Konspekt lekcji fizyki

Klasa: 3 gimnazjum
Data: 31 marca 2008r.
Imię i nazwisko nauczyciela prowadzącego lekcję: Ewa Pociecha


Temat: Źródła światła. Prostoliniowe rozchodzenie się światła

Cele lekcji

Uczeń:
umie podać przykłady źródeł światła.
wie, że światło przenosi energię.
wie, że światło w ośrodku jednorodnym optycznie rozchodzi się po liniach prostych.
umie podać doświadczalne przykłady potwierdzające prostoliniowość rozchodzenia się światła
wie, że światło rozchodzi się w próżni i w ośrodkach przezroczystych.
umie wyjaśnić powstawanie cienia.
potrafi wyjaśnić zaćmienie Słońca i Księżyca.
wie, że największą prędkość ma światło w próżni, zna jej wartość.
wie, że prędkość światła uwarunkowana jest gęstością optyczną ośrodka.
zna wartości tej prędkości dla różnych ośrodków.

Metody nauczania

Metody podające:
-wyjaśnienie; ustne podanie materiału przez nauczyciela [podyktowanie uczniom najważniejszych punktów do zeszytu, według których uczniowie przygotowują się do lekcji],
-pogadanka, dyskusja; objaśnienie nowego materiału za pomocą pytań z wykorzystaniem doświadczenia uczniów,
-praca z podręcznikiem; zadanie uczniom do przeczytania nowego materiału z podręcznika w celu uzyskania odpowiedzi na postawione pytania,
-pokaz, obserwacja; oglądanie doświadczeń potwierdzających prostoliniowość rozchodzenia się światła (film)
Metody praktyczne:
-rozwiązywanie ćwiczeń utrwalających poznany materiał.

Formy organizacyjne

Praca zespołowa w grupach, indywidualna.



Środki dydaktyczne:

Konwencjonalne: podręczniki, zeszyty ćwiczeń, zeszyty przedmiotowe, tablica, kolorowa kreda, karteczki z poleceniami do pracy w grupach, kartki przedstawiające zaćmienia Słońca i Księżyca do wklejenia do zeszytu dla uczniów.
Techniczne: słuchowo-wzrokowe (film, wideo).

Wykorzystana literatura

Biblioteka nauczyciela fizyki- gimnazjum:
-Zeszyt 1 -„Podstawowe dokumenty warsztatu nauczyciela”.
-Zeszyt 2 –„Wskazówki merytoryczne i dydaktyczne do realizacji programu nauczania”.
„Fizyka dla Gimnazjum”- M.Rozenbajgier, R.Rozenbajgier
-podręcznik, część 3;
-podręcznik, część 1 dotycząca zaćmienia Słońca i Księżyca;
-zeszyt przedmiotowo-ćwiczeniowy, część H: „Optyka, czyli nauka o świetle”.
„Fizyka w prostych zadaniach- zbiór zadań dla gimnazjum”- A.Kurowski, J.Niemiec.
„Foton 87”-Pismo dla nauczycieli fizyki i przyrody oraz ich uczniów
-artykuł pt. „Zaćmienie Księżyca na Wielkiej Raczy”
„Foton 93” -artykuł Zofii Gołąb-Meyer pt. Doświadczenie obowiązkowe- „Camera obscura”.
„Fizyka- tom 2”- Ken Dobson, podręcznik dla gimnazjum.
Słownik fizyczny.
Encyklopedia fizyczna: „Fizyka i astronomia”


Plan lekcji

I. Część wprowadzająca (10 minut-do 14.10):
1. Przywitanie pani Dyrektor na lekcji i sprawdzenie obecności.
2. Sprawdzenie uczniom zadania domowego.
- Uczniowie mieli w domu uzupełnić tabelkę dotyczącą fal elektromagnetycznych: nazwy fal, ich własności
i zastosowania w odpowiednich urządzeniach.
-Sprawdzenie tabelki na lekcji odbędzie się w sposób wyrywkowy: jeden uczeń przedstawi jedną falę, z wyjątkiem promieniowania gamma- co zostało zrobione na lekcji. Po lekcji uczniowie zostawią zeszyty i sprawdzę ich prace w domu.
3. Zapowiedź sprawdzianu: 7 kwietnia 2008r.
4. Zwrócenie jeszcze raz szczególnej uwagi na falę elektromagnetyczną- światło widzialne (Światło przenosi energię, rozchodzi się także w próżni, szybkość światła w próżni wynosi 300 000 km/s) i przejście do nowego działu: „Optyka, czyli nauka o świetle”.
5. Zapisanie tematu lekcji: „Źródła światła. Prostoliniowe rozchodzenie się światła”.


II. Część właściwa (10 minut-do 14.20):

Uczniowie zostają podzieleni na 4 grupy. Każda osoba w grupie ma swój przydział czynności do wykonania-przygotowany przez nauczyciela i zapisany na kartce. Na tej samej kartce uczniowie odpowiadają pisemnie na polecenia. Odpowiedzi te przedstawią całej klasie, przyczynią się do sformułowania notatki w zeszycie i zostaną ocenieni za pracę na lekcji (oddają kartki) . Nagrodą mogą być plusy (minusy) lub ocena w zależności od zaangażowania w pracę. W trakcie pracy uczeń podchodzi do uczniów i pomaga w razie trudności, udostępnia pomoce naukowe.

