Katalog

Agnieszka Kosenda
Historia, Scenariusze

Bolesław Krzywousty w walce o utrzymanie jedności i niezależności Polski. Scenariusz lekcji dla klasy I liceum profilowanego i technikum

- n +

Bolesław Krzywousty w walce o utrzymanie jedności i niezależności Polski

Scenariusz lekcji dla klasy I liceum profilowanego i technikum

Osiągnięcia ucznia
 
Podstawowe Ponadpodstawowe
1 2
- objaśnia pojęcia: testament (statut)
Krzywoustego, zasada senioratu i pryncypatu, dzielnica senioralna, rozbicie dzielnicowe

- omawia politykę Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego

- wskazuje na mapie ziemie, które w wyniku podziału posiadali Zbigniew, Bolesław i Władysław Herman, kierunki ataku niemieckiego i miejsca bitew, Pomorze Gdańskie i Pomorze Zachodnie oraz dzielnice synów Bolesława Krzywoustego

- objaśnia znaczenie dat 1102, 1109, 1138

- przedstawia przyczyny i skutki wzrostu znaczenia możnowładców w czasach Władysława Hermana

- przedstawia przebieg wojny z Niemcami oraz znaczenie zwycięstwa Polaków



- wskazuje zmiany terytorialne państwa w związku z podbojem Pomorza oraz zmiany w organizacji kościelnej w Polsce

- wymienia dzielnice synów Bolesława Krzywoustego
- wyjaśnia znaczenie zasad senioratu i pryncypatu dla utrzymania jedności państwa

- wymienia skutki wprowadzenia testamentu Krzywoustego dla Polski

- analizuje źródła historyczne

kształtowanie umiejętności:
- prezentacji własnego punktu widzenia i uwzględniania poglądów innych ludzi
- efektywnego współdziałania w zespole i pracy
w grupie, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji
- poprawnego posługiwania się językiem ojczystym
- rozwiązywania problemów w twórczy sposób
- praktycznego wykorzystywania wiedzy oraz doświadczeń i nawyków
- rozwijania zainteresowań
- poszukiwania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł
oraz: wojna szarpana



oraz: wojewody Sieciecha i Zbigniewa

oraz: siedziby arcybiskupstwa i biskupstw istniejących w czasach Bolesława Krzywoustego, inny przebieg granic poszczególnych dzielnic synów Krzywoustego z uwzględnieniem położenia dzielnicy senioralnej


oraz: 1054, 1055, 1116, 1121 - 1122, 1135
- objaśnia okoliczności i przebieg konfliktu między Zbigniewem a Bolesławem

- dokonuje oceny postawy
Bolesława Krzywoustego wobec zagrożenia niemieckiego
- wyjaśnia, dlaczego niemiecka wyprawa poniosła klęskę
- analizuje przebieg i konsekwencje konfliktu o zwierzchnictwo nad metropolią gnieźnieńską
- przedstawia inne koncepcje podziału dzielnicowego oraz wskazuje podobne zasady podziału państwa wprowadzone przez innych władców
- ocenia znaczenie podziału na dzielnice dla państwa polskiego
 

Metody:
- wykład
- rozmowa nauczająca
- dyskusja
- praca z mapą, tekstem źródłowym i słownikiem
- praca w grupach

Środki dydaktyczne:

- podręcznik
- mapa ścienna "Polska w X-XII wieku"
- atlas historyczny Polski
- fragmenty kronik Galla Anonima i Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem
- słownik historyczny

Tok lekcji
I Wprowadzenie do tematu lekcji
1. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji w formie pytań do uczniów:
- w jakim obozie znalazła się Polska pod rządami Bolesława Śmiałego i jakie korzyści z tego wyniosła?
- jakie znaczenie miała koronacja Bolesława Śmiałego?
- dlaczego mówimy wówczas o wzroście międzynarodowego znaczenia Polski?
- jakie wydarzenie doprowadziło do upadku władzy króla?
- czym różniła się polityka następcy Bolesława Śmiałego od jego własnej?
2. Nawiązując do bieżącej lekcji nauczyciel zapoznaje uczniów z głównymi zagadnieniami, celami lekcji, a następnie formułuje temat.

