![]() |
![]() |
Katalog Andrzej Kamiński, 2012-05-28 Pułankowice Zajęcia zintegrowane, Program nauczania Indywidualny program wczesnego wspomagania rozwoju mowy dzieckaINDYWIDUALNY PROGRAM WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU MOWY DZIECKA CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Program ten został opracowany z myślą o dzieciach małych, rozpoczynających terapie logopedyczną. Opracowany program składa się z czterech etapów: I Etap – Przygotowanie do uczenia się. Ćwiczenia zachowań kluczowych. Jeśli rozpoczyna się pracę z dzieckiem, należy zacząć od najprostszych czynności, które są podstawą pracy edukacyjno – terapeutycznej z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie. Są to: spokojne siedzenie – zanim nauczyciel rozpocznie pracę z dzieckiem powinien uzyskać kontrolę nad tą czynnością, w przeciwnym razie jest to czynnik zakłócający terapię od podstaw. uważne patrzenie – ukierunkowywanie i utrzymanie uwagi dziecka będzie przebiegać w dwóch etapach: nawiązanie kontaktu wzrokowego oraz skierowanie uwagi wzrokowej na wybrane przedmioty w otoczeniu. Jeśli dziecko potrafi siedzieć na krześle do 2 lub 5 minut i skupia wzrok na twarzy nauczyciela, można rozpocząć naukę naśladowania. naśladowanie – by dziecko nauczyło się mowy, należy rozpocząć naukę od niewerbalnego naśladowania. Początkowo naśladuje ruchy nauczyciela w zakresie motoryki dużej. Następnym krokiem będzie pokazanie, jak bawić się zabawkami, jak wykorzystać instrumenty muzyczne (bębenek, cymbałki). Ważne jest by na tym etapie nauczyciel prowadzący zajęcia nawiązał więź emocjonalną z uczniem. Ma to znaczenie w pracy z dziećmi nie tylko z upośledzeniem umysłowym. Zakłada to bliski kontakt fizyczny, akceptację dziecka, indywidualne podejście do przebiegu terapii, tak, by nie trzymać się sztywno programu, lecz by wspierać rozwój dziecka. II Etap – Ćwiczenia fonacyjne. Onomatopeje. Fonacja to wydawanie głosu przez człowieka. Ćwiczenia fonacyjne będą opierały się na spółgłosce m i na samogłoskach ustnych a, o, u, e, i, y. Sylaby dźwiękonaśladowcze – onomatopeje – stanowią pewien etap w rozwoju kontaktów werbalnych z otoczeniem. W sposób naturalny nazywają dźwięki w otoczeniu dziecka. Istnieje wielka różnorodność tego typu sylab, które są rozumiane przez dziecko i bliskie mu. Jest to doskonały materiał, na bazie którego można budować wyrazy, a następnie zdania. Jest to także doskonałe ćwiczenie aparatu oddechowego i artykulacyjnego poprzez ich wyrazistą, przedłużającą wymowę i wielokrotność powtórzeń. Drugi etap terapii opiera się na naśladowaniu dźwięków wydawanych przez nauczyciela, dlatego tak ważne jest, by już na wcześniejszym etapie dziecko naśladowało terapeutę w zabawie, poprzez powtarzanie gestów, ruchów. III Etap – Ćwiczenia strony leksykalnej mowy – powiększanie zasobu słownictwa biernego i czynnego. Jeśli dziecko nauczyło się rozumienia wypowiadanych do niego słów, poprawnie reaguje na proste polecenia (etap I i II), można rozszerzyć ten zakres o naukę rozumienia nazw przedmiotów, osób, czynności. W dalszym etapie przechodzimy już do mowy czynnej, polega to na powtarzaniu słów za nauczycielem, oraz na udzielaniu odpowiedzi jednoelementowych na pytania: Kto (co) to jest?, Co robi?, Jaki?, Ile?,. Powiększamy zasób słownictwa nie tylko ilościowo, ale także jakościowo – rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, liczebniki, przysłówki. IV Etap – Ćwiczenia strony gramatycznej mowy – zdanie proste. Ćwiczenia na tym etapie będą zmierzały do nauki poprawnego konstruowania zdań prostych. Jeśli w zasobie leksykalnym dziecka znajduje się już kilkanaście słów, należy rozpocząć pracę nad gramatyzacją mowy. Początkowo ćwiczenia będą polegały na naśladowaniu – powtarzaniu za nauczycielem, następnie uczeń będzie odpowiadał na zadawane pytania, w końcowym etapie będzie partnerem w dialogu. Na wszystkich etapach pracy z dziećmi będą realizowane ćwiczenia słuchowe (słuchu fizycznego, mownego), ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne i ćwiczenia oddechowe – wszystkie te ćwiczenia prowadzone będą w formie zabawy. W terapii logopedycznej (nie tylko) dziecka z głębszym stopniem upośledzenia ważną rolę odgrywa zabawa. Zaangażowanie emocjonalne sprawia, że spontanicznie włączają się do