Zabawy parateatralne jako stymulatory rozwoju możliwości twórczych dziecka w wieku przedszkolnym

Jedną z kompleksowych strategii rozwoju możliwości twórczych dziecka w wieku przedszkolnym są zabawy parateatralne. Teatr małych form to nic innego jak zbudowanie jednolitego dramaturgicznie spektaklu z różnorodnego tworzywa artystycznego np.: inscenizowane wiersze, piosenki, reportaże sceniczne, rozmowy, monologi, utwory muzyczne, pantomimiczne i ewolucje fonetyczne. Istotna jest tutaj specyfika działań, wynikająca z powierzenia "roli dziecku, warunki w których odbywać się ma "spektakl" i efekt tak rozwijanej aktywności twórczej dziecka.Takie formy jak zabawy i gry dramatyczne inscenizowanie i improwizowane inscenizowanie spełniają w życiu dziecka co najmniej trzy zasadnicze funkcje:
- stymulują rozwój osobowości
- wprowadzają w świat kultury i sztuki
- są atrakcyjnym i ciekawym sposobem poznawania i uczenia się świata.

W zabawach i grach parateatralnych istotne jest to co się w danej chwili dzieje a nie rezultat końcowy. Ważne jest to co dziecko przez swoją różnorodną aktywność wyraża - co doznaje, przeżywa, co sobie wyobraża, co obserwuje. Każda gra i ćwiczenie jest właściwym osiągnięciem i nie chodzi o to, co dziecko udaje, lecz o to, że wyraża ono po swojemu zaobserwowane i wyobrażone zachowanie tego co udaje. Celem jest rozwój ekspresywnych możliwości każdego dziecka w grupie.

Organizowanie działań wychowawczo - dydaktycznych opartych na zabawach parateatralnych, wiąże się z postulatem wychowania jednostki twórczej. Nieważne bowiem są tu zdolności naśladowcze, aktorskie, wierność odtwarzanej roli, ale osobiste doświadczenie dziecka, gdyż to właśnie ono rozwija człowieka. Zdobyte informacje i wiedza nie zawsze pełnią tę rolę. W trakcie zabaw w kącikach teatralnych zaobserwować można, spontaniczne reakcje dzieci, ich potrzebę ruchu, sposób budowania swojego świata wyobrażeń i fantazji. Można zaobserwować jak dziecko tworzy, jakich używa środków wyrazu, co jest dla niego ważne, co je interesuje, śmieszy, smuci, szokuje.

Uruchamia ono zatem swoją własną aktywność wewnętrzną, skierowana na rozwój intelektualny, przylegający na planowaniu, wnioskowaniu, działaniu, eksperymentowaniu. Gdy zabawy w teatr wzbogacimy muzyką lub dziełami muzycznymi to doznania dziecka znacznie się pogłębią. Muzyka jest bowiem materiałem szczególnie sprzyjającym możliwości spontanicznej i twórczej wypowiedzi dziecka ze względu na różnorodność środków wyrazu. Różnorodne formy muzycznej inwencji występują zazwyczaj w ścisłym ze sobą powiązaniu. Improwizacje mówione, śpiewane, grane na instrumentach wyrażane ruchem i mimiką wzajemnie się przeplatuja. Ważne, by stworzyć dziecku takie sytuacje, by mogło ono wyrażać swoje nastroje, wrażenia i przeżycia, by było spontaniczne w ruchach i gestach, twórcze i poszukujące.

Proces uczenia się w przedszkolu jest procesem poznawania i tworzenia. Jasna jest zatem rola nauczyciela, którego działania będą zamierzać w kierunku inspirowania, ożywiania, mobilizowania w celu rozbudzania aktywności własnej dziecka. Każda sugestia nauczyciela będzie impulsem do nadania kierunku motywacji działania ekspresyjnego dziecka.

Zabawa jest domeną wychowania przedszkolnego doskonale uaktywnia twórcze działania w zakresie ekspresji werbalnej, ruchowej i plastycznej. Dzięki zabawie, improwizowaniu, inscenizowaniu dziecko ma możliwość wielopłaszczyznowej ekspresji siebie, a im bardziej zróżnicowane będzie środowisko, w którym działa, im większą będzie miało możliwość wyboru i swobodnego działania tym zabawa, gra dramatyczna itd. będzie bogatsza i sprzyjać będzie powstawaniu postawy twórczej.

Nauczyciel, który jest inspiratorem, aktywności twórczej dziecka musi być otwarty, twórczy, autentyczny w działaniu. Od nauczyciela bowiem zależy, czy dziecko może dużo działać, przeżywać, zapamiętać i mówić. W jakim stopniu działania podejmowane przez dziecko, będą działaniami spontanicznymi, twórczymi i w jakim stopniu towarzyszyć im będzie dziecięce odczuwanie radości i sukcesu.

Zabawy paratetralne wprowadzone w proces wychowawczo - dydaktycznej z pewnością uczynią go bardziej ciekawym i bogatszym. By proces ten był w pełni pozytywny, kontakt z różnymi sytuacjami jak również teatrem i sztuką musi być uzupełniony, twórczym praktykowaniem. Dzięki twórczości dziecko przeżywa sztukę co z kolei konieczne jest dla rozumienia twórczości własnej i tworzonej przez innych.

Opracowanie: mgr Ewa Winkler - dyrektor Przedszkola Publicznego w Marklowicach Publicznego w Marklowicach

Wyświetleń: 728