Realizacja ścieżki regionalnej w szkole podstawowej w Szyszkach

Celem ścieżki edukacyjnej powinno być poznanie istoty międzyprzedmiotowej.

Ścieżka międzyprzedmiotowa to program nauczania, którego elementy wkomponowane są w programy wielu przedmiotów na danym etapie nauczania.

Ma być realizowana przez kilku nauczycieli, a zwłaszcza nauczycieli wspomagających. Wdrażanie jej wymaga nie tylko wiadomości z danego przedmiotu, ale i wiedzy wykraczającej poza program.

W nauczaniu historii i społeczeństwa wiodącymi ścieżkami będą: wychowanie patriotyczne i obywatelskie oraz wychowanie regionalne -dziedzictwo kulturowe.

W naszej szkole pracę nad realizacją edukacji regionalnej jak również innych ścieżek rozpoczęliśmy od osiągnięć, gdyż one są związane z badaniem kompetencji.

Następnie ustaliliśmy etapy tworzenia ścieżek. W tym celu powołano zespół międzyprzedmiotowy, którego trzon stanowią nauczyciele bloku humanistycznego.

Zespół opracował programy do poszczególnych ścieżek, uwzględniając w nich cele, treści, terminy realizacji i metody.

Przygotowanie programu edukacji regionalnej powierzono mnie (nauczycielowi historii i społeczeństwa).

Treści w nim zawarte skoncentrowałam wokół pytań o region:
POZNAWANIE: Gdzie on się znajduje? Jaki jest i dlaczego taki jest?
Jaki był i jaki ma to związek z teraźniejszością?
Jakie istniały i istnieją więzi społeczne?

WIĘZI: Jaki jest stosunek uczniów do tej Ziemi?
Z czego wynika i jak się rodzi więź człowieka z regionem?

WARTOŚCI: Jaką wartość region i jego dziedzictwo kulturowe stanowi w życiu ludzi
tu żyjących, a jaką dla uczniów?

POSTAWY: Co można zrobić teraz i w przyszłości dla swojego regionu, swojego miejsca na Ziemi?

Proces tworzenia więzi z własnym regionem jest możliwy dzięki ciągłemu poznawaniu go, odkrywaniu związku jego teraźniejszości z przeszłością oraz własnego udziału w jego teraźniejszości i przyszłości. Dlatego wszystkie moje działania realizatorskie przebiegają systematycznie i jednym frontem.

Do realizacji ścieżki regionalnej wykorzystuję formy i metody wypracowane w teorii wychowania, a także własne inwencje twórcze i pomysły uczniów.

Do w/w edukacji angażuję środowisko lokalne: twórców ludowych, mieszkańców wsi oraz władze gminne i powiatowe. Staram się aby zajęcia z tej tematyki były integralną działalnością tradycji rodzinnych ucznia i szkoły.

W czasie tych czynności kształtują się różne cechy osobowości: wytrwałość, cierpliwość, współdziałanie w wypełnianiu określonych zadań, rzetelność, poszanowanie pracy własnej i innych. Aby zachęcić uczniów do działania w szkole i środowisku często wykorzystuję zabawę "w naśladowanie", przeprowadzanie wywiadów, spotkania z władzami lokalnymi, organizację wycieczek, pokazy, lekcje muzealne, lekcje w Urzędzie Gminy, gazetki o najbliższej okolicy, spotkania z miejscowym folklorem, a także organizuję szereg konkursów z zakresu dziedzictwa kulturowego. i wiedzy o regionie.

Szczególnie ważną rolę w wychowaniu do poszanowania dziedzictwa kulturowego w regionie pełni działalność społeczna. Ta forma wychowania odnosi się do uczestnictwa w różnych organizacjach formalnych i nieformalnych. Nasi uczniowie dostosowują się do wymagań otoczenia, grupy społecznej, akceptują funkcjonujące w nim wartości, przyjmują określone wzory kulturowe, nabywając nowych kompetencji do uczestnictwa w życiu danej zbiorowości społecznej. W toku realizacji ścieżki regionalnej uczniowie mogą sprawdzić swoje umiejętności w praktycznym zastosowaniu zdobytej wiedzy o najbliższej okolicy i ludziach z nią związanych. Jednostka biorąc czynny udział w programie edukacji regionalnej w naszym środowisku stopniowo utożsamia się z nim, staje się wrażliwa na potrzeby własnego otoczenia. I na pewno zadba o ciągłość przekazu tradycji związanych z najbliższą okolicą, czyli "małą ojczyzną"

W mojej pracy wychowawczej dużo miejsca zajmują imprezy związane z rodzimą obrzędowością, a mianowicie: "pierzaczki", kiszenie kapusty, wyrabianie masła w maślnicy, pieczenie chleba w piecu oraz obróbka lnu(zbiór, obijanie nasion, zraszanie na trawie, suszenie, międlenie, pocieranie, czesanie, przędzenie i tkanie).

Uwieńczeniem mojej pracy z zakresu edukacji regionalnej było otwarcie 26XI 2001roku SZKOLNEJ IZBY REGIONALNEJ.

Prace nad tym przedsięwzięciem trwały kilka lat. Najpierw wraz z grupą regionalną chodziłam po wsiach i zbierałam pamiątki. W trakcie tej misji spotkałam się z różnymi poglądami na temat tworzenia izby. Jedni przekazywali eksponaty bardzo chętnie i cieszyli się z naszego pomysłu, a inni uważali, że lepiej sprzedać choćby za niewielkie pieniądze. Mimo wszystko kontynuował zbiórkę. Zebraliśmy sporo cennych przedmiotów i starych dokumentów, które wyczyściliśmy, ustawiliśmy na wyznaczone i opisaliśmy.

W izbie znajdują się narzędzia do obróbki lnu, wytwory utkane z lnu i wełny, dawne meble, narzędzia gospodarstwa domowego, obrazy święte, ubrania damskie i męskie, buty, narzędzia rolnicze a także stare zdjęcia oraz dawne dokumenty.

Otwarcie izby połączyłam z imprezą pt. "Jesienne spotkanie z folklorem", w której widzowie obejrzeli dawne obrzędy, sposoby spędzania wolnego czasu, którego wyznacznikami wtedy były pory roku. Pikanterii w/w uroczystości dodawał zespół ludowy i miejscowy muzykant. Obecnie nasze szkolne muzeum jest miejscem spotkań dzieci i młodzieży, rodziców, nauczycieli. Odbywają się w nim lekcje muzealne. Dość często do naszego skansenu przychodzą mieszkańcy Szyszek i okolicznych wiosek i z zadowoleniem podkreślają, że w naszym regionie dzięki ofiarności nauczyciela historii i społeczeństwa, aktywności uczniów-dziedzictwo kulturowe w regionie przetrwa.

Zajęcia z edukacji regionalnej prowadzę w czasie zajęć lekcyjnych, a także na zajęciach pozalekcyjnych. Aby praca była owocna i przyjemna dla uczniów stosuję szereg metod aktywnych; min. wycieczki, metodę projektu, wywiad, portfolio (teczka)i inne.

Opracowanie: Zofia Ciołek

Wyświetleń: 2200