II Rozwinięcie
1. Wykład nauczyciela na temat przyczyn i skutków wzrostu znaczenia
możnowładców za panowania Władysława Hermana oraz okoliczności przejęcia władzy przez Bolesława Krzywoustego.
Na podstawie informacji nauczyciela uczniowie odszukują w atlasach, a następnie na mapie ściennej ziemie, które w wyniku podziału przypadły Władysławowi Hermanowi i jego synom.

2. Nauczyciel wynotowuje na tablicy w formie planu zagadnienia, pojęcia i daty związane z panowaniem Bolesława Krzywoustego. W tym czasie wyznaczony przez nauczyciela uczeń prezentuje, przygotowaną wcześniej przez siebie, krótką informację o księciu Bolesławie.

3. Nauczyciel dzieli klasę na grupy, rozdaje kserokopie odpowiednich fragmentów kronik Galla Anonima i Mistrza Wincentego i przydziela im zadania. Każda grupa wybiera spośród siebie:
- lidera, który pokieruje pracą
- sekretarza, który zapisze wnioski i spostrzeżenia
- sprawozdawcę, który przedstawi wyniki pracy całej klasie.

Grupa I
Przeczytajcie fragment kroniki Galla Anonima i wypiszcie żądania cesarza Henryka V przedstawione Bolesławowi Krzywoustemu oraz argumenty polskiego księcia za ich odrzuceniem. Na tej podstawie spróbujcie ocenić postępowanie polskiego władcy.

Grupa II
Przeczytajcie fragment kroniki Galla Anonima i opowiedzcie, jakie były wówczas techniki walki. Znajdźcie też argumenty uzasadniające nazwanie obrońców grodu w Głogowie bohaterami oraz wskażcie na mapie kierunki ataku niemieckiego i miejsca ważniejszych bitew.

Grupa III
Przeczytajcie fragment kroniki Mistrza Wincentego i wymieńcie oraz scharakteryzujcie zasady, które Bolesław Krzywousty zawarł w swoim testamencie.

4. Poszczególne grupy prezentują wyniki swojej pracy, które nauczyciel podsumowuje. Następnie, uzupełniając dotychczas przedstawione informacje, wyjaśnia, jak doszło do rozszerzenia granic państwa o Pomorze Gdańskie i Pomorze Zachodnie i jak w związku z tym zmieniła się organizacja kościelna na ziemiach polskich. Zarysowuje też tło konfliktu z arcybiskupstwem magdeburskim o zwierzchnictwo nad metropolią gnieźnieńską wraz z jego konsekwencjami.
W tym czasie, na polecenie nauczyciela, uczniowie śledzą w atlasach omawiane miejsca.

5. Wskazany przez nauczyciela uczeń pokazuje na mapie dzielnice nadane synom w testamencie przez Bolesława Krzywoustego, przy czym nauczyciel wyjaśnia, że są jeszcze inne koncepcje historyków na temat podziału dzielnicowego Polski, a kraj nasz nie był jedynym, gdzie doszło do takiego podziału.

6. Nauczyciel wybiera dwie grupy - zwolenników i przeciwników tezy, że testament Krzywoustego doprowadził do rozbicia i osłabienia państwa.
Po dyskusji i jej podsumowaniu nauczyciel ocenia pracę poszczególnych osób i grup.

III Podsumowanie
Uczniowie samodzielnie sporządzają notatkę w formie pytań, na które muszą znać odpowiedzi na następną lekcję.

Zadanie domowe
Napisz pracę na temat:
Blaski i cienie polityki Bolesława Krzywoustego

Literatura dla zainteresowanych

Jasienica P., Polska Piastów, Warszawa 1992
Jureczko A., Testament Krzywoustego, seria: Dzieje narodu i państwa polskiego, Kraków 1989
Mitkowski J., Bolesław Krzywousty, Warszawa 1981
Olejnik K., Cedynia, Niemcza, Głogów, Krzyszków, seria: Dzieje narodu i państwa polskiego, Kraków 1988
Polska pierwszych Piastów, pod red. T. Manteuffla, Warszawa 1974
Rosik s., Bolesław Krzywousty i jego czasy, seria: Poczet Polskich Królów i Książąt, Wrocław 2002
Wyrozumski J., Wielka historia Polski, tom 2.Dzieje Polski piastowskiej (VIII w.-1370), Kraków 1999

Opracowanie: mgr Agnieszka Kosenda

Wyświetleń: 13100


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.