Spotkania z klasą życia

Integracja - od łacińskiego integrare - scalić. W szerokim znaczeniu wyraża się w takim wzajemnym stosunku pełno-i niepełnosprawnych, w którym są respektowane takie same prawa, liczą się takie same wartości, w których stwarza się obu grupom identyczne warunki do maksymalnego, wszechstronnego rozwoju.

Integracja społeczna - to zespolenie i zharmonizowanie elementów zbiorowości społecznej, rozumiane jako intensywność i częstotliwość kontaktów między członkami danej zbiorowości oraz akceptacja w jej obrębie wspólnych systemów wartości, norm i ocen.

Integracja zaczyna się w sercu - i niezależnie od różnorodności definicji i pojęć - oznacza nacechowane przyjaźnią, życzliwością i miłością działania człowieka wobec drugiego człowieka. Ważne jest, w moim przekonaniu, aby narodziła się ona w sercu młodego pokolenia. Właśnie u dzieci należy wyrabiać odpowiednie postawy, nastawienia, przekonania. Szczególnie niezbędne jest w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym uznanie za ważny i stabilizujący czynnik współżycie dzieci pełno- i niepełnosprawnych, które należy wspierać i rozwijać. Podobnie rzecz ma się do budowania wzajemnych relacji i postaw w stosunku do młodszych, słabszych, do każdego człowieka. Oznacza to więc także integrowanie społeczności uczniowskiej w ramach określonej placówki oświatowej, jak i poza nią. Proces integrowania się dziecka w środowisku rodzi także jego przemianę wewnętrzną.

Będąc zwolenniczką szeroko pojętej integracji dostrzegłam w tym zakresie rolę dla siebie jako człowieka i wychowawcy. Świadoma wymagań (wiedza, postawa, zaangażowanie) oraz odpowiedzialności, ale i wartości jakie niesie ze sobą integracja, podjęłam (rok szk.2000/2001) działania określone jako przedsięwzięcie integracyjne. Punktem wyjścia stało się opracowanie planu, zdefiniowanie celów, charakteru przedsięwzięcia i jego założeń a także harmonogramu działań.

W swoich założeniach obejmowało ono m. in. nawiązanie współpracy między klasą II (obecnie III) SP nr 8 w Oławie, a klasą życia z Zespołu Szkół Specjalnych nr 1 w Oławie.

Inicjowanie sytuacji dydaktyczno - wychowawczych, w których dzieci pełnosprawne i niepełnosprawne twórczo współdziałają, współpracują, pokonują trudności, wypełniają zadania, eksperymentują, odkrywają i osiągają sukcesy, to jeden z głównych celów, jaki przyświecał podejmowanym działaniom.

Udział uczniów w akcji na rzecz pomocy dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych "Mikołaj pamięta o wszystkich" - zapoczątkował bliskie i coraz szersze kontakty z dziećmi z klasy życia. W działania włączyli się również rodzice, wyrażając swoją akceptację, poparcie i pomoc.

Okazją do bliższego poznania się dzieci i zacieśniania kontaktów stały się nadchodzące święta Bożego Narodzenia. Uczniowie pod moim kierunkiem i przy współudziale rodziców wykonali pomoce dydaktyczne i gry zręcznościowe oraz upominki świąteczne, które wręczyliśmy w trakcie świątecznej wizyty w klasie życia. Szybko przełamane zostały pierwsze bariery.

Kolejne spotkanie miało charakter integrujący oba zespoły klasowe w trakcie wspólnych zabaw ruchowych, plastycznych, zabaw z piosenką. Prowadzone było metodami pedagogiki zabawy, a także autoekspresji wykorzystując:
- malowanie
- ruch i taniec
- słuchanie i tworzenie muzyki, fantazjowanie
- dźwięk i śpiew

Następne zajęcia - obok integrujących wartości wychowawczych - poświęcone były edukacji zdrowotnej. Odbyła się wspólna wycieczka do gabinetu dentystycznego. Zajęcia te zorganizowałam we współpracy z rodzicami - lekarzem stomatologiem i mamami, które podjęły opiekę nad dziećmi obu klas.

Uczniowie mieli możliwość, bez stresu i obaw, obejrzeć wyposażenie gabinetu stomatologicznego, a nawet dotknąć zwykle źle kojarzących się urządzeń, co nie jest bez znaczenia szczególnie dla dzieci specjalnej troski. Wizyta zmniejszyła obawy dzieci przed leczeniem zębów w gabinecie stomatologicznym. Wspólny pobyt i spacer był okazją do dalszego zacieśniania więzi emocjonalnych i przyjmowania właściwych postaw w stosunku do niepełnosprawnych kolegów.

