Realizacja edukacji zdrowotnej w kształceniu zintegrowanym

Jednym z zadań nauczyciela klas I - III w szkole podstawowej jest realizacja zadań z edukacji zdrowotnej. Jako stosunkowo nowa dyscyplina wiedzy ciągle budzi refleksje. Chciałabym się w związku z tym podzielić moimi doświadczeniami ze sposobów jej realizacji. Przyznaję, że od początku wprowadzenia jej do programu kształcenia zintegrowanego byłam i jestem jej wielką entuzjastką..

Na bazie doświadczeń i po poznaniu potrzeb moich uczniów wyznaczyłam sobie główny cel jej realizacji. Odnosi się on do ucznia jako podmiotu moich działań, który ma posiść zdolność samodzielnego dokonywania wyborów zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi.
Cel ten zamierzam osiągnąć poprzez:
- ukazywanie uczniom wartości zdrowia,
- zapoznanie ze sposobami zachowania i umacniania zdrowia,
- utrwalanie zasad zdrowego stylu życia,
- zapoznanie z różnymi zagrożeniami dla zdrowia człowieka,
- kształtowanie umiejętności dokonywania samokontroli i samooceny oraz umiejętności wspierania innych ludzi w tych działaniach,
- kształtowanie postawy odpowiedzialności za swe zdrowie oraz umiejętności przewidywania skutków zachowań swoich i innych,
- ukazywanie możliwości zmiany otoczenia dziecka na zdrowsze.

Problematykę zdrowia podzieliłam na bloki tematyczne: promocja zdrowia, życie w rodzinie, zdrowie psychiczne, życie bez nałogów, zdrowy styl odżywiania, bezpieczeństwo w życiu codziennym, higiena osobista i otoczenia, ruch w życiu człowieka. W każdej z klas realizuję problematykę z każdego z wymienionych bloków, ale rozszerzając i pogłębiając jej zakres.
Podaję przykład realizacji zadań z edukacji zdrowotnej w klasie I:
1. Dobrze być zdrowym.
- ukazywanie uczniom korzyści wynikających z posiadania dobrego zdrowia.
2. Nasze rodziny.
- uświadomienie uczniom, że naturalnym środowiskiem rozwoju człowieka jest rodzina,
- przekonanie, że rodzina to przede wszystkim uczucia łączące ludzi tam mieszkających.
3. Jestem uczniem.
- omawianie praw i obowiązków ucznia,
- zapoznanie uczniów z osobami i miejscami w szkole, gdzie w razie potrzeby mogą udać się po pomoc.
4. Jak można ustrzec się przed nałogami.
- wytworzenie skojarzenia papierosa z czymś nieprzyjemnym i szkodliwym,
- kształtowanie u uczniów umiejętności ochrony przed namawianymi do papierosów lub innych szkodliwych substancji.
5. Potrzeby naszego organizmu.
- zapoznanie z rolą pokarmu i jego podstawowych składników dla funkcjonowania organizmu człowieka,
- poznanie i rozumienie związków między jakością pożywienia, a zdrowiem i samopoczuciem.
6. Moja szkoła jest bezpieczna.
- zapoznanie uczniów z różnymi zachowaniami i sytuacjami niebezpiecznymi,
- ustalenie zasad bezpiecznego zachowania.
7. Dbam o higienę osobistą i otoczenia.
- przypomnienie i uzupełnienie wiedzy na ten temat.
8. Codzienna gimnastyka.
- wyrabianie u uczniów nawyków codziennej gimnastyki,
- przekonanie uczniów o tym, że aktywność fizyczna jest jednym z warunków ich życia i zdrowia.

Zgodnie z założeniami kształcenia zintegrowanego treści edukacji zdrowotnej realizuję łącznie z treściami z pozostałych edukacji.

W celu stworzenia jak najlepszych warunków kształtowania i rozwijania już nabytych nawyków i postaw stosuję podczas zajęć metody aktywizujące. Są wśród nich: psychodramy, przedstawienia kukiełkowe, dyskusje klasowe, gry i zabawy. Podczas zajęć uczniowie wykonują prace plastyczne, które służą do tworzenia albumów tematycznych na temat "Bezpieczne zabawy", Mapa przyjaciół dzieci", Jak dbać o higienę osobistą?" Wykonane albumy umieszczam w klasowym kąciku poświęconym promocji zdrowia. W nim również gromadzimy różne ciekawostki dotyczące zdrowia. Są to artykuły z czasopism, literatura dziecięca prace plastyczne i inne materiały. Kącikiem tym opiekuje się klasowy klub promocji zdrowia w skład, którego weszli chętni uczniowie. Dzieci chętnie przeglądają zamieszczane materiały, często też pożyczają je do domu. Dużym powodzeniem cieszyły się przepisy jesiennych surówek, które najpierw wykonywały dzieci w klasie podczas zajęć. Wymiana wśród dzieci przepisów na surówki wpłynęła na wzbogacenie jadłospisu rodzin moich uczniów. Funkcjonujący w klasie kącik promocji zdrowia pomaga mi w realizacji zadań z edukacji zdrowotnej.

