Wykorzystanie komputera przy sporządzaniu bibliograficznych zestawień tematycznych.

KONSPEKT LEKCJI

Czas realizacji: 2 jednostki dydaktyczne

Lekcja z udziałem uczniów szkół ponadpodstawowych.

Cele lekcji:
Cele operacyjne (poznawcze) wg B. Niemierki.

Zapamiętanie.
1. Uczeń wymienia wydawnictwa, w których może uzyskać informację bezpośrednią oraz przypomni sobie wydawnictwa, w których może uzyskać informację pośrednią.
2. Uczeń wymieni elementy opisu bibliograficznego, stosowanego w bibliografii załącznikowej.
3. Uczeń przypomni sobie zasady wyszukiwania informacji w komputerowym programie biblioteki szkolnej

Zrozumienie
1. Uczeń, czytając bibliografię załączoną do danej książki, potrafi rozróżnić opisy bibliograficzne poszczególnych wydawnictw (wie, że dany opis dotyczy np. artykułu z czasopisma). W przyszłości będzie więc umiał do niego dotrzeć.
2. Uczeń rozumiejąc elementy opisu bibliograficznego wydawnictw o tej samej tematyce lub treści, będzie umiał wybrać dla siebie dokument najbardziej aktualny.

Stosowanie w sytuacjach typowych.

1. Uczeń potrafi wyszukać informację bezpośrednią z dostępnych w bibliotece wydawnictw (słowników, encyklopedii, podręczników) .
2. Uczeń potrafi korzystać z informacji pośrednich (katalogów, kartotek bibliograficznych, wydawnictw bibliograficznych) , aby wyszukać pozycje na interesujący go temat.
3. Uczeń potrafi wyszukać w komputerowym katalogu biblioteki interesujące go pozycje (np. wszystkie książki Adama Mickiewicza).

Stosowanie w sytuacjach problemowych.

1. Uczeń potrafi korzystać z komputerowych, bibliograficznych baz danych i selekcjonować pozycje wg interesujących go kryteriów (takie bazy znajdują się w dużych bibliotekach lub w internecie).
2. Uczeń, przystępując do pisania pracy dyplomowej, potrafi sporządzić zestawienie bibliograficzne interesujących go dokumentów, korzystając ze źródeł, dostępnych również w innych bibliotekach. Sporządzone zestawienie właściwie uporządkuje.

Nauczyciel, przygotowując ten konspekt, zakłada, że słuchacze klas ponadpodstawowych, poznali już, podczas wcześniej przeprowadzonych lekcji bibliotecznych źródła pośrednie i bezpośrednie pozyskiwania wiedzy. Znają również obsługę komputera, jego podstawowych programów oraz podstawowe zasady pracy programu bibliotecznego, znajdującego się w bibliotece szkolnej.

Pomoce dydaktyczne:

1. Komputerowy Katalog Biblioteczny
2. Bibliografia Zawartości Czasopism
3. Przewodnik Bibliograficzny
4. Plansze
5. Kartoteka zagadnieniowa
6. Zaprojektowana baza danych do samodzielnego wprowadzania informacji przez uczniów

Metoda prowadzenia zajęć:

1. Pokaz
2. Pogadanka wstępna
3. Zajęcia w grupach z wykorzystaniem trzech stanowisk komputerowych, celem rozwiązania problemu, przedstawionego przez nauczyciela bibliotekarza

Przebieg lekcji:

1. Część wprowadzająca:
a. przedstawienie plansz z elementami opisu bibliograficznego, stosowanego w bibliografii załącznikowej:
- plansza nr 1 - dla wydawnictw zwartych
- plansza nr 2 - dla odrębnej rozprawy w pracy zbiorowej
- plansza nr 3 - dla artykułu w czasopiśmie
b. przedstawienie układów, według których dokonuje się zestawień bibliograficznych: - plansza nr 4,
c. krótkie przypomnienie zasad wyszukiwania informacji w programie komputerowym biblioteki:
- wyszukiwanie wg nazwiska autora,
- wyszukiwanie wg tytułu,
- wyszukiwanie wg daty wydania,
- wyszukiwanie wg nazwy wydawnictwa,
- wyszukiwanie wg miejsca wydania,
- wyszukiwanie wg słów kluczowych,
d. prezentacja przygotowanych rekordów baz danych do wprowadzania sporządzonych zestawień tematycznych.