Szukamy Wiosny - takie hasło przyświecało spotkaniu dzieci w pierwszym dniu wiosny. Wycieczka (po najbliższej okolicy) rozpoczęła się miłym akcentem. Dzieci z Klasy Życia obdarowały swoich kolegów pięknie namalowanym obrazem "Wiosna". Oglądały też wystawę prac przestrzennych o tematyce wiosennej przygotowaną w sali zajęć kl. II.

Zajęcia mające zarówno edukacyjny, jak i integracyjny charakter stworzyły sytuację, w której dzieci pełnosprawne i specjalnej troski współpracowały ze sobą wykonując różne zadania.

Kolejnym krokiem w zakresie współpracy z klasą życia była organizacja charytatywnej wystawy, z której dochód przeznaczony został na potrzeby dzieci specjalnej troski. Plan działań przewidywał wykonanie ozdób na stół wielkanocny i przedmiotów wiążących się z wiosną i Wielkanocą.

Wykonanie wszystkich przedmiotów i ozdób (blisko 290) było bardzo pracochłonne i zajęło wiele czasu, stąd też prace z dziećmi (także w ramach zajęć pozalekcyjnych) podjęłam na kilka tygodni wcześniej. Uczniowie, znając cel jaki przyświeca wystawie (dochód na potrzeby zaprzyjaźnionych z nimi dzieci z klasy życia) oraz przeznaczenie(dla rodziców, krewnych, znajomych) włożyli dużo wysiłku i starań w estetyczne wykonanie prac. Kilka dni zajęło nam również przygotowanie sali wystawowej wraz z wszystkimi świątecznymi "eksponatami". Dzieci wykonały także zaproszenia, które zawierały krótką informację o charakterze wystawy.

Zwiedzający, którzy bardzo licznie przybyli na wystawę hojnie zostali obdarowani pracami dzieci. Rozumiejąc potrzeby dzieci specjalnej troski, włączyli się w tę akcję, niosąc pomoc finansową i składając szczodre datki do skarbonki w kształcie serca.

Zebrano kwotę w wysokości 338zł 66gr.
W trakcie świątecznej wielkanocnej wizyty w klasie życia, dzieci przekazały pani dyrektor oraz wychowawczyni ten swoisty dar serca zebrany podczas wystawy Wielkanoc. Obdarowały także wielkanocnymi ozdobami swoich kolegów. Spotkanie stało się również okazją do wspólnej zabawy. W radosnej atmosferze złożono sobie świąteczne życzenia.

Wzięliśmy także udział w wystawie - w ramach Wojewódzkiej Wystawy Prac Plastycznych i Technicznych Uczniów Szkół Specjalnych prezentowanych w Zespole Szkół Specjalnych nr 1, gdzie mogliśmy oglądać rysunki, rzeźby, lalki, a także różne przedmioty użytkowe - w tym dzieci z klasy życia.

Nasi koledzy z ochotą zaprezentowali nam i inne swoje dzieła i zaprosili do zabawy. Kolejne spotkanie dowiodło potrzeby kontaktów dzieci pełnosprawnych i niepełnosprawnych.

Ostatnie przedwakacyjne zajęcia integracyjne odbyły się w plenerze. Podczas spaceru - w poszukiwaniu śladów lata - dzieci opowiadały o wakacyjnych planach, wspominały wspólne spotkania. Życzyły sobie udanych, słonecznych wakacji. Żegnając się, zapowiedziały kolejne spotkania w nowym roku szkolnym.

Podjęte działania - w kierunku integracji dzieci pełno- i niepełnosprawnych przyniosły oczekiwane rezultaty dla wszystkich uczestniczących w niej dzieci. Integracja jest procesem długofalowym i o jej wymiernych efektach można mówić dopiero z perspektywy czasu, podejmując zwielokrotnione działania na różnych płaszczyznach. Mimo jednak krótkiego czasu budowania wzajemnych relacji, nie można nie zauważyć korzyści z niej płynących.

Pozytywny klimat, jaki towarzyszył spotkaniom obu grup, wpływał niezwykle zachęcająco na podejmowanie (przez dzieci specjalnej troski) różnych działań i włączanie się w pracę zespołową. Emocjonalne wsparcie, które otrzymywały od swoich pełnosprawnych kolegów, pozwoliło na pokonywanie różnych trudności i przybliżało osiągnięcie sukcesu na miarę możliwości dzieci. Systematyczny kontakt z dziećmi ze szkoły masowej, możliwość wyjścia poza własne szkolne środowisko - pozwolił uczniom z klasy życia zaistnieć "na zewnątrz", zaprezentować własne możliwości, poszerzyć krąg kontaktów społecznych. Wzrosła świadomość dzieci, że w kontaktach z innymi mogą wiele otrzymać i mogą też dać wiele innym.

Opracowanie: Halina Rumież

Wyświetleń: 2978