Przydział czynności:

Grupa 1 Podaj przykłady źródeł światła
Grupa 2 Podaj doświadczalne przykłady potwierdzające prostoliniowość rozchodzenia się światła.
Grupa 3 Jak powstaje cień? Wyjaśnij, na czym polega zaćmienie Słońca?
Grupa 4 Wyjaśnij, na czym polega zaćmienie Księżyca?
Grupa 5 Podaj wartość prędkości światła dla różnych ośrodków (powietrza, wody, szkła i innych wybranych przez siebie ośrodków).

Obejrzenie filmu na podsumowanie samodzielnej pracy i jako uzupełnienie swojej wiedzy (5 minut-d0 14.25).


Wyjaśnianie przez uczniów i nauczyciela poszczególnych zagadnień związanych z tematem lekcji i zapisywanie najważniejszych informacji do zeszytu (15 minut-d0 14.40).


Wiadomości i umiejętności Omówienie zagadnienia

Światło towarzyszy ludziom od najdawniejszych lat. Dostarcza im najwięcej informacji o otaczającym świecie. Jest niezbędne do wzrostu roślin. Następstwo dnia i nocy wyznacza rytm życia człowieka.

1. Podaj przykłady źródeł światła (Grupa 1)

-pierwotne

-wtórne, którymi stają się oświetlone ciała

Wykonaj ćw.1, str.41 -Źródłami światła są wszystkie ciała świecące światłem własnym: gwiazdy (Słońce),
-Inne ciała wysyłające światło: ciała podgrzane do wysokiej temperatury (żarówka), pobudzone do świecenia cząsteczki gazów w silnym polu elektrostatycznym np. świecące gazy w reklamach sklepowych lub w lampce neonówce, lasery
-świetlówki, płomień świecy, świetliki, pewne gatunki ryb, meduz i rosnących na drzewach grzybów

-Księżyc (jego powierzchnia odbija światło słoneczne),
-znaki drogowe, które nocą świecą, gdy znajdą się w strumieniu światła reflektorów samochodowych (odbijają tylko ich światło)
2. Światło przenosi energię.
3. Światło rozchodzi się w próżni i w ośrodkach przezroczystych. Próżnia-stan gazu, który znajduje się w zamkniętym naczyniu pod ciśnieniem mniejszym od ciśnienia atmosferycznego

Ośrodki przezroczyste (albo półprzezroczyste) to takie, które przepuszczają światło: woda, szkło i niektóre plastiki (szkło matowe)
4. Światło w ośrodku jednorodnym optycznie rozchodzi się po liniach prostych. Ośrodek jednorodny optycznie, czyli w każdym jego punkcie wartość prędkości światła jest taka sama.
5. Podaj doświadczalne przykłady potwierdzające prostoliniowość rozchodzenia się światła (Grupa 2 -omówienie doświadczenia 5.1, str.125,
-przez szczeliny żaluzji do pokoju dostaje się światło; kierunek, w którym się rozchodzi można zaobserwować na ścianie lub meblach,
-stosowanie kamery otworkowej (Camera Obscura)
6. Prędkość światła uwarunkowana jest gęstością optyczną ośrodka.
7. Największą prędkość ma światło w próżni: c=300 000 km/s.
8. Podaj wartość prędkości światła dla różnych ośrodków (powietrza, wody, szkła i innych wybranych przez siebie ośrodków) (Grupa 5).
W wodzie 225 000 km/s
W szkle 200 000 km/s
9. Wyjaśnij powstawanie cienia(Grupa 3).

Wykonaj ćw.2, str.45 Umieszczenie na drodze światła ciała nieprzezroczystego (czyli takiego, które nie przepuszcza światła) powoduje powstawanie cienia.
10. Wyjaśnij, na czym polega zaćmienie Słońca? (Grupa 3).
Księżyc obiegając Ziemię może całkowicie lub częściowo zasłonić nam Słońce. Takie zjawisko nosi nazwę zaćmienia Słońca.

W Polsce ostatnie całkowite zaćmienie Słońca było widoczne w rejonie Suwałk 30 czerwca 1954r., następne będzie widoczne dopiero 13 lipca 2075r.
Co 2-4lat można obserwować częściowe zaćmienia Słońca 11 sierpnia 1999r.
11. Wyjaśnij, na czym polega zaćmienie Księżyca? (Grupa 4) Następuje ono wtedy, gdy Księżyc będąc dokładnie z przeciwnej strony Ziemi niż Słońce, zanurzy się w cień rzucany przez naszą planetę.

Całkowite zaćmienie Księżyca w Polsce np.28 październik 2004r. obserwowane na Wielkiej Raczy w Beskidzie Żywieckim-przeczytać wspomnienia, pokazać zdjęcia Justyny Zelek.


III. Część podsumowująca (Podkreślenie najważniejszych treści z tematu. Uświadomienie uczniom, czego się nauczyli i co ma im z tego pozostać.)

Rozwiązywanie ćwiczeń utrwalających poznany materiał:
„Rozrywkowa fizyka”-str.42, 47.
„To ważne, czyli fizyka w pigułce”-str.44, 41.

Zadanie domowe (14.40-14.45)
1. Kiedy będzie najbliższe zaćmienie Słońca?
2. Kiedy będzie najbliższe zaćmienie Księżyca?
3. Uzupełnij ćwiczenia dotyczące tematu lekcji.
4. Dodatkowe na ocenę celującą: Zbuduj kamerę otworkową-str.126, rys.5.5

Wyświetleń: 12532