadnieniu tezy, że wojna jest sprawiedliwa

Teoria celów: określa warunki dopuszczalności wojen, wskazuje na słuszne powody wojen. Spróbujcie wymienić takie powody.
- samoobrona narodu,
- obrona państw trzecich przed niesprawiedliwą agresją z zewnątrz,
- obrona niepodległości danego narodu (nawiązanie do powstań narodowych Polaków)
uniwersalna norma świata Zachodu " nie zabijaj" dopuszcza odstępstwa w określonej sytuacji historycznej; życie poświęca się za godność, wolność, honor.
- przywrócenie (restytucja) pewnych praw, które zostały utracone w skutek wcześniejszej agresji, której nie stawiano oporu, bądź opór został zakończony porażką,

Teoria środków: formułuje warunki wojny sprawiedliwej:
- warunek minimalnej siły-środki przemocy użyte podczas wojny nie mogą wykraczać poza środki konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu (ale czy jest to możliwe, wszak nie ma bomb tak doskonałych, by trafiały tylko w cele wojskowe).
- warunek proporcjonalności - spodziewane niepożądane konsekwencje działań wojennych nie mogą być większe niż spodziewane pożądane skutki,
- warunek zróżnicowania - przemoc musi być skierowana tylko przeciw osobom, które stanowią uzasadniony cel ataku .

5. Podsumowanie: czy wojnę w Iraku uznajesz za sprawiedliwą?
Wypowiedzi uczniów, omówienie wyników ankiety, jeśli zajdzie taka potrzeba odczytanie fragmentu wypowiedzi Waldemara Łysiaka (Gazeta Olsztyńska).

Opracowanie: Joanna Toczko

Wyświetleń: 2856