Pełna realizacja zadań edukacji zdrowotnej wymaga ścisłej współpracy z rodzicami. Polega ona między innymi na omawianiu podczas spotkań tematyki zdrowotnej. Inspiracją do takich rozmów są przygotowywane przez mnie pogadanki. Aby poznać potrzeby rodziców w tym zakresie podczas pierwszego spotkania poprosiłam o podanie interesujących ich tematów w tym zakresie. Podane propozycje zapisałam na tablicy, a następnie wytypowałam problemy, które się powtarzały. Powstała lista najistotniejszych problemów do omówienia na kolejnych spotkaniach. Takie działanie umożliwiło mi uzyskanie akceptacji i zaangażowania ze strony rodziców.

Prowadzę również zajęcia otwarte o tematyce zdrowotnej. Częstą formą współpracy z rodzicami są listy dla nich po przeprowadzonych zajęciach. Jako przykład takich oddziaływań podam zajęcia na temat form spędzania czasu wolnego, po których w liście podałam walory spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu i zaproponowałam różne atrakcyjne wycieczki po najbliższej okolicy. Bardzo ucieszył mnie fakt, że wiele rodzin moich uczniów skorzystało z mojej oferty i wybrało się na proponowane wycieczki. Sama również preferuję tę specyficzną formę pracy z dziećmi. Często organizuję wycieczki w różne ciekawe miejsca, a na każdej w różnym stopniu realizuję tematykę zdrowotną. Pozwalają one dzieciom zrelaksować się, rozładować napięcie, odpocząć po znużeniu nauką szkolną. W ramach realizacji zadań edukacji zdrowotnej zorganizowałam cykl wycieczek nt. "Miejsca wypoczynku w mojej okolicy". Odbyłam wycieczki z udziałem chętnych rodziców do parku, lasu, ośrodka wypoczynkowego, centrum kultury, na łąkę i do hotelu. Wiele rodzin moich dzieci w te miejsca wraca podczas rodzinnego wypoczynku, co uważam za swój sukces.

Za bardzo pożyteczną formę realizacji edukacji zdrowotnej uważam również spotkania z pielęgniarką, pedagogiem, lekarzami różnej specjalności i psychologiem. Umożliwiają one moim wychowankom zdobycie wiedzy od specjalistów, są inspiracją do pracy i miłym przeżyciem. Do każdego spotkania przygotowujemy się bardzo starannie. Wybieramy pytania i miejsce, w którym będzie sprzyjająca atmosfera.

Inspiracją do realizacji edukacji zdrowotnej jest również literatura dziecięca, którą polecam swoim uczniom do przeczytania w domu lub wspólnie czytamy i omawiamy w szkole podczas zajęć.

Realizując treści o higienie jamy ustnej pokusiłam się na codzienne mycie zębów moich uczniów w szkole po drugim śniadaniu. Na początku sprawiało mi to wiele problemów. Musiałam im codziennie przypominać i zachęcać. Wiele trudności sprawiała im również sama technika ich mycia. Jednak już po miesiącu same pamiętały i czyniły to z wielką chęcią i starannością.

Podsumowując moje rozważania na temat realizacji zadań z edukacji zdrowotnej w kształceniu zintegrowanym chciałam podkreślić, że bardzo istotna jest akceptacja i współpraca w tym zakresie z rodzicami. Nie można pominąć w jej realizacji znajomości potrzeb dzieci i ich rodziców w tym zakresie. Ważny jest również sposób jej realizacji. Należy pamiętać, że nie najważniejsza jest przekazana i zapamiętana wiedza na ten temat przez uczniów, ale zdobyte umiejętności i przyzwyczajenia do ich wykonywania. Odczuwanie potrzeby ich stosowania mając na uwadze zdrowie swoje i innych.

Opracowanie: Alicja Boroń
nauczycielka kształcenia zintegrowanego
PSP nr 5 w Ostrowcu Św.

Wyświetleń: 2956