Jesienne odloty.

Dlaczego to zagadnienie jest interesujące dla dzieci?

Od najmłodszych lat każdy słyszy i niejednokrotnie obserwuje jesienne odloty ptaków.
To, że bocian biały odlatuje i dociera do Afryki Południowej wie każde dziecko.
Ale jest to wiedza pobieżna. Uczeń nie uświadamia sobie, jakie bariery geograficzne ptaki muszą pokonać, dlaczego rozpoczynają wędrówki a przede wszystkim, dlaczego ptaki potrafią latać i dlaczego nie męczą się podczas lotu?

Zajęcia przeznaczone są dla uczniów klas IV - VI, do przeprowadzenia na zajęciach pozalekcyjnych np. kółka przyrodniczego czy ekologicznego.

Czas trwania: 2 godziny.

Cele zajęć:
Po zajęciach uczeń:
- potrafi rozpoznać pospolite gatunki ptaków wędrownych
- wymienia przystosowania ptaka do lotu
- wie, dlaczego ptaki odbywają jesienne wędrówki
- wytycza na mapie fizycznej świata trasę wędrówki wybranych ptaków
- potrafi korzystać i odnajduje istotne informacje w materiale źródłowym
- współdziała w grupie
- jest przekonany o konieczności ochrony przyrody.

Metody:
- pogadanka
- dyskusja
- praca z materiałem źródłowym

Formy pracy:
- grupowa
- zbiorowa

Materiały dydaktyczne:
- mapa fizyczna świata
- ilustracje ptaków
- karty pracy dla ucznia
- karteczki z nazwami ptaków
- materiał źródłowy dla ucznia
- foliogram "Szyki ptaków wodnych w locie podczas wędrówek"
- sylwetki ptaków
- kolorowanki dla każdego ucznia
- tasiemka + masa mocująca

Literatura:
Bunsch J. Gucwińscy H. i A. Ptaki polskie, czyli latać każdy może. Wydawnictwo EUROPA.
Rajski A. Zoologia. PWN Warszawa 1984.
My i przyroda - Wracające ptaki - dwumiesięcznik dla dzieci.

Przebieg zajęć:

Nauczyciel przygotowuje salę lekcyjną przed zajęciami. Wywiesza ilustracje, plakaty przedstawiające ptaki. Na środku sali umieszcza mapę fizyczną świata lub rysuje mapę na dużym arkuszu szarego papieru. Z magnetofonu dochodzi cicho śpiew ptaków.
Na tablicy duży napis: Jesienne odloty.

Część wstępna:

Pogadanka z uczniami: Jaka cecha ptaków wpływa na to, że pokonują one z łatwością znaczne odległości, wysokie góry, morza?
Dlaczego ptaki potrafią latać?
Jakie czynniki wpłynęły na to, że ptaki odbywają dalekie wędrówki?

Część właściwa:

Polecenie dla uczniów: Przestaw litery w wyrazach a dowiesz się, jakie gatunki ptaków będziemy omawiać na zajęciach. (karta pracy 1)

Rozdajemy uczniom materiały źródłowe, w parach opracowują trasę wędrówki i czas odlotu konkretnego gatunku ptaka. Zaznaczają na mapie fizycznej świata tasiemką trasę jego wędrówki i przypinają symbol ptaka, np. bocian biały odlatuje w sierpniu do Afryki Południowej. (karta pracy 2)
Krótka pogadanka z uczniami na temat różnych formacji i szyków ptasich podczas wędrówek. (foliogram)

Część podsumowująca:

Uczniowie w grupach rozszyfrowują "ptasie" powiedzenia i przysłowia. (karta pracy 3)

Praca domowa:
Pokoloruj ptaka odpowiednimi barwami.

Materiały dydaktyczne:

Karta pracy 1
Przestaw litery a dowiesz się, jaki to gatunek ptaka:
 

CABOIN	Bocian
PCZALA WISA	Czapla siwa
KDUED	Dudek
ZDROD	Drozd
ŚGĘ WGAGĘA	Gęś gęgawa
SKŁJAÓAK	Jaskółka
EKRYZJ	Jerzyk
KAŁUKUL	Kukułka
KSRAKA	Kraska
BĘŁŹDA MEINY	Łabędź niemy
KAILSPZ	Pliszka
RZEPKIRÓAP	Przepiórka
ISŁOWK	Słowik
KSORNEKWO	Skowronek
KSAPZ	Szpak
TBWIRAY	Rybitwa
GWAIL	Wilga
WUŻAR	Żuraw

Karta pracy 2
1.bocian, 2.wilga, 3.kukułka, 4.skowronek, 5.jaskółka, 6.szpak, 7.rybitwa, 8.czajka, 9.gęś gęgawa, 10.dudek

Karta pracy 3

Rozszyfruj "ptasie" powiedzenia i przysłowia:

Jesteś cały/a w...................... (skowronkach)

Pierwsza. ................wiosny nie czyni. (jaskółka)

Rządzisz się jak szara.................. (gęś)

.................trele..................... (słowicze)

wystrychnął cię na. .................. (dudka)

zapuszczasz.................... (żurawia)

Opracowanie: mgr Małgorzata Dobosz

Wyświetleń: 3624