2. Przedstawienie problemu: Wykorzystując posiadaną wiedzę, przedstawione plansze, oraz wszystkie dostępne w bibliotece materiały, dokonać tematycznego zestawienia bibliograficznego. Warunkiem jest dokonanie zestawienia poprzez wprowadzenie danych do założonej bazy danych, sortowania jej wg wybranego przez ucznia schematu i wydrukowanie gotowych zestawień.

3. Część ćwiczeniowa:
a. podział grupy 20-osobowej na trzy zespoły,
b. przedstawienie tematów bibliograficznych:
- temat 1 - "Komputer w szkole"
- temat 2 - "Internet"
- temat 3 - "Automatyzacja bibliotek"
c. Instrukcja:
- polecenie dokonania zestawienia 15 pozycji
- samodzielna praca uczniów z Komputerowym Katalogiem Bibliotecznym
- wyszukiwanie danych, dotyczących poszczególnych tematów
- wyszukiwanie informacji w Bibliografii Zawartości Czasopism i Przewodniku Bibliograficznym
- wyszukiwanie informacji w kartotece zagadnieniowej
- wprowadzanie przygotowanych opisów bibliograficznych do bazy danych komputera
- dołączenie rekordów z Komputerowego Katalogu Bibliotecznego do bazy danych
- sortowanie wprowadzonych pozycji wg przyjętego układu
- wydruk zestawienia bibliograficznego

4. Część sprawdzająca:
a. korekta dokonanych zadań
b. podsumowanie lekcji:
- przydatność sporządzania zestawień bibliograficznych do referatu, pracy dyplomowej itp.
- niekwestionowana pomoc komputerowych systemów bibliotecznych w szybkim uzyskiwaniu informacji, możliwość selekcji materiału
- komputer urządzeniem umożliwiającym uczestnictwo w tworzeniu informacji
- kształtowanie umiejętności pracy zespołowej.

Plansza nr 1

OPIS BIBLIOGRAFICZNY DOKUMENTÓW STOSOWANY W BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ
(wg PN - 79 /N-01222.07/)

WYDAWNICTWO ZWARTE

 

Wzór: Nazwa autora: Tytuł. Oznaczenie wydania. Miejsce Wydania rok wydania. Przykład: SZYNDLER B.: I książki mają swoją historię. Wyd.2 zmien. i popr. Warszawa 1985.

 

Wzór: Tytuł. Nazwa redaktora lub edytora naukowego. Oznaczenie wydania. Miejsce wydania rok wydania. Przykład: Biblioteka szkolna. Przewodnik dla bibliotekarza. Pod red. E. Białkowskiej. Wyd. 2 zmien. i popr. Warszawa 1986.

Plansza nr 2

ODRĘBNA ROZPRAWA W PRACY ZBIOROWEJ
 

Wzór: Nazwa autora rozprawy: Tytuł rozprawy. W: Tytuł pracy zbiorowej. Nazwa redaktora. Oznaczenie wydania. Miejsce wydania rok wydania. Stronice zajęte przez rozprawę. Przykład: CYNARSKI S.: Sarmatyzm - ideologia i styl życia. W: Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura. Pod red. J. Tazbira. Wyd.3 Warszawa 1977 s.247-271

Plansza nr 3

ARTYKUŁ W CZASOPIŚMIE

 

Wzór: Nazwa autora artykułu: Tytuł artykułu. Tytuł czasopisma rok numer strony zajętej przez artykuł. Przykład: SANDAUER A. To nie dla mnie. "Polityka" 1987 nr 33 s. 7.

Plansza nr 4

UKŁADY BIBLIOGRAFICZNE
 

FORMALNE	RZECZOWE
alfabetyczny	działowy
językowy	systematyczny
chronologiczny	klasowy
topograficzny	przedmiotowy
typograficzny

 

kryterium uporządkowania	Kryterium
dokumentu są cechy	uporządkowania
formalno-wydawnicze:	dokumentu jest
autor	jego treść.
Tytuł
miejsce wydania
nazwa wydawcy
data wydania

KRZYŻOWE

Połączenie układu formalnego z rzeczowym.

Opracowanie: Ewa Pietrzak

Wyświetleń: 2426