pracy. Stanowi to dla nich źródło radości, satysfakcji i jest motywacją do podjęcia wysiłku. Ważna jest aktywność logopedy, jego zaangażowanie, twórcze pomysły i przewodnia rola. Dlatego też, w niniejszym programie na wszystkich etapach pracy dzieci uczą się bawiąc. Zabawa jest nieodłącznym elementem każdych zajęć. Pracując nad kolejnymi, nowo wprowadzanymi dźwiękami należy nadawać im znaczenie. Tylko w takich przypadkach uzasadnione jest wprowadzanie głosek, praca na sylabach, gdyż w pracy z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie terapię logopedyczną rozpoczyna się od wprowadzania wyrazów. Pracując nad słownikiem biernym umożliwiającym dziecku rozumienie mowy, można jednocześnie wykorzystać głoski, dźwięki naturalne wspomagające rozwój mowy. Na przykład: - głoska m – mruczy kot (maskotka, obrazek), - y – ryczy lew, - mu – muczy krowa, - fu – spadają liście (papierki, watki), - samogłoski łączone eo – dźwięk karetki pogotowia, au – wycie wilka. Dlatego też ćwiczenia słuchu fonematycznego rozpoczynają się na najwcześniejszym etapie pracy z dzieckiem, gdy różnicujemy dźwięki, np. jadący samochód (w) i spadające liście (f), ryk lwa (y) i płacz małego dziecka (i). Po wielokrotnych systematycznych powtórzeniach dziecko kieruje swoje zainteresowanie ku przedmiotowi, któremu przypisany został dźwięk wymawiany przez logopedę. CELE PROGRAMU OGÓLNE: - Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia. - Nawiązanie kontaktu emocjonalnego z dzieckiem. - Umożliwienie mu jak najpełniejszego kontaktu z otoczeniem. - Kształcenie sprawności pragmatycznej, czyli umiejętności osiągania założonego przez nadawcę (dziecko) celu. - Budowanie kompetencji językowej i komunikacyjnej. - Ukierunkowanie treningu słuchowego na cechy prozodyczne mowy. - Ćwiczenie uwagi i spostrzegawczości słuchowej. - Rozwijanie pamięci słuchowej. SZCZEGÓŁOWE: - reagowanie na polecenia, - zaspokajanie potrzeby bezpieczeństwa, - spokojne siedzenie, - kształtowanie uważnego patrzenia, - kształtowanie i rozwijanie koncentracji wzrokowej, - kształtowanie naśladowania motorycznego, - rozwijanie sprawności manualnej, - umiejętność zabawy w grupie, - rozwijanie świadomości własnego ciała, - umiejętność dokonywania wyboru, - kształtowanie i rozwijanie rozumienia mowy, - rozpoznawanie głosów ludzkich, zwierząt, dźwięków otoczenia, - naśladowanie dźwięków, głosów, - powiększanie zasobu słownictwa czynnego: rzeczowników, czasowników, - rozumienie i używanie przymiotników, liczebników, przysłówków, - rozumienie relacji przestrzennych, - usprawnianie narządów artykulacyjnych, - pogłębianie wdechu i wydłużanie fazy wydechowej, - budowanie zdań, - kształtowanie dialogu. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW SPOSOBY REALIZACJI: - ćwiczenia słuchowe w różnicowaniu dźwięków otoczenia, głosów zwierząt, ludzkich, - ćwiczenia oddechowe nosem i ustami, - ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne, - nauka spokojnego siedzenia, - ćwiczenia w ukierunkowaniu i utrzymaniu uwagi dziecka, - ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokową, - ćwiczenia w naśladowaniu ruchów – motoryka duża, mała, - ćwiczenia w naśladowaniu fonacji, - ćwiczenia strony leksykalnej mowy – powiększanie ilościowe i jakościowe słownictwa, - ćwiczenia strony gramatycznej mowy – budowanie zdań prostych. Początkowo uczeń obserwuje nauczyciela, następnie powtarza z pomocą czynności, gesty, dźwięki, słowa, aż do chwili, gdy samodzielnie je naśladuje. FORMY PRACY Z DZIECKIEM: - indywidualna jednolita, - indywidualna zróżnicowana. W sytuacji, gdy z uczniem realizowane są treści programowe z pierwszego etapu, ze względu na fakt, iż w tym czasie pożądany jest bliski kontakt fizyczny, a ćwiczenia nawiązania i utrzymania kontaktu wzrokowego wymagają całkowitej uwagi terapeuty i takich warunków, by nie rozpraszać dziecka – zajęcia powinny być prowadzone indywidualnie. Ma to jeszcze uzasadnienie wtedy, gdy ze względu na specyficzność zaburzeń mowy nie jest możliwa praca w grupie. Jeśli rodzic zaangażuje się w proces terapii i deklaruje swój udział na zajęciach, możliwa jest także praca indywidualna. Formę pracy, rodzaj ćwiczeń należy zawsze dostosowywać do danego dziecka. Wyświetleń: 6297
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |