Konspekt hospitacji diagnozującej.
„ Słyszę i zapominam.
Widzę i pamiętam.
Robię i rozumiem”

Konfucjusz



Cel hospitacji: Sprawdzenie umiejętności bilansowania reakcji chemicznych (uzupełniania współczynników) i określania typów reakcji.

Data: 28.03.2012 rok


Temat lekcji: Bilansowanie reakcji chemicznych, określanie typów reakcji.

Czas lekcji: 45 minut

Cele operacyjne:
Uczeń zna:
• symbole i wartościowości pierwiastków chemicznych,
• typy reakcji,
• zasadę bilansowania reakcji (ilość atomów danego pierwiastka w substratach musi być równa ilości atomów tego pierwiastka w produktach),
Uczeń potrafi:
• bilansować równania reakcji,
• określać produkty, substraty i reagenty w reakcji chemicznej,
• określać typ reakcji (synteza, analiza, wymiana),
• określić produkty, substraty i reagenty w podanej reakcji chemicznej.
Umiejętności kluczowe:
Metody pracy, formy, techniki:
• praca w grupach – metoda dyskusji kieleckiej,
• praca indywidualna,
• praca pod kierunkiem nauczyciela.
Środki dydaktyczne:
• układ okresowy pierwiastków chemicznych,
• karty pracy,
• karty samooceny uczniów
• ankiety badające opinie uczniów na temat przeprowadzonej lekcji
• komputer i projektor
Przebieg lekcji:
Czynności organizacyjno – porządkowe:

• Nauczyciel wita się z uczniami, sprawdza listę obecności i prezentuje cele lekcji na tablicy oraz zapisuje temat lekcji w dzienniku zajęć.
• Uczniowie zajmują miejsca w ławkach (5 grup) i zapisują temat lekcji w zeszytach przedmiotowych, a następnie – zgodnie z poleceniami nauczyciela – przygotowują swoje stanowiska pracy.

Ćwiczenie 1.

Uczniowie (indywidualnie) na kartkach zapisują symbole i wartościowości pierwiastków chemicznych podanych przez nauczyciela. Prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.

Ćwiczenie 2.

Z podanych niżej reakcji chemicznych uczniowie (indywidualnie) wybierają poszczególne typy reakcji (syntezy, analizy, wymiany). Prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.


A. 2 HgO  2 Hg + O2

B. 2 Mg + O2  2 MgO

C. CuO + H2  H2O + Cu

D. Cu(OH)2  CuO + H2O

E. Zn + H2SO4  ZnSO4 + H2

F. 2 KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2


Ćwiczenie 3.

W podanej niżej reakcji chemicznej uczniowie (indywidualnie) nazywają substraty, produkty, reagenty. Prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.

Mg + H2S04  MgSO4 + H2



Ćwiczenie 4. (metoda „dyskusji kieleckiej” - dyskusja w grupach pisemno – ustna z wizualizacją)

Uczniowie rozwiązują (indywidualnie) kartę pracy nr 1, na której znajduje się 5 różnych zadań do rozwiązania.
• nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup,
• każda grupa jest ekspertem od jednego zadania (losowo),
• uczniowie prezentują rozwiązania kolejnych zadań na przygotowanych wcześniej planszach,
• nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, sprawdza poprawność rozwiązań, koryguje ewentualne błędy.

Ćwiczenie 5.

Uczniowie uzupełniają współczynniki stechiometryczne w podanych reakcjach, podają typy reakcji. Prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.


Czynności końcowe:
• Nauczyciel podsumowuje pracę uczniów na lekcji, ich przygotowanie merytoryczne, kulturę zachowania się i wypowiedzi
• Nauczyciel rozdaje uczniom kartę samooceny (załącznik nr 3) prosząc o jej obiektywne uzupełnienie
• Uczniowie dokonują samooceny
• Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę badającą opinie uczniów na temat przeprowadzonej lekcji (załącznik nr 4)
• Uczniowie wypełniają ankietę
• Nauczyciel dziękuje za lekcje i żegna się z uczniami









Załącznik nr 1 - karta pracy dla ucznia
Zadanie 1.
W tabeli podano przykłady różnych reakcji chemicznych.
Obok każdej z nich zaznacz literę przyporządkowaną właściwemu typowi reakcji.
Przykład reakcji Typ reakcji
I. reakcja spalania siarki A□/B□/C□
II. H2 + CuO  Cu + H20 A□/B□/C□
III. 2 Zn + 02  2 ZnO A□/B□/C□
IV. rozkład węglanu magnezu A□/B□/C□
V. 3 H2 + N2  2 NH3 A□/B□/C□
VI. kwas octowy + wodorotlenek sodu  octan sodu + woda A□/B□/C□
VII. 2 HgO  2 Hg + 02 A□/B□/C□

A. synteza B. analiza C. wymiana

Zadanie 2.
Uzupełnij równania reakcji.
Wpisz w każdą lukę właściwy współczynnik stechiometryczny.
I. N2 + _ O2  _ NO2 II. CO + _ Cu  Cu2O + C
III Fe + Cl2  FeCl3 IV. Na2CO3 + HC1  _ NaCl + H2O + CO2
V KMn04  K2Mn04 + MnO, + O2 VI. A12S3 + _ HC1  _ A1C13 + _ H2S
Zadanie 3.

Poniżej zapisano równania reakcji spalania całkowitego i tzw. półspalania metanu - do tlenku węgla(II) i wody. Podaj sumę współczynników stechiometrycznych reagentów dla każdego z równań.
Przykład:
Suma współczynników reagentów w równaniu 2 Mg + 02  2 MgO wynosi 2 + 1 + 2 = 5.
Wpisz w każdą lukę odpowiednią liczbę.
CH4 + 2 02  C02 + 2 H20
2 CH4 + 3 02  2 CO + 4 H20
Suma współczynników reagentów w równaniu I wynosi
Suma współczynników reagentów w równaniu II wynosi
Zadanie 4.
Pod wpływem wysokiej temperatury zachodzi reakcja opisana równaniem:
(NH4)2Cr2O7  Cr2O3 + N2 + 4 H2O
Oceń prawdziwość każdego zdania.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
I. Produktami tej reakcji są pierwiastki chemiczne. □ P/□F
II. Substratami tej reakcji są Cr203, N2 i H20. □ P/□F
III. Produktami tej reakcji są Cr203, N2 i H20. □ P/□F
IV. Produktem tej reakcji jest (NH4)2Cr207. □ P/□F
V. Substratem tej reakcji jest (NH4)2Cr207. □ P/□F
VI. Jednym z produktów tej reakcji jest gaz. □ P/□F
VII. Jest to reakcja wymiany. □ P/□F
VIII. Jest to reakcja analizy. □ P/□F

Zadanie 5.

Na rysunku przedstawiono schemat doświadczenia ilustrujący reakcję węglanu wapnia z kwa¬sem solnym.


Reakcję tę opisuje równanie: CaCO3 + 2 HC1 CaCl2 + H2O + CO2
Wskaż wszystkie poprawne odpowiedzi.
Które zdanie jest obserwacją z przedstawionego doświadczenia?
A. W czasie reakcji obserwujemy syntezę pierwiastków.
B. W czasie reakcji obserwujemy pojawienie się pęcherzyków gazu.
C. W czasie reakcji obserwujemy pojawienie się malinowego zabarwienia.
D. W czasie reakcji obserwujemy zanikanie i pienienie się próbki węglanu wapnia.
E. W czasie reakcji obserwujemy, że kwas solny jest mocniejszy niż kwas węglowy





Załącznik nr 3- karta samooceny ucznia



Imię i nazwisko...................................................................



1. Wypełnij kartę samooceny wpisując ( + ) w odpowiednią rubrykę


POTRAFIĘ NIEZBYT DOBRZE DOBRZE BARDZO DOBRZE
Określać typy reakcji (synteza, analiza, wymiana)
Bilansować reakcje chemiczne (uzupełniać współczynniki)
Wskazać w reakcji chemicznej – substraty, produkty, reagenty

Załącznik nr 4 - ankieta badająca opinie uczniów na temat przeprowadzonej lekcji





Czy polecenia zawarte w kartach pracy były dla Ciebie zrozumiałe?

a. tak
b. nie – podaj przykład............................................................................................
.................................................................................................................................


Czy sposób przeprowadzenia lekcji pomógł Ci w uporządkowaniu i utrwaleniu wiadomości?

a. tak, bardzo
b. raczej tak
c. nieszczególnie
d. nie


Czy według Ciebie lekcja była ciekawa i urozmaicona?

a. tak, bardzo
b. raczej tak
c. nieszczególnie
d. nie

Wyświetleń: 1509